Jan F.E. Celliers: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
No edit summary
Morne (besprekings | bydraes)
Lyn 43:
 
=== Anglo-Boereoorlog ===
Met die uitbreek van die [[Anglo-Boereoorlog]] sluit hy hom op [[16 Oktober]] [[1899]] by die Boeremagte aan by die Kaaplandse front by [[Colesberg]].<ref name=":1" /> Hiervandaan is hulle na [[Kroonstad]] in ’n poging om daar lord Roberts se opmars vanuit ’n sterker verdedigingsposisie te stuit. WanneerToe hierdie plan misluk keer hulle op [[29 Mei]] [[1900]] terug na Pretoria, ’n dag nadat president [[Paul Kruger]] en die meeste van sy amptenare reeds die stad verlaat het. Generaal [[Louis Botha]] gee opdrag dat alle vegtende burgers Pretoria moet verlaat om so ’n vreedsame oorgawe te bewerkstellig. Voordat die burgers die opdrag ontvang, is die Britse soldate egter reeds in die stad. Celliers bly aanvanklik in die stad, maar kruip in sy huis weg toe dit verpligtend word om die eed van getrouheid en neutraliteit aan die Britse kroon af te lê. Dit word al hoe onveiliger vir hom, want as hy gevang word, kan hy selfs geskiet word of anders as krygsgevangene weggestuur word. Op [[24 Augustus]] [[1900]] verlaat hy Pretoria vermom as ’n vrou saam met mevrou Malan, die dogter van generaal [[Piet Joubert]], en haar twee klein seuntjies. Hulle moet deur verskeie wagposte van die Britse magte gaan, maar bereik die Malans se plaas agter [[Magaliesberg]] veilig, vanwaar hy weer by ’n kommando naby die huidige [[Brits]] aansluit. Saam met die burgers van generaal [[Christiaan Beyers]] trek hulle suidwaarts om by generaal [[Koos de la Rey|De la Rey]] aan te sluit. Op [[13 Desember]] [[1900]] is hy naby die [[Slag van Nooitgedacht]], maar moet die perde oppas en neem nie self aan die slag deel nie. Later is hy lid van ’n kommando onder generaal [[J.C.G. Kemp]], maar omdat hy nie sy eie perd gehad het nie is hy ook in die laaste fase van die oorlog nie by ’n offensief betrokke nie. Op [[12 Mei]] [[1902]] naby [[Swartruggens]] woon hy ’n inligtingsvergadering by onder leiding van generaal De la Rey, waar die burgers moes stem tussen vrede ongeag die koste of vrede met die behoud van onafhanklikheid. Nie ’n enkele stem word vir vrede ongeag die koste uitgebring nie en dit word dan sy verwagting dat vrede gepaard sal gaan met onafhanklikheid. Op [[5 Junie]] [[1902]] bereik die nuus van die vredesluiting sy kommando en word dit begroet met groot blydskap en dankbaarheid. Die volgende dag vertrek almal na Doornkom, waar hy tot sy ontnugtering die ware toedrag van sake moet aanhoor en gevra word om sy wapen neer te lê. Tydens die oorlog hou hy getrou dagboek en hierdie dagboek word in [[1978]] deur die [[Raad vir Geesteswetenskaplike Navorsing]] gepubliseer.
 
=== Oorsese lewe ===