Leon Strydom: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Foto bygevoeg, verwysings reggemaak
No edit summary
Lyn 1:
[[Lêer:Leon Strydom.jpg|duimnael|Leon Strydom]]
'''Leon Strydom''', (*27 Februarie 1944, George –†) is ’n Suid-Afrikaanse [[skrywer]].. Hoewel hy meestalhoofsaaklik bekedheidbekendheid verwerf as digter, publiseer hy ook verskeie nie-fiksie werke.
 
== Lewe en werk ==
Lyn 8:
 
=== Loopbaan ===
In 1969 word hy aangestel as dosent in die Departement [[Afrikaans]] en [[Nederlands]] op Stellenbosch,<ref>Stellenbosch Writers: http://www.stellenboschwriters.com/strydoml.html</ref> ’n pos wat hy vir twee jaar beklee. Aan die einde van 1970 vertrek hy na [[Nederland]] waar hy vanaf Januarie 1971 tot November 1974 aan die Instituut voor Algemene Taalwetenskap van die [[Rijksuniversiteit Groningen|Rijksuniversiteit]] van [[Utrecht (provinsie)|Utrecht]] studeer. In 1973 lê hy suksesvol die doktorale eksamen in die Algemene Literatuurwetenskap af. In 1975 promoveer hy onder promotorskap van [[A.P. Grové]] aan die [[Universiteit van Pretoria]] (D.Litt.-graad) met ’n studie ''Oor die eenheid van die digbundel'', wat later gepubliseer word. Hy is in 1975 vir ’n jaar lank ‘nd osent aan die Universiteit van Pretoria waarna hy in 1976 dosent in Algemene Literatuurwetenskap aan die [[Universiteit van die Vrystaat|Universiteit van die Oranje-Vrystaat]] word en in 1978 bevorder word tot hoogleraar.
 
=== Persoonlike lewe ===
Lyn 16:
 
=== Poësie ===
Op universiteit verskyn van sy eerste gedigte reeds in universiteitsjaar blaaie en later publiseer hy ook in ''Standpunte''.<ref>Cloete, T.T. (red.) ''Die Afrikaanse literatuur sedert sestig''. Nasou Beperk. Eerste uitgawe, 1980.</ref> Wanneer ''Geleentheidsverse''<ref>Gräbe, Ina Literator: http://www.literator.org.za/index.php/literator/article/viewFile/941/1113</ref> in 1974 verskyn, word dit onmiddellik hoog aangeslaan<ref>Brink, André P. Rapport, 15 Februarie 1974. </ref><ref>Brink, André P. ''Voorlopige Rapport.'' Human & Rousseau. Kaapstad en Pretoria. Eerste uitgawe, 1976.</ref> deur die kritici en verower dan ook in 1974 die [[Eugène Maraisprys|Eugène Marais-prys]] en in 1975 die [[Ingrid Jonkerprys|Ingrid Jonker-prys]]. Die gedigte is vernuftig gestruktureer, met gevoelige gebruik van woorde binne kriptiese verse met veelduidige betekenisse. In die bundel word geleenthede geskep in en deur die poësie, in die gewone word die ongewone ontdek en in die buitengewone en indrukwekkende word die kern van die alledaagse bespeur. Deur hierdie proses word dus eie wonderwerke geskep, maar omdat die spreker beide nugter en ontnugter is, word die proses onmiddellik ook gerelativeer, sodat die gedigte telkens ’n veelvlakkigheid van betekenis bevat wat die impak daarvan tegelykertyd verhoog en minimaliseer. Die bundeltitel suggereer dat die gedigte hulle oorsprong het in die werklikheid en hierdie “geleenthede” is dan van uiteenlopende aard: daar is eenvoudige dinge wat beskryf word, soos ’n windpomp (met seksuele innuendo’s), persone uit die geskiedenis, plekke soos Outeniqua, kunswerke soos van [[Frans Claerhout]] en kinderrympies. Hierdie veelheid van oorspronge verseker dat daar ’n ryke verskeidenheid van gedigte in die bundel is wat beide ernstig en luimig van aard is. Die gedigte is eenvoudig maar terselfdertyd goed deurdag, met ’n omvangryke verwysingsveld. ''Genesis'' herlei die skeppingsgeskiedenis tot die persoonlike plek in die heelal, terwyl ''Ontmaagding'' ook by die heel begin sy ontstaan het, maar dan uitmond in die seksuele. ''Windpomp'' gee blyke van tegniese vernuf met die water en die viriliteit wat ten spyte van die ouderdom gelyktydig saampraat. ''John Williams, De Doelen'' dramatiseer masturbasie op voortreflike geestige wyse, terwyl ''Vrou'' aangrypend is in sy beskrywing van die seksuele offer wat die vrou vir die gesin maak. In teenstelling met hierdie gedigte is die kinderlike eenvoud van ''Opgilos''.
 
Die titel van sy tweede bundel, ''L.S'''.''''',<ref>Grové, A.P. Tydskrif vir Geesteswetenskappe. Jaargang 29 no. 3, September 1989.</ref>, is die afkorting vir “lectori salutem” in [[Latyn]], of te wel “heil die leser” en is dus direk op die publiek gerig.<ref>Olivier, Gerrit Die Burger: http://152.111.1.87/argief/berigte/dieburger/1989/01/19/11/1.html</ref> Dit kan egter ook dui op die voorletters van die digter, wat dui op ’n outobiografiese inslag. Beide invalshoeke word ontgin in sterk verse wat handel oor die religieuse en die seksuele, in taal wat die Afrikaanse idioom uitbuit en in ’n styl wat ironie en dus dubbelsinnigheid in die hand werk. Daar is etlike gedigte wat betrekking het op [[Bybel]]se gegewens, waarin soms die teenstrydigheid tussen die religieuse en die werklike ervaring uitgebring word om dit ook van toepassing te maak op die Suid-Afrikaanse politieke situasie. So word ’n skreiende kontras tussen die aardse en hemelse geskep. ''Elck naer zijn drift'' maak veelvuldig gebruik van verwysings na Bybeltekste, soos ook die voortreflike ''Voorspraak''<ref>Askes, H. en Landman, J.N. (samestellers) ''Voorspraak''. Tafelberg-Uitgewers Beperk. Kaapstad. Eerste uitgawe. Tiende druk, 1994.</ref> met sy aanwysings vir ’n voorbeeldige lewe.<ref>Kannemeyer, J.C. ''Geskiedenis van die Afrikaanse literatuur 2''. Academica. Pretoria, Kaapstad en Johannesburg. Eerste uitgawe. Eerste druk, 1983.</ref> ''Bekering'' jukstaponeer op bekoorlike wyse die geestelike en die seksuele. ''Beryming'' is ’n vindingryke herdigting van Psalm 19, wat die belydenis teenoor die ervaring stel, terwyl ''Optelgedig'' die kruisiging relativeer. ''Tandem tandem'' met sy veelvuldige duister voetnote, verwarrende beeldspraak en slot wat op ’n antiklimaks uitloop kan gesien word as ironiese kommentaar op die verwikkeldheid van eietydse poësie wat met veel omhaal van woorde eindelik nie veel sê nie.
 
==== Versamelbundels ====
Lyn 24:
 
=== Prosa ===
In ''Oor die eenheid van die digbundel''<ref>Brink, André P. Standpunte. Nuwe reeks 132, Desember 1977.</ref> ondersoek hy die onderlinge verwantskap van gedigte binne ’n bundel aan die hand van gedigte groepe eers deur middel van teorie en dan soos dit toegepas word in [[N. P. van Wyk Louw|N.P. van Wyk Louw]] se bundel ''Gestaltes en diere''. In 1983 publiseer hy ''Die Sonnevanger'',<ref>Werth, A.J. Tydskrif vir Geesteswetenskappe. Jaargang 25 no. 2, Junie 1985.</ref> ’n studie oor die skilder Frans Claerhout se beroemde groep van 29 skilderye met dieselfde titel. Hy is ook medewerker aan “''Literêre terme en teorieë''” onder redaksie van [[T.T. Cloete]].<ref>Kannemeyer, J.C. ''Die Afrikaanse literatuur 1652-20041652–2004.'' Human & Rousseau. Kaapstad en Pretoria. Eerste uitgawe, 2005.</ref>
 
== Publikasies ==
Lyn 37:
 
== Verwysings ==
{{Verwysings|2}}
 
{{DEFAULTSORT:Strydom, Leon}}