Letteruitspraak: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Lyn 1:
'''Letteruitspraak''' of '''boekuitspraak''' verwys na die foutiewe uitspraak van 'n woord volgens die spelwyse, wat in stryd is met die beskaaf- en natuurliksprekende moedertaalsprekers[[moedertaal]]sprekers se uitspraak. Letteruitspraak kom voor wanneer 'n onbekende taal of woord, of selfs die bekende taal, baie volgens die letter uitgespreek word.
 
In [[Afrikaans]] was daar vanaf sy bestaan op skrif die neiging om die uitspraak te laat aansluit by die skrif. Dieselfde geld vir 'n onbekende taal soos [[Latyn]], [[Duits]], [[Nederlands]] of [[Engels]], deur die uitspraak na die spelling te rig.
 
'n Taal wat veral maklik gebuk gaan onder letteruitspraak, is [[Deens]]. [http://ordnet.dk/ddo/ordbog?query=hundehus ''Hundehus''] moet korrek uitgespreek word as ''hoenehoes''. Die uitspraak van ''hundehus'' kan inderdaad in een opsig met die Afrikaanse ''hondehok'' ooreenstem: die weglating van die '''d'''. 'n Ingewikkelder voorbeeld is die woord ''hundrede'' (100) wat as ''hoena(l)'' uitgespreek moet word.
Lyn 11:
Nog 'n invloed wat letteruitspraak bevorder is die uitspreek van (internasionale) leenwoorde wat hoofsaaklik op skrif bekend is en waarin daar veral gepoog word om die Engelse uitspraak doelbewus te vermy.<ref>De Villiers, Meyer. 1965. ''Afrikaanse klankleer: fonetiek, fonologie en woordbou''. Kaapstad: A.A. Balkema, bl: 15-17</ref>
 
Letteruitspraak kan selfs die hele volkstaal laat verander. So is die Amsterdamse "peers" (die uitspraak soos in Afrikaans vir die kleur pers) verdring deur "paars" teen die laaste kwart van die 19de eeu.<ref>[http://etymologiebank.nl/trefwoord/paars etymologiebank.nl] s.v. paars (kleur)</ref>. En op soortgelyke wyse het die uitspraak in Afrikaans van die Nederlandse "rioel" na "riool" verander, heel waarskynlik as gevolg van die inmenging van die [[Taalkommissie]] in die ''Afrikaanse Woordelys en Spelreëls''. [[Johannes du Plessis Scholtz|Scholtz]] verklaar in sy 1938-resensie:<ref>Scholtz, J. du P. 1966. Resensie: Die Nuwe Afrikaanse Woordelys (oorspronklik verskyn in ''Die Huisgenoot'', 25 Maart 1938.). In: ''Afrikaans in die Vroeë Tyd'' Pretoria:Nasou. p.223</ref>
 
{{cquote|