Beijing: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
k + Navigasie
Sjina→China (AWS 2017)
Lyn 4:
| align="center" colspan=2 | [[Lêer:Beijing montage.png|280px]]
|-
! colspan="2" bgcolor="DDDDDD" | Ligging in die [[Volksrepubliek van SjinaChina]]
|-bgcolor="#f9f9f9"
| colspan="2" align="center" bgcolor="#ffffff" | [[Lêer:China Beijing.svg|senter|300px]]
|-
!colspan="2" bgcolor="DDDDDD" | Basiese Inligtinginligting
|-bgcolor="#f9f9f9"
|'''Oorsprong van die naam''': || 北 ''běi'' - noordelike <br />京 ''jīng'' - hoofstad <br />"Noordelike Hoofstad"
Lyn 24:
| '''[[Bruto binnelandse produk|BBP]]''' (2004): <br />&nbsp;- per kapita || [[Renminbi|CNY]] 428,3 miljard (15de) <br /> [[Renminbi|CNY]] 28&nbsp;700 (2de)
|-bgcolor="#f9f9f9"
| '''Etniese groepe''' ([[2000]]): || [[Han-SjineseChinese|Han]] - 96%<br />[[Mantsjoes]] - 2%<br />[[Hui-SjineseChinese|Hui]] - 2%<br />[[Mongole]] - 0,3%
|-bgcolor="#f9f9f9"
| '''Stads[[boom|bome]]''': || SjineseChinese arborvitae <br /> (''Platycladus orientalis'') <br />Pagodaboom <br /> (''[[Sophora]] japonica'')
|-bgcolor="#f9f9f9"
| '''Stads[[blom]]me''': || Chrysanthemum <br />(''Chrysanthemum morifolium'') <br />Sjinese roos<br /> (''Rosa chinensis'')
Lyn 50:
|'''Administratiewe tipe''': || Munisipaliteit
|-bgcolor="#f9f9f9"
|'''[[Kommunistiese Party van SjinaChina|KPS]] Shanghai<br /> Komiteesekretaris:''' || Liu Qi
|-bgcolor="#f9f9f9"
|'''Burgemeester''': || Wang Qishan
Lyn 58:
[[Lêer:Forbidden City1.JPG|duimnael|links|Die Verbode Stad, tuiste van die keisers van die [[Ming-dinastie|Ming-]] en die [[Qing-dinastie]]s.]]
[[Lêer:BeijingTiananmenSquare.jpg|duimnael|links|[[Tian'anmen-plein]].]]
'''Beijing''' ([[SjineesChinees]]: 北京; [[IFA]]: pei˩ tɕɪŋ˦ {{Audio|Zh-Beijing.ogg|luister}}; of '''Peking''') is 'n stad in die noorde van [[SjinaChina]] en is die [[hoofstad]] van die [[Volksrepubliek van SjinaChina]]. Beijing word tans regstreeks deur die SjineseChinese regering geadministreer en is sodoende gelykgestel aan provinsies, outonome gebiede en spesiale administratiewe streke.
 
Die administratiewe gebied van die Beijing-munisipaliteit strek oor 'n oppervlakte van 16&nbsp;807,8 [[vierkante kilometer]], maar behels naas Beijing merendeels landelike gebiede. Die munisipaliteit grens aan die provinsie [[Hebei]] in die noorde, weste, suide en 'n klein gedeelte in die ooste en [[Tianjin|Tianjin Munisipaliteit]] in die suid-ooste.
 
Beijing is een van die vier groot geskiedkundige hoofstede van SjinaChina en fungeer vandag vanweë sy status as regeringsetel as die politieke sentrum van die Volksrepubliek van SjinaChina. Die stad pronk danksy sy lang en veelbewoë geskiedenis, wat oor meer as drieduisend jaar strek, met 'n indrukwekkende kulturele erfenis. Bekende besienswaardighede sluit die [[Tiananmen-plein]] (SjineesChinees, "Plein van die Poort van Hemelse Vrede"), die Verbode Stad met die voormalige keiserlike paleis, wat deur die [[Unesco]] in 1987 tot [[wêrelderfenisgebied]] verklaar is, die Ou en Nuwe Somerpaleis en verskillende tempels soos die Hemelse Tempel, die Lamatempel en die Confuciustempel in. PekingBeijing het as die gasheerstad van die [[Olimpiese Somerspele 2008|Olimpiese Somerspele van die jaar 2008]] opgetree.
 
Beijing is SjinaChina se tweede grootste stad in terme van [[bevolking]] ná [[Sjanghai]]. Dit is 'n beduidende vervoersentrum, met dosyne treinspore, paaie en hoofweë in alle rigtings. Die stad huisves ook die belangrike [[Beijing Capital Internasionale Lughawe]]. Beijing vorm die politieke en kulturele sentrum van die Volksrepubliek van SjinaChina, terwyl stede soos Sjanghai en [[Hongkong]] die leiers is op ekonomiese gebied.
 
== Name ==
Beijing (北京) beteken letterlik "Noordelike hoofstad" wat in lyn is met die Oos-Asiatiese tradisie om hoofstede te benaam. Ander stede wat ook so benoem is sluit die SjineseChinese stad [[Nanjing]] (南京) in, wat letterlik "Suidelike hoofstad" beteken; [[Tokio]] (東京), [[Japan]], en Tonkin (東京; nou [[Hanoi]]), [[Viëtnam]], beide beteken "Oostelike hoofstad"; sowel as [[Kioto]] (京都), [[Japan]], en Gyeongseong (京城; nou [[Seoel]]), [[Korea]], beide beteken eenvoudig "hoofstad".
 
Peking is die naam van die stad in Romaanse Pinyin, en is ook die tradisionele naam van Beijing in [[Engels]] (ook behou in [[Nederlands]]). Hierdie term het ontstaan as gevolg van Franse sendelinge vierhonderd jaar gelede, en is gebaseer op 'n ouer uitspraakvorm in Mandaryn van [kʲ] na [tɕ]. ([tɕ] word in pinyin voorgestel as j, soos in Beijing.)
 
In SjinaChina het die stad verskeie name gehad. Tussen 1928 en 1949 het die stad bekend gestaan as Beiping (北平; Pinyin: Beiping; Wade-Giles: Pei-p'ing), wat letterlik "Noordelike vrede" beteken. Hierdie naam is verander - met die verwydering van die element wat "hoofstad" beteken (jing of king, 京) — om aan te dui dat Peking met die vestiging van die Kuomintang-regering in Nanking (pinyin: Nanjing) nie meer die hoofstad van SjinaChina was nie, en dat die "warlord"-regering, wat in Peking gesetel was, nie as wettig beskou is nie.
 
Die Kommunistiese party van SjinaChina het die naam in 1949 weer terug verander na Beijing (Peking) - onder meer om aan te dui dat Beijing weer sy funksie as administratiewe hoofstad van SjinaChina sou waarneem. Die regering van die [[Republiek van SjinaChina]] op [[Taiwan]] het nog nooit die naamverandering formeel aanvaar nie, en gedurende die [[1950]]'s en die [[1960]]'s was dit algemeen in Taiwan dat Beijing amptelik Peiping genoem is om aan te dui dat die ''Volksrepubliek van SjinaChina'' onwettig sou wees. Vandag word die naam Beijing amper oral in Taiwan gebruik, insluitende die amptelike taalgebruik van die regering van die [[Republiek van Sjina]]China, alhoewel sekere kaarte van Sjina steeds die ou naam en ou politiese grense voor [[1949]] gebruik.
 
'''Yanjing''' (燕京; [[Pinyin]]: Yānjīng; Wade-Giles: Yen-ching) is en was 'n ander gewilde informele naam vir Beijing, wat 'n verwysing is na die ou Staat van Yan wat op hierdie plek bestaan het gedurende die [[Zhou-dinastie]]. Hierdie naam kom voor in die plaaslike Yanjing-[[bier]] asook die amptelike naam van die Yenching Universiteit. Beijing is ook die '''Cambuluc''' ('''Khanbaliq''') soos beskryf in die verhale van die Venesiaanse ontdekkingsreisiger [[Marco Polo]].
Lyn 80:
=== Geografiese ligging ===
[[Lêer:Large Beijing Landsat.jpg|duimnael|links|[[Nasa]]-Satellietbeeld van Beijing]]
Beijing is 110 kilometer noordwes van die Golf van Bo Hai in die provinsie Hebei geleë, maar vorm in administratiewe opsig 'n enklawe wat regstreeks deur die SjineseChinese regering geadministreer word. Die stadsgebied beslaan slegs 1&nbsp;369,9 vierkante kilometer of agt persent van die Beijing-munisipaliteit se totale oppervlakte, terwyl Beijing se voorstede en plattelandse gebiede oor 15&nbsp;398,4 vierkante kilometer of 92 persent van die totale oppervlakte strek. Die metropolitaanse gebied van Beijing sluit naas die stadsgebied ook die voorstadgordel in en strek oor 'n oppervlakte van 8&nbsp;859,9 vierkante kilometer.
 
Beijing is aan die noordwestelike rand van die digbevolkte Noord-SjineseChinese Laagvlakte teen 'n gemiddelde hoogte van 63 meter bo [[seevlak]] geleë en word deur die berge van die Mongoolse Plato omring. Die gebied strek in noord-suidelike rigting oor 'n afstand van 180 kilometer en oor 170 kilometer in oos-westelike rigting. Ander beduidende stede in die Beijing-munisipaliteit sluit Mentougou met 'n bevolking van 205&nbsp;574 mense soos op 1 Januarie 2007, Tongzhou (169&nbsp;770), Shunyi (122&nbsp;264), Huangcun (109&nbsp;043) en Fangshan (100&nbsp;855).
 
=== Klimaat ===
Lyn 90:
Die gemiddelde jaarlikse temperatuur is 11,8&nbsp;°C. Julie is die warmste maand met 'n maksimale gemiddelde temperatuur van 30,8&nbsp;°C en 'n gemiddelde minimum van 21,6&nbsp;°C. Die koudste maand in die Beijing-gebied is Januarie met 'n maksimale gemiddelde van 1,6&nbsp;°C en 'n gemiddelde minimum van -9,6&nbsp;°C.
 
Gedurende die winters[[winter]]s daal die kwik dikwels tot by -20&nbsp;°C, terwyl 'n ysige wind uit die vlaktes van Binne-Mongolië waai. Die somers[[somer]]s (Junie tot Augustus) is bedompig en warm met temperature wat tot by 40&nbsp;°C kan styg. Die kort lentetyd[[lente]]tyd in April en Mei word deur droë, maar windigewinderige weerstoestande gekenmerk. Die [[herfs|najaar]] in September en Oktober is droog met milde temperature.
 
Wanneer die wind uit die suidelike of suid-oostelikesuidoostelike rigting waai, word die sig veral in die periode tussen Junie en Augustus belemmer. Ysige noordwindenoordewinde in die winter bring bitter koue saam, terwyl [[sandstorm]]s hoofsaaklik in die lente voorkom. Die hoogste temperatuur, wat ooit in Beijing amptelik aangeteken is, was 42,6&nbsp;°C op 15 Junie 1942, die laagste -27,4&nbsp;°C op 22 Februarie 1966.
 
== Geskiedenis ==
Lyn 99:
Daar word beweer dat Beijing die grootste stad was in die wêreld vanaf [[1425]] tot [[1650]] en vanaf [[1710]] tot [[1825]].<ref>{{en}} {{cite web|url=http://geography.about.com/library/weekly/aa011201a.htm|title=Largest Cities Through History|author=Matt T. Rosenberg|publisher=About.com Geography|accessdate=20 Junie 2016}}</ref>
 
Die [[Verbode Stad]] is van [[1406]] tot [[1420]] gebou, gevolg deur die [[Hemelse Tempel]] ([[1420]]), sowel as verskeie ander konstruksieprojekte. [[Tian'anmen]], wat 'n staatssimbool geword het van die [[Volksrepubliek van SjinaChina]], was twee keer afgebrand gedurende die Ming-dinastie en die laaste herkonstruksie was uitgevoer in [[1651]].
 
== Verwysings ==