Eutheria: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
Jcwf (besprekings | bydraes) |
Jcwf (besprekings | bydraes) |
||
Lyn 30:
Die belangrikste verskil tussen plasentale soogdiere en hulle newe die [[buideldier]]e vandag is in die struktuur van die plasenta. By die buideldiere is dit net 'n dooier soos in 'n eier. By die plasentadiere staan dit die uitwisseling van stowwe tussen die ma se bloed en die embrio s'n toe. Ungelukkig fossiliseer plasenta's eintlik nooit. Fossiele moet op ander kriteria beoordeel word. Metatheria, waartoe die buideldiere behoort en Eutheria verskil byvoorbeeld in hulle tandformule.<ref>{{webaanhaling|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4284630/|title=The origin and early evolution of metatherian mammals: the Cretaceous record {{Outeur|Thomas E. Williamson, Stephen L. Brusatte, Gregory P. Wilson}} Zookeys. 2014; (465): 1–76. 17 Des 2014. doi: 10.3897/zookeys.465.8178}}</ref>
==
Die Eutheria is een tak van die Theria en is die sustergroep van die Metatheria wat die [[buideldier]]e bevat. Die vroegste Eutheria is in die Jura van China gevind: ''Juramaia sinensis''. Molekulêre navorsing lewer 'n datum vir die splitsing Methateria-Eutheria van >150 mj. Saam met die ouderdom van ''Juramaia'' (160 mj) dui dit op splitsingsdatum van 180-160 mj gelede.<ref>{{webaanhaling|url=http://eol.org/pages/2844801/overview|titel=EOL Eutheria}}</ref> Die Eutheria het waarskynlik 'n (klein) deel van die fauna van die midde-Jura tot die Vroeë kryt gewees, tenminste in Asië en moontlik in die hele noordelike halfrond, maar hulle verskeidenheid was nie groot nie. In die midde-Kryt het dit verander. Daar het 'n skielike ontwikkeling plaasgevind en in die Late kryt is daar 'n aansienlike verskeidenheid.<ref>{{webaanhaling|url=http://rspb.royalsocietypublishing.org/content/royprsb/280/1759/20130142.full.pdf|titel=A new Early Cretaceous eutherian mammal from the Sasayama Group, Hyogo, Japan {{Outeur|Nao Kusuhashi, Yukiyasu Tsutsumi, Haruo Saegusa, Kenji Horie, Tadahiro Ikeda, Kazumi Yokoyama, Kazuyuki Shiraishi}} Proc R Soc B 280: 20130142}}</ref> Hulle is nogtans meestal klein diertjies en fossiele is seldsaam.
==Plasentalia== Ná die [[Kryt-Paleogeen-uitwissing]] verander dit dramaties. Soogdiere so groot as 'n vark soos die [[Taeniodonta]] verskyn binne 0,5 miljoen jaar hierná en in die Paleoseen en nog meer die Eoseen is daar 'n enorme verskeidenheid aan vorms. Van hulle behoort tot die kroon-Plasentalia. Hiervan het die DNS-navorsing aangetoon dat daar vier groot groepe is: die Xenarthra (Suid-Amerika), Afrotheria (veral Afrika) en Laurasiatheria en Euarchontoglires (oorspronklik van die noordelike kontinente). Maar daar is nog ouer groepe in die Paleoseen teenwoordig wat buite hierdie vier kroongroepe behoort. Talle groepe in die Paleoseen -in die kroon of daarbuite- het later uitgesterf en die DNS-navorsing kan nie help om te bepaal tot watter lyn hulle behoort nie. Op hierdie gebied word vandag (2017) nog navorsing gedoen. Wanneer die kroon-Plasentalia verskyn het, is ook nie heeltemal duidelik nie. Die genetiese inligtings sê reeds in die Kryt, maar die fossiele is minder duidelik. 'n Fossiel uit die Kryt soos ''Purgatorius'' is lank as 'n vroeë Primaat gesien -'n orde binne die Euarchotoglires- maar 'n onlangse ontleding van 177 taksa plaas dit buite die kroongroep.<ref>''Resoving the relationship of Paleocene Placental mammals, {{Outeur|Thomas J. D. Halliday, Paul Upchurch, Anjali Goswami}} Biological Reviews 92(1) 2015, 521-550</ref> Alle huidige Plasentalia het 'n plasenta wat [[Vivipariteit|vivipare]] geboortes moontlik maak, maar op watter punt in die Eutheria se geskiedenis dit ontstaan het, sal dalk nooit duidelik word nie, omdat plasentas nie fossiliseer nie. Dit is seker moontlik dat party van die vroeë Eutheria nes die buideldiere nog [[Ovovivipariteit|ovovivipaar]] (of selfs ovipaar soos die [[eendbekdier]]) was.
| |||