Kiemlaag: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Nuwe artikel, nog besig
 
Uitgebrei, nog besig
Lyn 1:
’n '''Kiemlaag''' is ’n primêre laag [[sel]]le wat vorm tydens [[embrio]]-ontwikkeling.<ref>{{cite book | title = Developmental Biology | chapter = The Epidermis and the Origin of Cutaneous Structures | first = Scott F | last = Gilbert | url = http://www.ncbi.nlm.nih.gov/bookshelf/br.fcgi?book=dbio&part=A2929 | publisher = Sinauer Associates | year = 2003}}</ref> Die drie kiemlae in [[gewerweldes]] is besonder goed ontwikkel, maar alle lede van [[Eumetazoa]] ([[dier]]e meer ingewikkeld as [[sponsdier]]tjies) vervaardig een of twee kiemlae. Diere met radiale simmetrie soos [[Cnidaria]], het twee lae (die '''ektoderm''' en '''endoderm'''), en dit maak hulle diploblasties. Diere met bilaterale simmetrie het ’n derde laag (die '''mesoderm''') tussinin, en daarom is hulle triploblasties. Uit die kiemlae ontstaan eindelik al die dier se [[weefsel]] en [[Orgaan|organe]] deur middel van ’n proses ganaamd [[organogenese]].
 
==Kiemlae==
[[Beeld:Gastrulation.png|thumb|300px|[[Gastrulasie]] van ’n diploblas: die vorming van kiemlae van ’n (1) [[blastula]] tot ’n (2) [[gastrula]]. In sommige gevalle beweeg van die ektodermselle (oranje) inwaarts om die endoderm (rooi) te vorm.]]
 
===Ontwikkeling===
[[Bevrugting]] lei tot die vorming van ’n [[sigoot]]. In die volgende stadium, kliewing, verander kerndelende selle die sigoot in ’n hol bol selle, die [[blastula]]. Laasgenoemde ondergaan gastrulasie, die vorming van ’n [[gastrula]] met óf twee óf drie lae (die kiemlae). In [[gewerweldes]] differensieer hierdie selle om al die dier se weefsel en organe te vorm.<ref>{{cite book | title = Developmental Biology | chapter = Comparative Embryology | first = Scott F | last = Gilbert | url = http://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK9974/#A39 | publisher = Sinauer Associates | year = 2000}}</ref>
 
By mense vorm die sigoot ná sowat drie dae ’n soliede massa selle deur verdeling; dit word ’n [[morula]] genoem. Dit verander weer in ’n [[blastosist]], wat bestaan uit ’n buitelaag (trofoblas) en binneste selmassa (embrioblas). Die blastosist, wat gevul is met [[baarmoeder]]vloeistof, breek uit die zona pellucida en ondergaan implantasie in die slymvlies van die baarmoeder. Die binneste selmassa het aanvanklik twee lae: die hipoblas en epiblas. Aan die einde van die tweede week verskyn ’n [[primitiefstreep]]. Die epiblas in hierdie gebied beweeg na die primitiefstreep, duik af daarin en vorm ’n nuwe laag, die endoderm. In die proses word die hipoblas uit die pad gedruk (dit vorm daarna die [[amnion]]). Die epiblas hou aan beweeg en vorm ’n tweede laag, die mesoderm. Die boonste laag word nou die ektoderm genoem.<ref>{{cite book | title = Developmental Biology | chapter = Early Mammalian Development | first = Scott F | last = Gilbert | url = http://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK10052/#A2620 | publisher = Sinauer Associates | year = 2000}}</ref>
 
== Verwysings ==