Nova Scotia: Verskil tussen weergawes

'''Nova Scotia''' of '''Nieu-Skotland''' ([[Frans]]: ''Nouvelle-Écosse'', [[Skots-Gaelies]]: ''Albain Nua'') is 'n maritieme provinsie langs die suidoostelike Atlantiese kusgebied van [[Kanada]] met 'n oppervlak van 55 283 vierkante kilometer en sowat 935 000 inwoners. Die hoofstad en kulturele en ekonomiese sentrum is [[Halifax, Nova Scotia|Halifax]] (360 000 inwoners). Die provinsie se naam verwys na die belangrikste etniese groep in die gebied. Naas Skotte het veral Franse en Duitsers hulle in Nova Scotia gevestig.

 

 

Nova Scotia maak deel uit van die oorspronklike tuisland van die Mi'kmaq, 'n Eerste Nasie wat die gebied van maritieme provinsies en dele van Maine, die Gaspésie-skiereiland en Newfoundland bewoon het.

Naas die Mi'kmaq is Nova Scotia se geskiedenis deur ses groot groepe setlaars van Europese afkoms oorheers. Franse setlaars het in [[1604]] die eerste permanente Europese nedersetting noord van Florida, Port Royal, as die moederstad van die latere gewes Akadië (Frans: ''Acadie'') gestig. In [[1605]] het Port Royal as 'n Franse pelshandelspos ontstaan. Later het immigrante uit Skotland, Protestante uit [[Duitsland]] en [[Switserland]], lojaliste en voormalige Swart slawe uit die Verenigde State hulle in die gebied gevestig.

 

 

== Geskiedenis ==

Volgens sommige historici het die Noors-Yslandse ontdekker Leif Eriksson in [[1001]] langs die Noord-Amerikaanse ooskus geseil en naby die huidige Yarmouth voet aan wal gesit. Ander deskundiges beweer dat [[John Cabot]] op [[24 Junie]] [[1497]] die Britse vlag op Kaap Breton-eiland gehys het om sodoende namens die Engelse koning aanspraak op die vasteland te maak. Tans is daar egter geen historiese of argeologiese bewyse dat Eriksson en Cabot inderdaad enige punt suid van Newfoundland bereik het nie.

 

In die vroeë [[16de eeu]] het Franse en Portugese vissers [[vis]] langs die kus van Nova Scotia gevang en ingesout. Daar was moontlik omstreeks [[1521]] selfs 'n Portugese vissersdorp naby die huidige Ingonish op Kaap Breton-eiland – nog 99 jaar voordat die Pelgrimvaders by Plymouth Rock voet aan wal gesit het.

Nogtans het Franse setlaars die belangrikste rol in Nova Scotia se vroeë geskiedenis gespeel, en in 1605 het Pierre Dugua, Sieur de Monts (1558–1628), die eerste noemenswaardige Franse nedersetting in die Nuwe Wêreld op die vasteland van Nova Scotia gestig nadat die Franse koning 'n monopolie vir die pelshandel aan hom toegeken het. De Monts en sy luitenante, waaronder [[Samuel de Champlain]], het die kuslyn van [[Nieu-Engeland]] verken en die huidige Boston- en Plymouth-hawens ontdek, maar hulle nie as geskik vir die stigting van 'n kolonie geag nie. Uiteindelik het De Monts 'n klein nedersetting in Port Royal gestig, 'n beskermde bekken in die monding van die Annapolisrivier.

 

Die versterkte ''habitation'' (nedersetting), wat De Monts en sy koloniste opgerig het, het oor allerlei geriewe soos 'n kombuis, 'n bakkery, 'n smitswinkel en 'n apteek beskik, en De Champlain het met sy ''Ordre de Bon Temps'' selfs 'n genootskap gestig wat onder meer drama's opgevoer het.

In [[1613]] het 'n Engelse ekspedisie van setlaars uit Jamestown 'n poging onderneem om alle Franse kolonies in Noord-Amerika te verniel, en ook De Monts se ''Habitation'' is aan die brand gesteek. Hierdie strooptogte was net die begin van 'n langdurige konflik tussen Franse en Britte in Nova Scotia.

 

 

== Ekonomie en landbou ==

Die provinsie het hoofsaaklik vrugbare boland en valleie; die gematigde klimaat bevorder [[landbou]]. Die provinsie staan bekend vir sy [[vrugte]] (Franse setlaars het hier vroeg 'n soort "Klein Normandië" geskep waar groot hoeveelhede [[sider]] (''cidre''), die [[Normandië|Normandiese]] appelwyn, gebottel word), [[veeboerdery]]e, [[suiwelnywerheid]], [[bosbou]]bedrywe, [[vissery]] en [[visverwerking]]; ander bronne van inkomste is [[steenkool]] en die [[yster]]- en [[staal]]nywerheid. Intussen is ook toerisme, die rolprent-, musiek- en ander kulturele bedrywe vinnig groeiende sektore van die plaaslike ekonomie.

 

Fynproewers vereenselwig die provinsie met sy kreefte – Nova Scotia is vandag die grootste uitvoerder van hierdie seekos-spesialiteit, en sowat 90 persent van sy vangste het buitelandse bestemmings.

 

== Die Franse erfenis ==

 

== Demografie ==

Die groot meerderheid van Nova Scotia se bevolking praat Engels as hulle huistaal. Daar is sowat 40 000 Franstaliges en 22 000 Mikmaq, wat oorwegend Algonkin praat.