Omkopery: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Lyn 1:
'''Omkopery''' is die daad om [[geld]], goedere of ander vorme van vergoeding aan ’n ontvanger te gee in ruil vir ’n verandering van hul optrede (vir die voordeel of belang van die gewer) wat die ontvanger andersins nie sou gedoen het nie.
 
Geskenke van geld of ander waardevolle artikels wat andersins aan almal beskikbaar is op ’n basis van teenprestasie en nie vir oneerlike doeleindes nie, is nie omkopery nie. Deur ’n afslag of ’n terugbetaling aan alle klante te bied, is ’n wettige korting en is nie omkopery nie. Dit is byvoorbeeld wettig vir ’n werknemer van ’n nutsmaatskappy wat betrokke is by elektriese regulering om ’n korting te gee op ’n elektrisiteitsdiens wat die koste van elektrisiteit verminder as die korting beskikbaar is aan ander huishoudelike elektrisiteitsverbruikers. Deur die korting egter te gee sodat die verbruiker die elektrisiteitsverskaffer se verhogingaansoek goedkeur, sal egter as omkopery beskou word. 
 
Die omkoopgeld of -artikel is die geskenk wat gegee word om die ontvanger se optrede te beïnvloed. Dit kan [[geld]], goedere, [[eiendom]], voortrekkery, voorregte, vergoeding, waardevolle artikels of ’n voordeel wees, of bloot ’n belofte om die optrede, stemming of invloed van ’n persoon in ’n amptelike of openbare hoedanigheid teweeg te bring of te beïnvloed.<ref>See generally T. Markus Funk, [http://www.perkinscoie.com/Dont-Pay-for-the-Misdeeds-of-Others-Avoiding-Foreign-Third-Party-FCPA-Liability-01-05-2011 "Don't Pay for the Misdeeds of Others: Intro to Avoiding Third-Party FCPA Liability," 6 BNA White Collar Crime Report 33 (January 14, 2011)] (discussing bribery in the context of the Foreign Corrupt Practices Act).</ref>
Lyn 8:
 
== Vorms ==
[[Lêer:WilliamJeffersonFreezerPiecrusts_20WilliamJeffersonFreezerPiecrusts 20-45C.jpg|duimnael|’n Foto van die kontant wat in William J. Jefferson, ’n lid van die Amerikaanse kongres, se vrieskas gekry is in ’n strooptog in Augustus 2005, word op 8 Julie 2009 aan die jurie gewys.]]
Baie soorte betalings of gunste kan as omkoopbetalings beskou word: 'n fooitjie, geskenk, paaimiddels, voordele, gunste, afslag, kwytgeskelde boetekaartjie, gratis kos, gratis advertensie, 'n gratis reis, gratis kaartjies, geliefde-gaan-saam, terugbetaling, finansiering, opgeblase prys vir 'n artikel of eiendom, 'n winsgewende kontrak, skenking, veldtogbydrae, fondsinsameling, borgskap of ondersteuning, 'n werk met 'n hoër salaris, [[Opsie (Finansies)|aandele-opsies]], geheime kommissie of bevordering ('n hoër posisie of rang).
 
’n Mens moet versigtig wees wat verskillende sosiale en kulturele norme betref wanneer omkopery ondersoek word. Die verwagtinge van wanneer ’n monetêre transaksie aanvaarbaar is, kan van plek tot plek verskil. Bydrae tot ’n politieke veldtog in die vorm van kontant word byvoorbeeld in sommige lande as omkopery beskou, terwyl dit wettig is in die Verenigde State, solank dit voldoen aan die verkiesingswet. Om ’n fooitjie te gee word as omkopery beskou in sommige gemeenskappe, terwyl dit in ander gemeenskappe nie net aanvaarbaar is nie, maar ook aangemoedig word. 
 
In sommige Spaans-sprekende lande word na omkopery as “mordida” (letterlik “byt”) verwys. In Arabiese lande word omkopery baksheesh (’n fooitjie of geskenk) genoem, of "shay" (letterlik "tee"). Frans-sprekende lande gebruik dikwels die uitdrukking "dessous-de-table" ("onder-die-tafel"-kommissies), "pot-de-vin" (letterlik "wynpot") of "commission occulte" ("geheime kommissie”). Hoewel laasgenoemde twee uitdrukkings inherent ’n negatiewe konnotasie het, kan die uitdrukking "dessous-de-table" dikwels verstaan word as ’n algemeen aanvaarde sakegebruik. In Duits is die algemene term Schmiergeld ("smeergeld").
Lyn 17:
Die oortreding kan in twee hoofklasse verdeel word: Die een is waar iemand aan wie mag toegeken is deur betaling oorgehaal word om dit onregverdig te gebruik; die ander is waar mag verkry word deur die guns van ander te verkry wat dit kan gee. Net so kan die omkoper ’n magtige rol hê en die transaksie beheer; of in ander gevalle kan die omkoopbedrag afgedwing word van die persoon wat dit betaal, hoewel dit eerder bekend staan as afpersing.
 
Die vorme wat omkopery aanneem, is veelvuldig. ’n Motoris kan byvoorbeeld ’n [[Polisie|polisiebeamptepolisie]]beampte omkoop om nie vir hom ’n boete vir ’n spoedoortreding te gee nie, of ’n inwoner wat dokumente of ’n nutsaansluiting benodig, kan ’n beampte omkoop vir vinniger diens.
 
Omkopery kan ook in die vorm van 'n geheime kommissie wees - 'n wins wat 'n agent in die loop van sy werk maak sonder dat sy hoof daarvan weet. Daar is talle eufemismes hiervoor, soos kommissie, versoeter, gunsloon en ''kickback''. Omkopers het een gemene deler, naamlik die finansiële vermoë om iemand om te koop.
Lyn 25:
Daar kan 'n grys gebied bestaan wanneer die betalings gemaak word om transaksies gladder te laat verloop. In die Verenigde State is die wet veral streng om besighede se vermoë om te betaal vir die toekenning van kontrakte deur buitelandse regerings te beperk. Die buitelandse korrupte praktyke-wet bevat agter 'n uitsondering vir "grease payments". Basies laat dit die betaling toe aan amptenare sodat hulle departementele werk sal doen wat hulle wetlik verplig is om dit te doen, maar wat sonder so 'n betaling lank vertraag kan word. In sommige lande is hierdie praktyk die norm, wat dikwels die gevolg is van 'n ontwikkelende land wat nie die belastingstruktuur het om aan staatsamptenare 'n voldoende salaris te betaal nie. Nogtans beskou die meeste ekonome omkopery as 'n slegte ding, want dit moedig omkopery aan. 'n Staat waar omkopery 'n lewenswyse geword het, word 'n [[kleptokrasie]] genoem.
 
Onlangse bewyse dui daarop dat omkopery politieke gevolge kan hê - met burgers wat vir omkoopgeld gevra word wat al hoe minder geneig is om met hul land, streek of stam te identifiseer.<ref>{{Webaanhaling|url=http://www.bath.ac.uk/economics/research/working-papers/2014-papers/21-14.pdf}}</ref><ref>{{Webaanhaling|url=http://www.bath.ac.uk/economics/research/working-papers/2014-papers/31-14.pdf}}</ref>
 
=== Belasting ===
Lyn 31:
 
== Medies ==
Farmaseutiese maatskappye probeer [[Dokter|doktersdokter]]s dikwels oortuig om eerder hul medisyne pleks van ander soortgelyke medisyne voor te skryf. As heelwat van die medisyne voorgeskryf word, kan hulle die individu deur middel van geskenke beloon.<ref>[http://www.economist.com/news/business/21572784-new-efforts-reveal-ties-between-doctors-and-drug-firms-let-sunshine "Let the Sunshine in."]</ref> Die Amerikaanse Mediese Vereniging gepubliseer etiese riglyne vir geskenke van die farmaseutiese bedryf, wat die beginsel insluit dat dokters nie geskenke mag aanvaar as hulle ten opsigte van die dokter se voorskrifpraktyk is nie.<ref>{{Webaanhaling|url=http://www.ama-assn.org/ama/pub/category/4001.html}}</ref> Twyfelagtige gevalle sluit toelaes in vir 'n reis na 'n mediese konferensie, wat dan terselfdertyd 'n vakansiereis is.
 
Tandartse ontvang gereeld monsters van tuisprodukte vir tandheelkundige sorg soos tandepasta, wat min geldwaarde het; ironies genoeg sal tandartse in 'n televisie-advertensie dikwels sê dat hulle hierdie monsters kry, maar betaal om die borg se produk te gebruik.
 
In lande met staatsgesubsidieerde gesondheidsorg waar mediese beroepslui te min betaal word, kan pasiënte omkopery gebruik om die verwagte vlak van mediese sorg te verkry. Byvoorbeeld, in baie gewese Kommunistiese lande in wat voorheen die Oosblok was, kan dit gebruiklik wees om duur geskenke aan dokters en verpleegsters te gee vir die lewering van diens op enige vlak van mediese sorg in die nieprivate gesondheidsektor.<ref>Lewis, Mauree. (2000). </ref><ref name="bribes">[http://www.guardianweekly.co.uk/?page=editorial&id=544&catID=3 Bribes for basic care in Romania]. </ref>
 
== Politiek ==
[[Lêer:Caution_bribe_coming_through_washington_dc_1Caution bribe coming through washington dc 1.jpg|duimnael|'n Betoging in Washington, DC.]]
Politici ontvang veldtogbydraes en ander uitbetalings van groot maatskappye, organisasies of individue in ruil vir die neem van besluite wat in die belang van die gewer is, of 'n verwagte gunstige beleid. In die Verenigde State is dit nie onwettig nie en maak 'n groot deel uit van die finansiering van 'n veldtog. Dit is moontlik om die partye in die hof skuldig te bevind as daar konkrete bewyse is as 'n spesifieke bedrag omkoopgeld aan 'n spesifieke aksie gekoppel kan word. Sulke getuienis word dikwels verkry met die hulp van geheime agente, aangesien 'n quid pro quo-verhouding moeilik is om te bewys. Onlangse bewyse dui daarop dat eise vir omkoopgeld 'n nadelige uitwerking het op die land se burgers se vertroue in en betrokkenheid by die politieke proses.
 
== Besigheid ==
[[Lêer:Say_no_to_bribes_in_ChipataSay no to bribes in Chipata,_Zambia Zambia.jpg|duimnael|'n Veldtog om omkopery in [[Zambië]] te verminder.]]
Werknemers, bestuurders of verkoopsmense van 'n besigheid kan geld of geskenke aan 'n potensiële kliënt bied in ruil vir transaksies.
 
Lyn 53:
Kontrakte wat gebaseer is of wat verwys na die betaling van omkoopgeld is nie geldig nie.<ref>International principle of law [http://www.trans-lex.org/938000 Trans-Lex.org]</ref>
 
In 2012 het ''The Economist'' geskryf: "Omkopery sou minder van 'n probleem gewees het as dit nie so 'n goeie belegging was nie. 'n Nuwe studie deur Raghavendra Rau van die Universiteit van Cambridge en Yan Leung Cheung en Aris Stouraitis van die Hong Kong Baptist-universiteit het 166 prominente sake sedert 1971 ondersoek, met betalings wat in 52 lande gemaak is deur maatskappye wat op 20 verskillende effektebeurse genoteer is. Omkopery het 'n gemiddelde opbrengs van 10 tot 11 keer die waarde van die omkoopbedrag gelewer." 
 
Daarbenewens het 'n opname deur die ouditfirma Ernst & Young in 2012 bevind dat 15 persent van die top- finansiële bestuurders bereid is om omkoopgeld te betaal om besigheid te behou of te verkry. 'n Verdere 4 persent het gesê hulle sal bereid wees om finansiële prestasie te versin. Hierdie ontstellende ongeërgdheid dui op 'n groot risiko vir hul besigheid as 'n mens hul verantwoordelikheid in ag neem.<ref>[http://www.cfo-insight.com/index.php?id=1083491 Bribing and Taking Bribes] {{Webarchive|date=April 9, April 2014|url=https://web.archive.org/web/20140409034706/http://www.cfo-insight.com/index.php?id=1083491}} </ref>
 
== Korrupsie in sport ==
[[Skeidsregter|Skeidsregters]]s en beoordelaars kan geld, geskenke of ander vergoeding aangebied word om 'n spesifieke uitkoms in 'n atletiek- of ander sportkompetisie te waarborg. 'n Bekende voorbeeld van hierdie soort omkopery in sport was die 2002 Olimpiese Winterspele-sierskaatsskandaal, waar die Franse regter in die pare-kompetisie vir die Russiese skaatsers gestem het om die Franse skaatsers in die ysdanskompetisie te bevoordeel.
 
Stede kan ook omkoopgeld aanbied om te verseker dat atletiekfranchises of selfs kompetisies, soos wat met die 2002 Olimpiese Spele gebeur het, deur hul stad aangebied kan word. Dit is algemene praktyk vir stede om teen mekaar te bie met wat hulle kan bied wat stadions, belastingvoordele en lisensiëringtransaksies betref.
Lyn 65:
Internasionale besighede probeer plaaslike programme in werking stel wat daarop gemik is omkopery te voorkom. Maar voorkomingsprogramme moet behoorlik saamgestel word volgens internasionale standaarde van beste praktyk. Om respek vir 'n program te verseker, van sowel die werknemers as sakevennote se kant, is eksterne verifikasie nodig. Internasionale beste praktyke soos die van die Raad vir die Verdere Bestryding van Omkopery van Buitelandse Openbare Amptenare in Internasionale Saketransaksies, Aanhangsel 2;<ref>{{Webaanhaling|url=http://www.oecd.org/document/20/0,3343,en_2649_34859_2017813_1_1_1_1,00.html}}</ref> die ISO 26000-reël (afdeling 6.6.3) of die TI Sakebeginsels vir die Stryd teen Omkopery<ref>{{Webaanhaling|url=http://www.cgu.gov.br/conferenciabrocde/arquivos/English-Business-Principles-for-Countering-Bribery.pdf}}</ref> word in die eksterne verifikasieprosesse gebruik om te verseker dat die omkoperyvoorkomingsprogram werk en in ooreenstemming is met internasionale standaarde. Nog 'n rede vir besighede om eksterne verifikasie van hul omkoperyvoorkomingsprogramme te ondergaan is dat dit beteken dat bewyse voorsien kan word wat toon dat alles moontlik gedoen is om korrupsie te voorkom. Maatskappye is nie in staat om te waarborg dat geen korrupsie plaasgevind het nie; wat hulle kan doen, is om te bewys dat hulle hul bes gedoen het om dit te voorkom.
 
== ReferencesVerwysings ==
{{reflistVerwysings}}
 
[[Kategorie:Misdaad]]