Rodinië: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Jcwf (besprekings | bydraes)
No edit summary
Jcwf (besprekings | bydraes)
No edit summary
Lyn 1:
[[Lêer:Rodinia reconstruction.jpg|thumb|300px|Die superkontinent Rodinië.]]
'''Rodinië''', van die [[Russies]]e woord родина (''ródina'', "vaderland"),<ref>Li, Z. X.; Bogdanova, S. V.; Collins, A. S.; Davidson, A.; B. De Waele, R. E. Ernst, I. C. W. Fitzsimons, R. A. Fuck, D. P. Gladkochub, J. Jacobs, K. E. Karlstrom, S. Lul, L.M. Natapov, V. Pease, S. A. Pisarevsky, K. Thrane and V. Vernikovsky (2008). "Assembly, configuration, and break-up history of Rodinia: A synthesis". ''Precambrian Research'' '''160:''' 179–210</ref><ref>[http://wiki.vspu.ru/doku.php?id=workroom:iteach2007:ivanovama_petrovaea:родиния Статья о Родинии на портале образовательных ресурсов]</ref> is in die [[geologie]] die hipotetiese [[Kontinent|superkontinent]] wat uit die grootste deel van die [[Aarde]] se landmassa of alle land bestaan het. Volgens rekonstruksies van [[plaattektoniek]] het Rodinië tussen 1,1&nbsp;miljard en 750&nbsp;miljoen jaar gelede bestaan, in die Vroeë [[Proterosoïkum|Proterosoïese EraEon]]. Dit is een van twee modelle vir die vorm en geskiedenis van die kontinentale kors in die laaste deel van die [[Prekambrium]]; die ander een is [[Paleopangea]].<ref>Piper, J. D. A. (2010). "Paleopangea in Meso-Neoproterozoic times: the paleomagnetic evidence and implications to continental integrity, supercontinent from and Eocambrian break-up". ''Journal of Geodynamics'' '''50:''' 191–223</ref>
 
Rodinië het volgens die voorstanders van die teorie sowat 1&nbsp;miljard jaar gelede gevorm uit die botsing en samesmelting van stukke land wat ontstaan het ná die verbrokkeling van ’n vroeëre superkontinent, [[Columbia (superkontinent)|Columbia]].<ref name="Zhao1">{{Cite journal |first=Guochun |last=Zhao |coauthors = Cawood, Peter A.; Wilde, Simon A.; Sun, M. |year=2002|title=Review of global 2.1–1.8 Ga orogens: implications for a pre-Rodinia supercontinent |journal=Earth-Science Reviews |volume=59 |pages=125–162 |doi=10.1016/S0012-8252(02)00073-9 |bibcode=2002ESRv...59..125Z}}</ref><ref name="Zhao2">{{Cite journal |first=Guochun |last=Zhao |coauthors=Sun, M.; Wilde, Simon A.; Li, S.Z. |year=2004|title=A Paleo-Mesoproterozoic supercontinent: assembly, growth and breakup |journal=Earth-Science Reviews |volume=67 |pages=91–123 |doi=10.1016/j.earscirev.2004.02.003 |bibcode=2004ESRv...67...91Z}}</ref> Dit word dikwels beskou as een van die twee groot superkontinente in die Aarde se geskiedenis; die ander een is [[Pangaea]].<ref>{{Cite book |first=Wendy |last=Curtis |title=Looking into the Expanding Universe: From the Big Bang to the Development of the Big Bang Theory |year=2011 |publisher=GeoBookStudio.org |pages=232 }}</ref>
 
Daar word geglo Rodinië het in die Vroeë Proterosoïkum[[Neoproterosoïkum]] weer verbrokkel en dat die superkontinent [[Pannotië]] 600–550&nbsp;miljoen jaar gelede uit dié brokstukke ontstaan het. Min is egter bekend oor die vorm en geodinamika van Rodinië en daar is wetenskaplikes wat die bestaan daarvan bevraagteken.<ref name=Piper>Piper, J.D.A. (2013), ''A planetary perspective on Earth evolution: Lid Tectonics before Plate Tectonics,'' Tectonophysics, 589, pp. 44–56</ref>
 
==Vorming van Wes-Gondwana==
[[Lêer:Cratons_West_Gondwana_and_EAO.png|duimnael|Die kratons van Wes-Gondwana|links]]
In rekonstruksies van Rodinië val dit op dat die kratons wat later Afrika sal vorm (soos Kalahari, Wes-Afrika, Kongo-San Francisco) nog los van mekaar is en op groot afstande van mekaar geleë is. Daar word gewoonlik aangeneem dat hulle eers met die vorming van Pannotië vasgeheg raak, saam met die kratons van die huidige Suid-Amerika.
 
==Verwysings==