Sterrekunde: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
Nuwe beeld |
No edit summary |
||
Lyn 1:
[[Lêer:Moon Dedal crater.jpg|
'''Sterrekunde''' (ook '''astronomie''' genoem, wat "die wette van die sterre" beteken) is 'n [[wetenskap]] wat die waarneming en verduideliking van gebeurtenisse buite die [[Aarde]] se [[atmosfeer]] behels. Die [[Kosmologie|oorsprong/kosmologie]], [[Astrofisika|fisiese]] en [[chemie]]se eienskappe van [[hemelliggaam|voorwerpe]] wat in die hemelruim waargeneem kan word, word bestudeer. Waarnemings sluit die volgende in: [[maan|mane]], [[planeet|planete]] en [[Eksoplaneet|eksoplanete]], [[ster]]re, [[newel]]s en [[sterrestelsel]]s. Gebeurtenisse sluit in [[supernova]]s, [[gammastraal]]uitbarstings, die [[Oerknal]] en [[Kosmiese bestraling|kosmiese agtergrondstraling]].
Lyn 28:
In sterrekunde word [[inligting]] hoofsaaklik verkry deur die waarneming en ontleding van [[elektromagnetiese straling]], [[foton]]e, [[kosmiese straling]], [[neutrino|neutrino's]], [[meteoor|meteore]] en dalk in die toekoms [[swaartekrag]]golwe.
[[Lêer:DSS51 front.jpg|duimnael|
'n Tradisionele verdeling van sterrekunde volgens die deel van die [[elektromagnetiese spektrum]] wat waargeneem word, is:
* Optiese sterrekunde, die tegnieke wat gebruik word om [[lig]] te bespeur van golflengtes wat die blote oog kan sien (omtrent 400-800 nm). Die mees algemene apparaat is die [[teleskoop]] met [[elektroniese kamera]]s en [[spektrograaf|spektrograwe]].
* Infrarooisterrekunde, wat gemoeid is met die waarneming van infrarooistraling (golflengtes korter as dié van rooi lig). Die mees algemene apparaat is die
* Radiosterrekunde is die waarneming van hemelliggame se uitgestraalde radiogolwe. Die ontvangers is soortgelyk aan dié wat gebruik word vir radio-uitsendings.
* Hoë-energie-sterrekunde: Die studie van hemelliggame wat hoë-energie-elektromagnetiese golwe vrystel. Dit sluit [[X-strale]], [[gammastraal|gammastrale]], [[ultraviolet]]strale, neutrino's en kosmiese straling in.
Lyn 39:
== Kort geskiedenis ==
In die vroeë geskiedenis het sterrekunde slegs waarnemings en voorspellings behels van hemelligame wat met die blote oog waargeneem kon word. Die ''Rigveda'' verwys na die 27 [[sterrebeeld]]e wat met die beweging van die Son verbind word en die 12 sterrebeelde van die [[diereriem]]. Die
Sterrekunde het gestagneer in die [[Middeleeue|Middeleeuse]] [[Europa]], maar het in die [[Arabier|Arabiese]] wêreld gefloreer. Laat in die [[9de eeu]] het die [[Islam]]itiese sterrekundige [[Al-Farghani]] (Abu'l-Abbas Ahmad ibn Muhammad ibn Kathir al-Farghani) uitvoerig geskryf oor die beweging van hemelliggame. Sy werk is in die [[12de eeu]] na Latyn vertaal. Laat in die [[10de eeu]] is 'n baie groot [[sterrewag]] naby [[Teheran]] in [[Iran]] deur die sterrekundige Al-Khujandi gebou wat onder meer die skuinste van die aarde se [[Wentelbaan|wentelvlak]] (ekliptika) ten opsigte van die [[hemelewenaar]] bereken het. In [[Persië]] het [[Omar Khayyam]] (Ghiyath al-Din Abu'l-Fath Umar ibn Ibrahim al-Nisaburi al-Khayyami) talle tabelle opgestel en 'n verandering van die [[kalender]] voorgestel wat akkurater was as die [[Juliaanse kalender]] en byna so akkuraat soos die [[Gregoriaanse kalender]].
| |||