Keulen: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Japanese > Japannese
No edit summary
Lyn 220:
[[Lêer:St Kunibert Koeln.jpg|duimnael|250px|Die kerk St. Kunibert]]
[[Lêer:Dreikönigsschrein im Dom1.JPG|duimnael|links|250px|Die ''Dreikönigsschrein'', die heiligdom van die Heilige Drie Konings in die Keulense katedraal]]
In die 13de eeu het Keulen een van die belangrikste Europese handelsentrums geword, en was naas die Franse stad [[Bordeaux]] die grootste uitvoerhawe vir [[wyn]], met Engeland as een van die vernaamste bestemmings. Ander belangrike handelsgoedere was [[Tafelsout|sout]], [[haring]]s, [[wol]], [[tekstiel]]e, swaarde, juweliersware, basalt en leiklip. Die invoering van die sogenaamde ''stapelreg'', waarvolgens uitheemse handelaars hulle ware eers op die plaaslike mark moes aanbied voordat hulle verder mog trek, het die ekonomiese groei vanaf [[1255]] bevorder en die politieke selfbewussyn van die Keulense burgery steeds verder aangewakker. Met hulle neerlaag in die slag van Worringen op [[5 Junie]] [[1288]] het die klerus sy politieke leiersrol kwytgeraak, en Keulen het feitlik 'n vrye ryksstad geword.
 
Die mag het nou by vyftien patrisiërgesinne berus, wat van Keulen in die 14de en 15de eeu die rykste stad in die Duitse Ryk gemaak het. Die universiteitUniversiteit van Keulen, wat deur die welgstelde burgery in [[1388]] gestig is, was die eerste wat sy ontstaan nie aan die keiser of 'n vors te danke gehad het nie. Keulen het by die ''[[Hanse]]'', die magtige vereniging van Noord-Duitse handelstede, aangesluit en sy handelsbetrekkinge dwarsoor Duitsland uitgebrei.
 
Naas die handelaars en koopmanne het ook die Keulense kunstenaars en ambagsmanne 'n groot rol by die ekonomiese opbloei van die stad gespeel. Hulle het hul eie gildes gestig, waarvan die wewersgilde die mees invloedryke geword het. Teen die einde van die 14de eeu het hulle uiteindelik daarin geslaag om naas die lede van die koopmansgildes ook tot die stadsraad toegelaat te word.
Lyn 265:
Die metropolitaanse gebied van Keulen is met sowat 2,5 miljoen inwoners die derde grootste nywerheidsentrum van Duitsland. In die laaste jare handhaaf ook die dienstesektor 'n stewige en bestendige groeikoers.
 
Die motorbedryf bly die belangrikste nywerheid, en reeds in 1930 kies die Amerikaanse motorpionier [[Henry Ford]] Keulen met sy uitstekende infrastruktuur en vervoergeriewe as die mees geskikte stad vir die oprigting van 'n Duitse [[Ford Motormaatskappy|Ford]]-fabriek. Later volg [[Frankryk|Franse]] motorvervaardigers soos [[Citroën]] en [[Renault]] en Japannese[[Japan]]nese soos [[Toyota]] en [[Mazda]]. Daarnaas word ook trekkers[[trekker]]s en ander landboumasjiene in Keulen vervaardig.
 
Met die Ryn as een van die belangrikste Europese waterweë, die lughawe Keulen-Bonn as die tweede grootste lugvragsentrum in Duitsland, 'n spoorwegnet met honderde daaglikse treinverbindings en 'n snelwegnet, wat twaalf grootpaaie insluit, behoort Keulen tot die leidende ekonomiese metropole in Europa.
Lyn 271:
Chemiese en petrochemiese nywerhede met dosyne raffinaderye lê soos 'n gordel rondom die stad. Ander belangrike nywerhede is masjienbou, elektriese apparate, enjins, voedselverwerking (onder meer [[sjokolade]] en [[suiker]]), brouerye en kosmetiek (met onder meer die beroemde Eau de Cologne).
 
Tientalle versekeringsmaatskappye het hulle hoofkwartiere in Keulen en maak van die stad 'n eersterangse sentrum van hierdie bedryf. Sedert die middeleuemiddeleeue is Keulen 'n finansiële sentrum met talle bankmaatskappye[[bank]]maatskappye.
 
Die mediabedryf met die grootste publieke Duitse uitsaaikorporasie, die ''Westdeutscher Rundfunk (WDR)'', en 'n aantal private korporasies maak van Keulen 'n eersterangse sentrum vir televisie-, radio- en rolprentproduksies. Honderde ondernemings uit die persbedryf en drukkerye het hulle hoofkwartiere in Keulen.
Lyn 349:
Die Keulense variant van varkpootjies heet ''Hämmche met suure Kappes'' - die pootjies word saam met suurkool en fyngedrukte aartappels bedien.
 
Die Keulense ''Halve Hahn'' is allesbehalwe 'n hoendergereg. Hierdie spesialiteit is 'n rog-rolletjie (met 'n oppervlak wat baie op 'n [[hoendervleis|gebraaide hoender]] lyk), wat met [[botter]] en Nederlandse [[kaas]] bedien en - net soos die meeste ander spesialiteite - saam met Keulen se tipiese ''Kölsch''-bier geniet word.
 
''Kölsch'' is 'n [[bier]] van hoë gisting, wat vars geniet moet word en dus in spesiale glasies bedien word. In sy huidige vorm word ''Kölsch''-bier sedert die vroeë 20ste eeu aangebied, terwyl die naam ''Kölsch'' vir die eerste keer in 1918 deur 'n plaaslike brouery gebruik is om hierdie bierspesialiteit te bemark. ''Kölsch'' is die enigste bier in die Europese Unie wat as 'n streeksgebonde spesialiteit en bier van oorsprong erken word, en dit geniet dus in die EU dieselfde beskerming soos byvoorbeeld [[konjak]] of Franse ''champagne''-vonkelwyn. Naas restourante en kroeë word die bier ook in Keulen se gewilde ''brouhuise'' aangebied, 'n soort gesellige kroeë, wat ook etes bedien. Danksy die nabyheid van eersterangse wynbougebiede is daar ook talle uitstekende wynkroeë.