Drukpers: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
JMK (besprekings | bydraes)
vertaal aanhalings
JMK (besprekings | bydraes)
skakel
Lyn 1:
'n '''Drukpers''' is 'n toestel waarmee ink op 'n eweredige manier op 'n oppervlak, soos [[papier]] of lap, aangebring kan word. Die uitvinding van verspreiding van die drukpers was een van die invloedrykste gebeure in die tweede millennium<ref>In 1999, het die A&E Netwerk Gutenberg die eerste plek op hulle "Persone van die Millennium"-lys geplaas. In 1997 het die Time-Life tydskrif Gutenberg se drukpers as die belangrikste uitvinding van die tweede milllennium gekies. In die Katolieke Ensiklopedie se inskrywing van Johann Gutenberg word daar geskryf dat sy uitvinding 'n ongeewenaarde kulturele impak in die Christelike era gehad het.</ref> en het die manier waarop mense hulle wêreld verstaan en beskryf, kom revolusioneerrewolusioneer en die moderne era ingelui.<ref>McLuhan 1962; Eisenstein 1980; Febvre & Martin 1997; Man 2002</ref>
[[Lêer:Gutenberg.press.jpg|duimnael|Gutenberg se drukpers]]
Die drukpers is rondom 1440 in die [[Heilige Romeinse Ryk]] deur die Duitser [[Johannes Gutenberg]] uitgevind. Dit was op die reeds bestaande skroefpers gebaseer. Gutenberg, 'n [[goudsmid]], het 'n volledige drukstelsel ontwikkel waardeur hy die drukproses vervolmaak het deur bestaande tegnologieë aan te pas en sy eie uitvindings te gebruik. Die drukpers het binne dekades na meer as tweehonderd stede in twaalf Europese lande versprei.<ref name=":0">Febvre, Lucien; Martin, Henri-Jean (1976): "The Coming of the Book: The Impact of Printing 1450-1800", London: New Left Books, quoted in: Anderson, Benedict: "Comunidades Imaginadas. Reflexiones sobre el origen y la difusión del nacionalismo", Fondo de cultura económica, Mexico 1993, ISBN 978-968-16-3867-2, pp. 58f.</ref> Teen 1500 was drukperse regoor [[Wes-Europa]] in gebruik en was daar reeds meer as twintig miljoen volumes gedruk.<ref name=":0" /> In die 16e eeu het hulle syfers na 'n beraamde 150 tot 200 miljoen gestyg.<ref name=":0" /> Die drukpers het so sinoniem met die drukkersbedryf geraak dat dit aan 'n hele nuwe media-afdeling sy naam gegee het, naamlik die pers.<ref>Weber 2006, p. 387: Toe die drukpers in sy fisiese, tegnologiese hoedanigheid uitgevind is, het gelyketyd 'die pers' in die uitgebreide betekenis van die woord, dan ook die historiese verhoog betree, en die publikasie-fenomeen is gebore.</ref>
 
Gedurende die [[Renaissance]] het die koms van meganiese beweegbare letterdrukkuns die era van massakommunikasie ingelui wat die struktuur van die samelewing permanent verander het: Die relatief onbeperkte sirkulasie van inligting en (revolusionêrerewolusionêre) idees het grense oorgesteek, die massas by die [[Protestantse Hervorming|Hervorming]] betrek en die mag van politieke en godsdienstige maghebbers bedreig. Die skerp toename in [[geletterdheid]] het die geletterde elite se [[monopolie]] op onderwys en geleerdheid verbreek en die opkomende [[middelklas]] versterk. Toe die handaangedrewe Gutenberg-styl drukpers in die 19e eeu deur die stoomaangedrewe rolperse vervang is, kon daar op industriële skaal gedruk word.<ref>Gerhardt 1978, p. 217</ref>
 
<gallery>
Lyn 11:
</gallery>
 
== DrukkunsrevolusieDrukkunsrewolusie ==
Die drukkunsrewolusie kan vanuit 'n kwantitatiewe perspektief benader word waarvan die fokus op die druk-uitset en die verspreiding van verwante tegnologie val. Dit kan ook ontleed word in terme van die manier waarop die wye sirkulasie van inligting en idees as 'n "agent van verandering" (Eisenstein) in [[Europa]] en die wêreldgemeenskap gedien het.<ref>Eisenstein, 1980</ref>
 
Lyn 30:
Encyclopædia Britannica 2006: "Printing": Die tweede noodsaaklike element was die konsep van die drukpers self, 'n idee wat nooit in die Verre-Ooste posgevat het nie.</ref> was daar slegs 'n uitset van veertig bladsye per dag.<ref>Ch'on Hye-bong 1993, p. 12: Hierdie metode het die spoed van drukwerk bykans verdubbel tot meer as 40 afdrukke per dag. Druktegnologie het hier 'n hoogtepunt bereik.</ref>
 
Die reuse drukkapasiteit het beteken dat individuele outeurs nou topverkopers kon word: Minstens 750&nbsp;000 eksemplare van Erasmus se werk is gedurende sy leeftyd verkoop (1469–1536).<ref>Issawi 1980, p. 492</ref> Vroeg in die [[Hervorming]] het die revolusionêrerewolusionêre potensiaal van grootmaat drukwerk die adel en kerk onkant betrap. Van 1518 tot 1524 het die publikasie van boeke in Duitsland alleen sewevoudig toegeneem; tussen 1518 en 1520 is 300&nbsp;000 van [[Martin Luther|Luther]] se werke in gedrukte vorm versprei.<ref>Duchesne 2006, p. 83</ref>
 
Die snelheid van tipografiese teksproduksie, sowel as die skerp daling van eenheidskoste, het tot die publikasie van die eerste [[koerant]]e gelei. Dit het 'n hele nuwe kanaal vir die oordra van eietydse inligting aan die publiek geskep.<ref>Weber 2006, pp. 387f.</ref>
Lyn 51:
 
== Industriële drukperse ==
Aan die begin van die [[Industriële RevolusieRewolusie]] was die meganika van die Gutenberg-styl drukpers in wese onveranderd, maar nuwe materiale en innovasies het die effektiwiteit daarvan mettertyd verbeter. Teen 1800 het Lord Stanhope 'n drukpers van gietyster gebou wat die krag wat benodig is, met 90% verminder het en die grootte van die gedrukte oppervlak verdubbel het.<ref>Meggs, Philip B. A History of Graphic Design. John Wiley & Sons, Inc. 1998. (pp. 130–133) ISBN 0-471-29198-6</ref> Met 'n kapasiteit van 480 bladsye per uur het dit die uitset van die ou drukpers verdubbel.<ref>Bolza 1967, p. 80</ref> Nietemin het die beperkings van die tradisionele drukmetodes duidelik geword.
[[Lêer:Koenig's steam press - 1814.png|duimnael|Koenig se stoomaangedrewe drukpers van 1814]]
Twee idees het die ontwerp van die drukpers dramaties verander: Eerstens die gebruik van stoomkrag vir die aandrywing van masjinerie, en tweedens die vervanging van die plat drukvlak met die rotasiebewegings van silinders. Albei elemente is vir die eerste keer deur die Duitse drukker Friedrich Koenig suksesvol geïmplementeer in 'n reeks drukpersontwerpe wat tussen 1802 en 1818 geskep is.<ref>Bolza 1967, p. 88</ref>