Binnebrandenjin: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
No edit summary
Lyn 3:
==Geskiedenis==
 
Francois Issac de Rivaz het die eerste binnebrandenjin in [[1807]] gebou. Die enjin was egter onprakties vanweë die gebruik van 'n mengsel van [[Waterstofwaterstof]] en [[Suurstofsuurstof]] as brandstof en as gevolg van gebrekkige kraglewering.
 
Die eerste patent vir 'n binnebrandenjin is toegeken deur die Verenigde State se patentekantoor aan Samuel Morey in [[1826]]. Dit is een van die X-Patente wat vernietig is in 'n brand in Julie [[1836]] en is eers weer in [[2004]] opgespoor.
 
In [[1858]], het Jean Lenoir die eerste praktiese binnebrandenjin uitgevind. Dit het op steenkoolgas staatgemaak wat in die silinder ingesuig is aan die begin van elke slag en dan ontsteek is om die suier na die ander kant van die silinder te stoot. Die proses is dan herhaal aan die ander kant van die silinder wat die enjin 'n dubbelslag enjin gemaak het.
 
In [[1867]], het Nikolaus Otto die eerste [[vierslagsiklus|vierslag]]binnebrandenjin gebou. Die enjin was meer doeltreffend as die ontwerp van Lenoir en is suksesvol bemark vir industriële doeleindes. Die ontwerp is later verbeter deur Gottlieb Daimler wat gefokus het op die praktiese gebruik van die tegnologie in [[motorvoertuig|motorvoertuie]] met die noemenswaardige byvoeging van 'n petrol[[vergasser]]. In [[1890]], het Wilhelm Maybach die eerste viersilinderbinnebrandenjin gebou. Beide Maybach en Daimler was aanvanklik werknemers by Otto se maatskappy maar het die maatskappy verlaat in [[1882]] om hulle eie maatskappy te stig.
 
In dieselfde tydperk is die tweeslagbinnebrandenjin vervolmaak. In [[1867]] het Sir Dougald Clerk die eerste tweeslagbinnebrandenjin uitgevind. Die ontwerp is later vereenvoudig deur Joseph Day in [[1891]].
Lyn 15:
==Aanwending==
 
Binnebrandenjins word algemeen aangewend vir beweeglike aandrywingstelsels. Hulle kom voor in [[Voertuig|voertuie]], motorfietse en [[boot|bote]], 'n wye verskeidenheid [[vliegtuig|vliegtuie]] en [[lokomotief|lokomotiewe]]. Die binnebrandenjin is egter met stralerenjins vervang in [[Straalvliegtuig|straalvliegtuie]]. Binnebrandenjins word ook baie gebruik vir ander industriële toepassings, bv. kragopwekking, stoomopwekking en selfs in ruimtetuie.
 
Die elektriese enjin kan meeding met die binnebrandenjin vir baie aanwendings van beweegbare aandrywing. In die toekoms mag die elektriese enjin ook kan meeding vir voertuig aandrywing. Tans is die koste van batterye en die gebrek aan bekostigbare aanboord [[Elektriese generator|elektriese opwekking]] die grootste struikelblokke tot hul gebruik in motorvoertuie.
Lyn 42:
 
===Enjinsiklus===
Enjins wat gebaseer word op die tweeslagsiklus het twee slae vir elke kragslag en word gebruik in [[grassnyer]]s, bromponies, buiteboordenjins en sommige motorfietse. Hulle maak oor die algemeen meer geraas, is minder doeltreffend en kleiner as die vierslag-eweknieë. Enjins wat gebaseer is op die [[vierslagsiklus]] of [[Otto siklus]] het een kragslag vir elke vier slagte en word gebruik in motorvoertuie, groter [[boot|bote]] en [[vliegtuig|vliegtuie]]. Daar is 'n aantal variasies op die siklusse waarvan die vernaamste voorbeelde die Atkinson- en Millersiklusse is. Dieselenjins word dikwels beskou as 'n vierslagsiklus met 'n drukverhitte ontstekingstelsel maar die dieselsiklus word dikwels onderskei van die normale [[Otto siklus]].
 
===Brandstoftipe===
[[Dieselenjin]]s is dikwels swaarder, rasiger maar meer kragtig teen laer toere as die petrolenjins. Hulle is ook meer brandstofdoeltreffend in sommige omstandighede en word dikwels in swaarvoertuie, skepe en sommige [[lokomotief|lokomotiewe]] gebruik.
 
Petrolenjins word in die meeste ander voertuie gebruik insluitende die meeste [[motorvoertuig|motorvoertuie]], motorfietse en bromponies. Petrol- en dieselenjins produseer beduidende uitlaatgasse. Daar is ook enjins wat loop op waterstof, [[vloeibare petroleumgas]] (VPG) en [[biodiesel]].
 
===Silinders===
Lyn 53:
 
* Die meeste motorvoertuie se enjins het vier tot agt silinders, met sommige hoë werkverrigtingenjins wat tot tien of twaalf kan hê, en sommige klein motors en lorries wat slegs twee of drie het. In die verlede het party roterige motors soos die DKW en die SAAB 92 tweesilinder-tweeslagenjins gehad.
* Radiale [[vliegtuig]]enjinsvliegtuigenjins, nou verouderd, het van vyf tot agt en twintig silinders gehad.
* Motorfietse het tipies van een tot vier silinders met 'n paar hoë werkverrigtingsmodelle wat tot ses silinders het.
* Klein toestelle soos kettingsae en huishoudelike [[grassnyer]]s het tipies net een silinder alhoewel tweesilinder kettingsae tog bestaan.
Lyn 61:
 
===Enjinuitleg===
Binnebrandenjins kan geklassifiseer word volgens hulle uitleg wat hulle fisiese grootte en gladheid (met gladder enjins word bedoel minder vibrasies) bepaal. Sommige uitlegte sluit in reguit inlyn of inlyn uitleg, die meer kompakte V-uitleg en die wyer maar gladder plat of ''boxerbokser''-uitleg. Vliegtuigenjins kan ook 'n radiale uitleg aanneem wat effektiewe verkoeling in die hand werk. Meer uitsonderlike konfigurasies soos die "H", "X"-, of "W-uitlegte is al ook ingespan.
 
Veelvuldige krukas-uitlegte het nie noodwendig 'n silinderkop nodig nie, maar kan in plaas daarvan 'n suier aan elke kant van die silinder hê, die sogenaamde teenoorgestelde suier ontwerp. Die ontwerp is gebruik in die Junkers Jumo 205 dieselaangedrewe vliegtuigenjin, wat twee kruk-asse gebruik het, een aan elke kant van 'n enkele span silinders, dan is daar ook die merkwaardige Napier Deltic driehoekuitleg met 'n kruk-as op elke hoek. Veelvuldige krukas-masjiene is ook gebruik in enkelspanlokomotief-enjins en word nog steeds gebruik vir skeepsvaartenjins, vir aandrywing asook vir hulpgenarators. Die Gnome Rotary enjin wat in verskeie vroeë vliegtuie gebruik is, het 'n span silinders gehad wat radiaal rondom 'n vaste kruk-as uitgelê is.
Lyn 79:
==Werkverrigting==
 
Die hoof maatstaf van 'n binnebrandenjin is die [[wringkrag]] wat dit lewer teen enige gegewe spoed. Die spoed van die enjin beteken hier die aantal [[omwentelinge per minuut]] wat die enjin maak. Die [[SI]]-eenheid vir hoeksnelheid is [[radiaal|radiale per sekonde]] en 'n omskakeling vanaf [[omwentelinge per minuut]] kan met die volgende formule verkry word:
 
<math>\omega=\frac{2\pi}{60}\Omega</math>
Lyn 101:
<math>P=T\omega</math>
 
waar <math>P</math> die enjin se kraglewering in [[watt|watts]]s is, <math>T</math> die enjin se wringkrag in Newton meter is, en <math>\omega</math> die spoed van die enjin in radiale per sekonde is.
 
Deur van 'n eenvoudige omskakelingsfaktor (ongeveer 0.75 kW = 1 Britse perdekrag) gebruik te maak kan die kraglewering ook in perdekrag uitgedruk word.
Lyn 109:
Dit is ook belangrik om kennis te neem dat die wringkrag van 'n enjin vergroot kan word deur spoed op te offer deur gebruik te maak van ratverhoudings. Die kraglewering behoort teoreties dieselfde te bly maar in werklikheid word van die krag verloor deur die [[wrywing]] tussen die ratte).
 
'n Aanduiding van 'n enjin se werkverrigting kan verkry word deur die enjin se wringkrag teenoor sy snelheid te plot - dit staan bekend as 'n dinografiek. 'n Voorbeeld grafiekVoorbeeldgrafiek vir die 2.7 liter 6-silinder enjin wat in die 2004 Porsche Boxster gebruik word is, word hieronder aangehegaangedui. Neem kennis dat 'n enjinontwerper die piek van die wringkragkurwe omtrent enige plek kan plaas waar hy verkies, afhangende van die enjin se aanwending. A breë, plat wringkragkurwe is ideaal. Ander toepassings soos enjins vir vliegtuie, bote, pompe en genarators het dikwels 'n maksimum wringkrag by 'n baie laer spoed en het 'n skerper kurwe sodat kragewering oor 'n nouer band van bedryfsnelhede gemaksimeer kan word. Die silinderprofiel is hoofsaaklik verantwoordelik vir die vorm van die kragkurwe.
 
<center>[[beeld:Boxsterdyno af.png]]</center>
Lyn 116:
[[Kategorie:Voertuigtegnologie]]
{{Voorbladster}}
 
 
[[ca:Motor de combustió]]
[[es:Motor de combustión]]
[[he:מנוע המכונית]]
[[nn:Forbrenningsmotor]]
[[pl:Silnik spalinowy]]
[[sk:Spaľovací motor]]