Gondwana: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Jcwf (besprekings | bydraes)
No edit summary
Jcwf (besprekings | bydraes)
No edit summary
Lyn 2:
[[Lêer:Kuunga2.png|thumb|right|300px|[[Oos-Afrika Orogen|Oos-Afrika]] en [[Kuungan Orogen]]e]]
[[Lêer:Antieke kontinente.jpg|thumb|right|300px|550 Ma rekonstruksie wat die finale stadiums van saamstelling aantoon]]
Die suidelike [[superkontinent]] '''Gondwana''' (oorspronklik '''Gondwanaland''') het meeste van die landmassas van vandag se [[kontinent]]e van die [[suidelike halfrond]] ingesluit, insluitend [[Antarktika]], [[Suid-Amerika]], [[Afrika]], [[Madagaskar]], [[Indië]], [[Arabië]], [[Australië]]-[[Nieu-Guinee]] en [[Nieu-Seeland]]. Die saamstel van Gondwana was 'n uitgerekte proses wat begin het met die opbreek van die [[Pangea]] superkontinent. Verskeie afsonderlike [[orogeneseorogeen|orogene]] gebeurtenisse het gelei tot die uiteindelike vereniging daarvan gedurende die 550-500 Ma interval. Dit het die Brasiliano-Orogeen]], die Oos-Afrika-Orogeen]] en die Kuungan-Orogeen ingesluit. Die finale stadiums van Gondwana se vorming het met die oopgaan van die [[Iapetus]] Oseaan tussen [[Laurentia]] en westelike Gondwana oorvleuel. Dit is ook tydens dieselfde tydinterval dat die [[Kambrium|Kambriese ontploffing]] plaasgevind het.
 
Alhoewel Gondwana se middelpunt in die laat [[Paleosoïkum]] rofweg ooreengestem het met waar Antarktika vandag geleë is (by die uiterste suide van die aardbol), was die klimaat oor die algemeen matig. [[Indië]] bevat omtrent 3% van die wêreld se [[steenkool]]neerslae en meeste van die steenkool wat ontgin word is afkomstig uit Gondwana-afsettingsopeenvolging die laat [[Paleosoïkum]]<!--sedimentary sequence-->. Gedurende die [[Mesosoïkum]] was gemiddelde wêreldtemperatuur heelwat hoër as vandag. Gondwana het toe vir miljoene jare gasheer gespeel vir 'n plate en dierewêreld met reuse verskeidenheid.