Stereotipes en interkulturele konflik in “By fakkellig” (Karel Schoeman): Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
No edit summary
k Robot: sjabloon by weesbladsy gevoeg; kosmetiese veranderinge
Lyn 1:
{{Weesbladsy|datum=Augustus 2017}}
Dit is moontlik om – deur middel van 'n objektiewe wetenskaplike studie van stereotipes in die letterkunde, genaamd Imagologie – deur middel van literêre tekste gekonfronteer te word met eie stereotipes en te groei tot 'n bewustheid van die relatiwiteit daarvan.<ref>Kruger, E. 2002. Imagologie en die bestudering van literêre stereotipes in die onderrig van Afrikaans as Addisionele taal. ''Literator'', 23(3):197-219.</ref>
 
Line 10 ⟶ 11:
* "Die sin van die lewe word gevind in die geheel, in doelrealisering, in lewensbesef” (Hans Ester, referaat gelewer tydens die ALV-kongres, Oktober 2000).
== Imagologie ==
Leerssen<ref name=":1" /> bespreek in terme van ruimte- en tydbeelding twee suster-genres wat deur die Imagologie bestudeer word. Eerstens is die ''"romance"'' 'n soort verhaal waar daar genoeg avontuur en spanning is om die belangstelling van die leser te behou. Dit handel gewoonlik oor herkenbare karakters waarmee die leser kan identifiseer, meestal omdat hulle stereotipies uitgebeeld word. Teenoor die ''"romance"'' staan die ''"novel"'', wat realistieser is, met meer aandag vir die sosiale of psigologiese omstandighede waarin die karakters verkeer. Laastenoemde genre is meer ernstig, besadig, respektabel, soms met ''"een kritische … noot, maar soms ook wat saai"''. Verder is 'n tipiese novelle een waar die hoofkarakter 'n persoon is van potensiële voortreflikheid wat in Ierland aankom, en hier vind die leser 'n tipiese beskrywing van die hoofkarakter David in ''By fakkellig'' (Karel Schoeman):<ref name=":8" /> <blockquote>he … possesses every qualification for a rich and interesting life, yet nothing noteworthy has ever happened to him, and he is full of spleen until … he is dragged into a whirl of undreamt-of adventures, his former habits, prejudices and ways of thinking suddenly give way to an all-absorbing passion, which irresistibly hurries him towards bliss or destruction, as the case may be.<ref name=":2" />     </blockquote>Indien ''By fakkellig'' binne 'n literêre genre geplaas word,is daar verskeie redes waarom hierdie roman as 'n kombinasie van ''"romance"'' en ''"novel"'' gesien kan word (vergelyk Leerssen se beskrywing van Anglo-Ierse letterkunde.<ref name=":1">Leerssen, J. 1990. Verbeelding en wereldbeeld: over exotische avonturenverhalen en Europese cultuurnormen. ''Forum der Letteren'' 31:161-174.</ref> Leerssen noem en bespreek verskeie voorbeelde van eksotisistiese ''"romances"'', en ''By fakkellig'' kan in hierdie genre geplaas beskou word.
 
Dit is ook moontlik om Schoeman se verhaal te sien as voorbeeld van ''"novel"'', as gekyk word na Leerssen se bespreking van Scott, Morgan en Maturin se Anglo-Ierse verhale wat afspeel teen 'n romantiese agtergrond binne die meer aardse en historiese konteks van die novelle. Genoemde outeurs maak gebruik van ''"the technique of deliberate oscillations between, and juxtaposition of, the two Irelands"''.<ref name=":2">Leerssen, J. 1991. Fiction poetics and cultural stereotype: local colour in Scott, Morgan, and Maturin. ''The Modern Language Review,'' 86(2):273-84.</ref> Ook Jooste<ref name=":3">Jooste, G.A. 1999. Karel Schoeman (1939-). In: Van Coller, H.P. (red.) ''Perspektief en Profiel''. ''’n Afrikaanse literatuurgeskiedenis.'' Pretoria: J.L. van Schaik.</ref> verwys na die hoofkarakter se begeerte om hom van die plaaslike werklikheid los te maak, met 'n ietwat romantiese drang om 'n elders op te soek.