Silkaats: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
JMK (besprekings | bydraes)
kNo edit summary
JMK (besprekings | bydraes)
kNo edit summary
Lyn 58:
 
==Val van Mosega en eGabeni==
In 1836 het [[Andries Hendrik Potgieter|Hendrik Potgieter]] se trek by die [[Vaalrivier]] aangekom, en die trekkerfamilies het in los groepe uitgespan, terwyl 'n verkenningskommando die gebied oor die rivier verken het. Die Erasmus-party se geweerskote op 'n jagtog het skynbaar die aandag van 'n impi van Silkaats, sowat 600 sterk, gewek en hul laer is aangeval en uitgewis. Terugkerende manskappe het te perd ontsnap om die Steyn- en Bothagesinne te waarsku sodat hul laers betyds gevorm kon word om die aanslag af te slaan. Die Liebenberg-laer is egter uitgewis en twee meisies en 'n seun is na Silkaats weggevoer, om nooit weer gesien te word nie.<ref>15 of 17 voortrekkers het naby die hedendaagse [[Parys, Vrystaat|Parys]] aan die noordoewer van die Vaalrivier gesneuwel, benewens hul werkers en bediendes. Die gesneuweldes het ingesluit: Barend Liebenberg snr, sy vrou en sy drie seuns Stephanus, Barend en Hendrik, Hendriken lg. se vrou,; Jan du Toit en sy gade of skoonseun,; Karel Kruger,; 'n sekere Harmse,; skoolmeester McDonald,; drie seuns van Stephanus Erasmus en ander kinders. Jan Claassen en Dolf Bronkhorst was moontlik ook hier slagoffers. Sowat 50 van die maTebele het gesneuwel.</ref> Die oorblywende trekkers het 'n laer by [[Slag van Vegkop|Vegkop]] gevorm, waar die aanslag van 'n groot impi afgeweer is, alhoewel hulle al hul vee en trekbeeste aan die maTebele moes afstaan. Moontlik ⅓ van Silkaats se impi het nie teruggekeer nie, en die Zoeloes het die geleentheid benut om ook 'n aanval op Silkaats te loods.
 
Op 17 Januarie 1837 is eers Mosega deur die strafkommando van Potgieter en [[Gerrit Maritz|Maritz]] vernietig,<ref>Die kommando het bestaan uit 107 boeremans, benewens 50 Griekwas en sowat 50 Betsjoeanas.</ref> en sowat 6&nbsp;000 beeste is teruggewin. In totaal is 15 of 16 nedersettings vernietig en meer as 1&nbsp;000 van Silkaats se keurtroepe het gesneuwel. Die sendelinge aldaar het besluit om onder begeleiding van die boere na Natal terug te keer. Dit is opgevolg deur 'n stryd van 9 dae vanaf 4 November 1937 waarin eGabeni deur o.m. Potgieter en [[Piet Uys|Uys]] vernietig is. Die Maricogebied is nou deur die maTebele ontruim via die Dwarsbergpasse, en in 1838 het sowat 15&nbsp;000 maTebele oor die [[Limpoporivier]] getrek, waarna hulle in twee groepe verdeel. Silkaats het hom in [[Betsjoeanaland]] gevestig en 'n groepering onder sy seun Nkoeloemane ("Koeroeman")<ref>Hy is vernoem na Moffat se sendingstasie, maar die siTebele en Zoeloetale gebruik geen "r"-klank nie, sodat "Koeroeman" as "Nkoeloemane" uitgespreek wordis.</ref> het hulle in die Matobo-heuwels gevestig. Die indoenas van Nkoeloemane, insluitend Silkaats se oom Gondwanda, was onder die indruk dat Silkaats gesterf het, en het Nkoeloemane by Ntabazindoena as koning gehuldig. Nkoeloemane (c.1828 gebore) was Silkaats se seun by Oemoaka, 'n seniorvrou van suiwer Zoeloe-afkoms, en is in 1848 deur Silkaats as sy opvolger aangewys.
 
==Die volk herenig==