Asynsuur: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
Jcwf (besprekings | bydraes) No edit summary |
Jcwf (besprekings | bydraes) No edit summary |
||
Lyn 6:
|CASNo=64-19-7
|MolereMassa=60.05 g/mol
|Smeltpunt= 16.5 °C (289.6 ± 0.5 [[kelvin|K]])<ref name="NIST">{{webaanhaling|url=http://webbook.nist.gov/cgi/cbook.cgi?ID=C64197&Units=SI&Mask=4#Thermo-Phase|titel=NIST}}</ref>
|Kookpunt= 118.1 °C (391.2 ± 0.6 [[kelvin|K]])<ref name="NIST" />
|Mengbaarheid=water
Lyn 17:
'''Asynsuur''', ook bekend as '''etanoësuur''', is 'n organiese [[chemiese verbinding]], die meeste bekend vir die suur smaak in [[asyn]] en sy stekende reuk. Sy gekondenseerde [[struktuurformule]] word voorgestel as CH<sub>3</sub>COOH. Suiwer watervrye asynsuur is 'n kleurlose verbinding wat water uit die omgewing aantrek (higroskopies), en vries onder 16,7 °C as 'n kristal. Asynsuur is vretend en sy gas veroorsaak irritasie van die oë, 'n droog- en brandneus, 'n seer keel en vertering van die longe. Asynsuur word as 'n swak suur beskou omdat by [[standaard temperatuur en druk]] (STD) die gedissosieerde suur in ewewig is met die ongedissosieerde vorm in waterige oplossing, in teenstelling met sterk sure wat volledig gedissosieer is. Asynsuur is een van die eenvoudigste karboksielsure (die naaseenvoudigste ná [[mieresuur]]). Dit is 'n belangrike chemiese reagens en industriële chemikalie.
==Vervaardiging==
Asyn is tradisioneel uit wyn se alkohol verkry, maar daar is verskeie chemiese maniere om asynsuur te vervaardig en in die nywerheid word 'n paar daarvan toegepas. 'n Belangrike tussenproduk is asetaldehied wat met suurstof geoksideer kan word. Oplossings van asetaldehied wat 'n [[katalisator]] soos 0,5% [[mangaan]]-[[asetaat]] bevat kan by 'n temperatuur van 55-80 °C en 5-6 Atm met die suurstof van die lug reageer volgens:<ref>Acetic Acid and its Derivatives. Chemical Industries {{Outeur|Victor H. Agreda}} CRC Press, 1992, ISBN 0824787927, ISBN 9780824787929</ref>
:<math>2CH_3CHO + O_2 \xrightarrow{Mn^{2+}} 2CH_3COOH</math>
[[Lêer:Monsanto-process-catalytic-cycle.png|300px|duimnael|links|Die Monsanto-proses]]
Daar is nogtans ander prosesse soos die Monsanto-proses, wat uitgaan van [[metanol]] en [[koolstofmonoksied]] en 'n [[rodium]]-katalisator.
:<math>CH_3OH + CO \xrightarrow{Rh} CH_3COOH</math>
== Verwysings ==
| |||