Natrium: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Lyn 52:
 
== Kenmerkende eienskappe ==
Soos die ander alkalimetale is natrium 'n sagte, baie ligte, silwerig wit, reaktiewe element wat nooit as 'n suiwer element in die natuur aangetref word nie. Natrium dryf in [[water]], en ontbind dit ook om [[waterstof]]gas en [[hidroksied]] [[ioon|ione]] vry te stel. Wanneer dit fyn genoeg gemaal word sal natrium spontaan ontbrand in die teenwoordigheid van water. Dit ontbrand egter nie normaalweg spontaan in [[lug]] onder 338 [[Kelvin]] oftewel 64.85 °C nie.
 
== Aanwendings ==
Lyn 65:
 
== Geskiedenis ==
Natrium word al lank reeds as 'n komponent van verbindings geëien, maar is eers in [[1807]] deur Sir [[Humphry Davy]] geïsoleer deur die [[elektrolise]] van [[bytsoda]]. In [[Europa]] tydens die [[middel-eeue]] is 'n verbinding van natrium met die [[Latynse taal|Latynse]] naam ''sodanum'' gebruik as [[hoofpyn|pynstiller]]stiller.
 
== Verspreiding ==
Natrium is volop in die [[ster]]re en die D [[spektraallyn]]e van hierdie element is van die mees prominente in sterlig. Natrium maak ongeveer 2.6% van die [[Aardkors]] uit, wat dit die vierde mees volopste element daarin maak en die volopste alkalimetaal. Dit word tans kommersieel geproduseer deur die [[elektrolise]] van droë gesmelte natriumchloried. Die metode is minder duur as die proses van vervaardiging deur die elektrolise van [[natriumhidroksied]]. Metalliese natriumMetaalnatrium het ongeveer 0.30 tot 0.45 Amerikaanse DollarVS-dollar per [[kilogram|kg]] gekos in [[1997]] en reagensgraad (ACS) natrium het in [[1990]] VS$75/kg (VSA) gekos. Op 'n volume basis is dit dus die goedkoopste metaal beskikbaar.
 
== Verbindings ==
Natriumchloried, ook beter bekend as gewone [[sout|tafelsout]], is die mees algemene verbinding van natrium. Natrium kom egter ook in baie ander [[mineraal|minerale]], soos [[amfibool]], [[krioliet]], [[haliet]], [[soda niter]], [[zeoliet]] ensovoorts voor. Natriumverbindings is belangrik vir die chemiese-, [[glas]]-, metaal-, [[papier]]-, [[petroleum]]-, [[seep]]- en tekstielnywerhede. Seep is gewoonlik 'n natrium[[Sout (chemiese stof)|sout]] van sekere vetsure.
 
Die belangrikste industriële natriumverbindings is gewone tafelsout (Na[[chloor|Cl]]), [[soda-as]]
Lyn 77:
 
== Isotope ==
Daar is dertien [[isotoop|isotope]] van natrium wat al geëien is. Die enigste stabiele isotoop is Na-23. Natrium het twee [[radio-aktief|radio-aktiewe]] [[kosmogenies]]e isotope (Na-22, [[halfleeftyd]] = 2.605 jaar; Na-24, [[halfleeftyd]] = ~15 ure).
 
== Voorsorgmaatreëls ==
In sy poeiervorm is natrium plofbaar in water en 'n gif in verbinding of onverbind met baie ander elemente. Die metaal moet te alle tye versigtig gehanteer word. Natrium moet gestoor word in 'n [[inert]]e atmosfeer of onder minerale olie.
 
== Fisiologie van Na-ionenatriumione ==
Natrium-ioneNatriumione speel 'n diverse rol in vele fisiologiese prosesse. Prikkelbare selle maak byvoorbeeld staat op die inname van [[Na]]<sup>+</sup> om 'n [[depolarisasie]] te bewerkstellig. 'n Voorbeeld hiervan is die [[seinoordrag]] in die menslike [[sentrale senuwee-stelsel]].
 
== Notas ==
Lyn 89:
 
== Trivia ==
Die tweede kernaangedrewe [[duikboot]] ooit gebou, ''USS Seawolf'' is eersaanvanklik toegerus met 'n [[kernreaktor|reaktor]] wat met vloeibare natrium gewerk het.
 
== Verwysings ==