Vetplant: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Jcwf (besprekings | bydraes)
Jcwf (besprekings | bydraes)
No edit summary
Lyn 2:
'n '''Vetplant''' is 'n plant wat vermag om in sy blare, stingels, stamme of wortels vog te stoor.
 
Vetplante of sukkulente kom dikwels in droë gebiede soos halfwoestyne voor, watmaar mindaar maaris tog reëlmatig'n reënverskil krymet die regte [[xerofiete]] en [[eremofiet]]e wat suiwer woestynplante is. Suid-Afrika het die grootste verskeidenheid van hulle, veral in die [[Sukkulente Karoo]]. Hierdie [[ekostreek]] is mos na hulle genoem. Die vermoë om water te stoor word sukkulensie genoem en dit kan op verskillende maniere gebeur. Van die plante stoor dit net in dik vlesige blare. Ander plante met glad geen blare stoor dit in stingels of die stam, ensomeer. Mens kan van stamsukkulente, blaarsukkulente ensomeer praat, maar dikwels word die water in meer as een orgaan gestoor.
 
Die begrip "Succulentae" is eerste deur die Switserse plantkundige Johann Bauhin ingevoer in sy ''Historiae plantarum universalis'' wat in 1619, ná sy dood, verskyn het. Hy het genusse soos ''Portulaca'', ''[[Aloe]]'' en ''Crassula'' in 'n 'takson' Succulentae geplaas. Hierdie plante is nogtans geensins verwant nie, en vandag word sy takson nie meer erken nie.<ref>''Advances in Botanical Research, Volume 55'' {{Outeur|Jean-Claude Kader, Michel Delseny}} Academic Press, 2010, ISBN 0-12-380869-3, 9780123808691</ref> Sukkulensie tree In der waarheid in 'n groot getal plantfamilies op. Plantfamilies wat sukkulensie vertoon is byvoorbeeld die [[vygies]], die [[Euphorbiaceae|nabome]] en die [[kaktus]]se.
 
[[Lêer:Conophytum minutum.jpg|links|duimnael|150px|''Conophytum minutum'' 'n vygie]]
Die terme "vetplant" of "sukkulent" word dikwels gebruik, hoewel 'n goeie definisie eintlik ontbreek. Dit is dalk beter oor "sukkulensie" te praat as 'n ''eienskap'' wat 'n plant in seker mate kan besit. Een van die probleme is dat sukkelente in verskillende biome en habitatte kan voorkom. Hulle kan in droë streke soos die Karoo aangetref word, wat min maar wel reëlmatig reënkry, maar dikwels nie in regte woestyne waar reënval baie onreëlmatig is nie. Droër plekke in vogtiger streke of plekke met hoë soutgehaltes of selfs op bome in 'n woudreënwoud kan nogtans ook vetplante oplewer. Hulle kan dus byvoorbeeld [[xerofiet]]e, [[halofiet]]e '''of''' [[epifiet]]e wees en is nie kenmerkend aan 'neen bepaalde [[bioom]] nie. Daar is nogtans 'n taamlik algemene misvatting dat "xerofiet" en "sukkulent" sinonieme is. Vetplante is nie soos xerofiete aan droogte self aangepas nie, maar aan ''tydelike'' droogte.<ref name="vW">Life Strategies of Succulents in Deserts: With Special Reference to the Namib Desert {{Outeur|Dieter J. von Willert}} CUP Archive, 1992,ISBN 0521244684, ISBN 978-0-521-24468-8</ref>
 
Von Willert probeer om 'n definisie te gee wat pleks van die verwantskap of die bioom op die fisiologie en anatomie van die plant gerig is:
Lyn 22:
[[Lêer:Issoleie.jpg|duimnael|''Ranunculus glacialis'']]
Daar is ses soorte gebiede waar vetplante groei.
#Gebiede met voldoende kort droë tydperke wat nie te lank is nie en wat min vriesende temperature in die groeiseisoen het.
#:Vetplante ontbreek byvoorbeeld in Sentraal Asië, Oos-Siberië en Patagonië vanweë die aanhoudende koue
#Brakgronde
#:Dit kan aan die kus of die binneland wees. Halofiet-vetplante soos [[vygies]] het anderse aanpassings as ander vetplante
#Die hoë en sonnige krone van die tropiese reënwoud
#:Hierdie habitat kan wissel van droë na natte tydperkeseisoene
#In gematigde streke: plekke waar yskoude water na die oppervlak kom
#:In die Alpe groei byvoorbeeld ''Saxifraga spp.'' op sulke plekke
Lyn 35:
#:In die Alpe word byvoorbeeld ''Ranunculus glacialis'' aangetref.
 
Die temperatuur speel hierin ook 'n belangrike rol omdat dit in die koue moeiliker is vir 'n plant om water op te neem. Dit verklaar ook waarom talle bladwisselende bome hul blare in die winter verloor.
== Verwysings ==
{{Verwysings}}