Frans-Nederlandse Oorlog: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Laurens (besprekings | bydraes)
No edit summary
Laurens (besprekings | bydraes)
Vrede van Westminster
Lyn 17:
Die '''Frans-Nederlandse Oorlog''' ([[1672]]–[[1678]]) was 'n oorlog tussen die [[Frankryk|Koninkryk van Frankryk]], die Bisdom van Münster, die [[Keulen|Bisdom van Keulen]] en [[Engeland]] teen die [[Nederlandse Republiek]]. Die [[Heilige Romeinse Ryk]] en [[Spanje]] het later by Nederland aangesluit om 'n viervoudige alliansie te vorm. Die oorlog is beëindig met die Verdrag van Nijmegen (1678). Die verdrag het Frankryk beheer van die [[Franche-Comté]], wat te vore aan Spanje behoort het, gegee.
 
Frankryk het 'n koalisie gelei wat die Bisdom van Münster, die Bisdom van Keulen en Engeland ingesluit het. Die koalisie het deur die [[Verdrag van Dover]], 'n geheime verdrag wat in [[1670]] tussen [[Karel II van Engeland]] en [[Louis XIV van Frankryk]] gesluit is, ontstaan. [[Louis XIV van Frankryk|Louis XIV]] was vies oor die Nederlanders se weiering om saam te werk die vernietiging en verdeling van die [[Spaanse Nederlande]]. Aangesien die Nederlandse weermag sedert [[1648]] verwaarloos is, het die Franse geen probleme ondervind nadat hulle onverwags by die fort van [[Maastricht]] verby gemarsjeer het in die hart van die Republiek in waar hulle [[Utrecht]] oor geneem het. Daar word aangeneem dat [[Willem III van Engeland|Prins Willem III van Oranje]] die leidende Nederlandse politikus Johan de Witt afgeset en vermoor het, en as stadhouer verklaar is. Aangesien die Franse die belangrikste stede in Nederland aan die Engelse belowe het was hulle nie te gretig om die in te neem nie en het hulle probeer om sestien miljoen Gulde van die Nederlanders te kry vir 'n aparte vrede. Die buitensporige eis het die Nederlandse weerstand verstewig en onderhandelinge het die Republiek tyd gegee om die platteland te oorstroom deur opsetlike vloede, wat die Franse opmars gestuit het. Die biskop van Münster het [[Groningen (provinsie)|Groningen]] probeer beleër, maar was onsuksesvol. 'n Poging is aangewend om die Republiek van die see af in te val maar dit is gefnuik deur Admiraal [[Michiel de Ruyter]] in vier strategiese oorwinnings teen die gekombineerde AngloEngels-Franse vloot (die gebeure staan algemeen bekend as die [[Derde AngloEngels-Nederlandse Oorlog]]). Engeland het dietoe oorlogin toe[[1674]] in terme van die [[Vrede van Westminster (1674)|Vrede van Westminster]] laatuit staandie oorlog getree.
 
Bondgenote het intussen by Nederland aangesluit. Die Keurvors van [[Brandenburg]], die Keiser van die [[Heilige Romeinse Ryk]] en Karel II van [[Spanje]]. Frankryk se Louis XIV moes ondanks die suksesvolle beleëring van Maastricht in [[1673]] sy planne om die Nederlanders te oorwin laat vaar en terug te keer na 'n stadig versigtige oorlog aan die Franse grense. Teen [[1678]] het hy daarin geslaag om sy opponente se koalisie op te breek en het hy aansienlike grondgebied gewen in die bepalings van die Verdrag van Nijmegen. Frankryk het naamlik die [[Franche-Comté]] en verskeie gebiede in die [[Suidelike Nederlande]] van Spanje bekom. Die Nederlanders het nogtans daarin geslaag om die ambisies van twee van die belangrikste koningshuise van die tyd: die [[Stuarts]] en die [[Bourbons]], in die wiele te ry.