Beijing: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Sjina→China (AWS 2017)
Bygewerk
Lyn 1:
{| border="0" cellpadding="2" cellspacing="1" style="float:right; empty-cells:show; margin-right:0em; margin-left:1em; margin-bottom:0.5em; background:#ededed;font-size: 95%;"
! colspan="2" bgcolor="DDDDDD" style="border-bottom:3px solid gray;" | '''北京市 (Běijīng Shì)<br />Munisipaliteit Beijing Munisipaliteit'''
|-bgcolor="#f9f9f9"
| align="center" colspan=2 | [[Lêer:Beijing montage.png|280px]]
Lyn 10:
!colspan="2" bgcolor="DDDDDD" | Basiese inligting
|-bgcolor="#f9f9f9"
|'''Oorsprong van die naam''': || 北 ''běi'' - noordelike <br />京 ''jīng'' - hoofstad <br />"Noordelike Hoofstad"
|-bgcolor="#f9f9f9"
|'''Afkorting''': || 京 ''Jīng''
Lyn 18:
|'''[[Bevolking]]''' (2004): || 14&nbsp;930&nbsp;000 (26ste) <small>(munisipaliteit)</small>
|-bgcolor="#f9f9f9"
| || ongeveer 7,5 miljoen <small> (munisipaliteit)</small>
|-bgcolor="#f9f9f9"
|'''[[Bevolkingsdigtheid]]''' (2004): || 888/km² (2de) <small>(munisipaliteit)</small>
|-bgcolor="#f9f9f9"
| '''[[Bruto binnelandse produk|BBP]]''' (2004): <br />&nbsp;- per kapita || [[Renminbi|CNY]] 428,3 miljard (15de) <br /> [[Renminbi|CNY]] 28&nbsp;700 (2de)
|-bgcolor="#f9f9f9"
| '''Etniese groepe''' ([[2000]]): || [[Han-Chinese|Han]] - 96%<br />[[Mantsjoes]] - 2%<br />[[Hui-Chinese|Hui]] - 2%<br />[[Mongole]] - 0,3%
|-bgcolor="#f9f9f9"
| '''Stads[[boom|bome]]''': || Chinese arborvitae <br /> (''Platycladus orientalis'') <br />Pagodaboom <br /> (''[[Sophora]] japonica'')
|-bgcolor="#f9f9f9"
| '''Stads[[blom]]me''': || Chrysanthemum <br />(''Chrysanthemum morifolium'') <br />SjineseChinese roos<br /> (''Rosa chinensis'')
|-bgcolor="#f9f9f9"
|'''[[Hoogte bo seespieël]]''': || 43,5&nbsp;m
Lyn 38:
|'''Areakode''': || +86/10
|-bgcolor="#f9f9f9"
|'''Nommerplaat-identifikasie''' : || 京A, C, E, F, H, J <br />京B (huurmotors)<br />京G (buite die stadsgebied)<br />京O (polisie en amptelike voertuie)<br />京V (militêre hoofkwartier<br />& sentrale regering)
|-bgcolor="#f9f9f9"
|'''[[ISO 3166-2]]''': || cn-11
Lyn 44:
|'''[[Tydsone]]''' : || [[UTC+08:00|UTC+8]]
|-bgcolor="#f9f9f9"
|'''[[Webwerf]]''' : || {{zh}} [http://www.beijing.gov.cn www.beijing.gov.cn]<br />{{en}} [http://www.ebeijing.gov.cn www.ebeijing.gov.cn]
|-
!colspan="2" bgcolor="DDDDDD" | Regering
Lyn 56:
|}
 
'''Beijing''' ([[Chinees]]: 北京;, [[IFApinyin]]: pei˩''Běijīng'', tɕɪŋ˦[pèi.tɕíŋ], {{Audio|Zh-Beijing pronunciation.ogg|luister}}; of '''Peking''') is 'n stad in die noorde van [[China]] en is die [[hoofstad]] van die [[Volksrepubliek China]]. Beijing word tans regstreeks deur die Chinese regering geadministreer en is sodoende gelykgestel aan provinsies, outonome gebiede en spesiale administratiewe streke.
[[Lêer:Forbidden City1.JPG|duimnael|links|Die Verbode Stad, tuiste van die keisers van die [[Ming-dinastie|Ming-]] en die [[Qing-dinastie]]s.]]
[[Lêer:BeijingTiananmenSquare.jpg|duimnael|links|[[Tian'anmen-plein]].]]
'''Beijing''' ([[Chinees]]: 北京; [[IFA]]: pei˩ tɕɪŋ˦ {{Audio|Zh-Beijing.ogg|luister}}; of '''Peking''') is 'n stad in die noorde van [[China]] en is die [[hoofstad]] van die [[Volksrepubliek China]]. Beijing word tans regstreeks deur die Chinese regering geadministreer en is sodoende gelykgestel aan provinsies, outonome gebiede en spesiale administratiewe streke.
 
[[Lêer:Forbidden City1.JPG|duimnael|links|Die Verbode Stad, tuiste van die keisers van die [[Ming-dinastie|Ming-]] en die [[Qing-dinastie]]s.]]
Die administratiewe gebied van die Beijing-munisipaliteit strek oor 'n oppervlakte van 16&nbsp;807,8 [[vierkante kilometer]], maar behels naas Beijing merendeels landelike gebiede. Die munisipaliteit grens aan die provinsie [[Hebei]] in die noorde, weste, suide en 'n klein gedeelte in die ooste en [[Tianjin|Tianjin Munisipaliteit]] in die suid-ooste.
[[Lêer:BeijingTiananmenSquare.jpg|duimnael|links|Die [[Tian'anmen-pleinPlein van die Hemelse Vrede]].]]
Die administratiewe gebied van die Beijing-munisipaliteit strek oor 'n oppervlakte van 16&nbsp;807,8 [[vierkante kilometer]], maar behels naas Beijing merendeels landelike gebiede. Die munisipaliteit grens aan die provinsie [[Hebei]] in die noorde, weste, suide en 'n klein gedeelte in die ooste en die [[Tianjin|Tianjin Munisipaliteit Tianjin]] in die suid-oostesuidooste.
 
Beijing is een van die vier groot geskiedkundige hoofstede van China en fungeer vandag vanweë sy status as regeringsetel as die politieke sentrum van die Volksrepubliek China. Die stad pronk danksy sy lang en veelbewoë geskiedenis, wat oor meer as drieduisend jaar strek, met 'n indrukwekkende kulturele erfenis. Bekende besienswaardighede sluit die [[Plein van die Hemelse Vrede|Tiananmen-plein]] (Chinees, "Plein van die Poort van Hemelse Vrede"), die Verbode Stad met die voormalige keiserlike paleis, wat deur die [[Unesco]] in 1987 tot [[wêrelderfenisgebied]] verklaar is, die Ou en Nuwe Somerpaleis en verskillende tempels soos die Hemelse Tempel, die Lamatempel en die Confuciustempel in. Beijing het as die gasheerstad van die [[Olimpiese Somerspele 2008|Olimpiese Somerspele]] vanen die jaar[[Paralimpiese Somerspele 2008|Paralimpiese Somerspele van 2008]] opgetree. Die stad sal ook as die gasheerstad van die [[Olimpiese Winterspele 2022|Olimpiese Winterspele]] en die [[Paralimpiese Winterspele 2022|Paralimpiese Winterspele van 2022]] optree.
 
Beijing is China se tweede grootste stad in terme van [[bevolking]] ná [[Sjanghai]]. Dit is 'n beduidende vervoersentrum, met dosyne treinspore, paaie en hoofweë in alle rigtings. Die stad huisves ook die belangrike [[Beijing Capital Internasionale Lughawe]]. Beijing vorm die politieke en kulturele sentrum van die Volksrepubliek van China, terwyl stede soos Sjanghai en [[Hongkong]] die leiers is op ekonomiese gebied.
 
== Name ==
[[Lêer:Beijing-name.svg|duimnael|links|Die woord "Běijīng" in [[Chinese karakter]]s]]
Beijing (北京) beteken letterlik "Noordelike hoofstad" wat in lyn is met die Oos-Asiatiese tradisie om hoofstede te benaam. Ander stede wat ook so benoem is sluit die Chinese stad [[Nanjing]] (南京) in, wat letterlik "Suidelike hoofstad" beteken; [[Tokio]] (東京), [[Japan]], en Tonkin (東京; nou [[Hanoi]]), [[Viëtnam]], beide beteken "Oostelike hoofstad"; sowel as [[Kioto]] (京都), [[Japan]], en Gyeongseong (京城; nou [[Seoel]]), [[Korea]], beide beteken eenvoudig "hoofstad".
 
Peking is die naam van die stad in Romaanse Pinyinpinyin, en is ook die tradisionele naam van Beijing in [[Engels]] (ook behou in [[Nederlands]]). Hierdie term het ontstaan as gevolg van Franse sendelinge vierhonderd jaar gelede, en is gebaseer op 'n ouer uitspraakvorm in Mandaryn van [kʲ] na [tɕ]. ([tɕ] word in pinyin voorgestel as j, soos in Beijing.)
 
In China het die stad verskeie name gehad. Tussen 1928 en 1949 het die stad bekend gestaan as Beiping (北平; Pinyinpinyin: ''Beiping''; Wade-Giles: ''Pei-p'ing''), wat letterlik "Noordelike vrede" beteken. Hierdie naam is verander - met die verwydering van die element wat "hoofstad" beteken (jing of king, 京) — om aan te dui dat Peking met die vestiging van die Kuomintang-regering in Nanking (pinyin: ''Nanjing'') nie meer die hoofstad van China was nie, en dat die "warlord"-regering, wat in Peking gesetel was, nie as wettig beskou is nie.
 
Die Kommunistiese party van China het die naam in 1949 weer terug verander na Beijing (Peking) - onder meer om aan te dui dat Beijing weer sy funksie as administratiewe hoofstad van China sou waarneem. Die regering van die [[Republiek China]] op [[Taiwan (eiland)|Taiwan]] het nog nooit die naamverandering formeel aanvaar nie, en gedurende die [[1950]]'s en die [[1960]]'s was dit algemeen in Taiwan dat Beijing amptelik Peiping genoem is om aan te dui dat die ''Volksrepubliek China'' onwettig sou wees. Vandag word die naam Beijing amper oral in Taiwan gebruik, insluitende die amptelike taalgebruik van die regering van die Republiek China, alhoewel sekere kaarte van SjinaChina steeds die ou naam en ou politiese grense voor [[1949]] gebruik.
 
'''Yanjing''' (燕京; [[Pinyin]]pinyin: ''Yānjīng''; Wade-Giles: ''Yen-ching'') is en was 'n ander gewilde informele naam vir Beijing, wat 'n verwysing is na die ou Staat van Yan wat op hierdie plek bestaan het gedurende die [[Zhou-dinastie]]. Hierdie naam kom voor in die plaaslike Yanjing-[[bier]] asook die amptelike naam van die Yenching Universiteit. Beijing is ook die '''Cambuluc''' ('''Khanbaliq''') soos beskryf in die verhale van die [[Venesië|Venesiaanse]] ontdekkingsreisiger [[Marco Polo]].
 
== Geografie ==
Line 85 ⟶ 86:
 
=== Klimaat ===
[[Lêer:ClimateBeijingChina.PNG|duimnael|links|Klimaatdiagram van Beijing.]]
Alhoewel Beijing net sowat 150 kilometer van die kus af lê, word dit vanweë sy ligging in die weswindgordel deur 'n gematigde kontinentale klimaat met warm en vogtige somers en koue, droë winters gekenmerk. Die gemiddelde jaarlikse reënval beloop 578 millimeter, waarvan sowat 62 persent in Julie en Augustus val.
 
Line 95 ⟶ 96:
 
== Geskiedenis ==
In die eerste millenium v.C. was daar drie stede gewees in die omgewing van Beijing, sowel as hoofstad van die Staat van Yan (燕), een van die magte van die oorlogvoerendestateperiode, was gevestig by Ji (T: 薊 / S: 蓟), naby die moderne Beijing. Gedurende die [[Sui-dinastie|Sui-]] ([[581]]-[[618]]581–618) en die [[Tang-dinastie]] ([[618]]-[[907]]618–907), het slegs klein dorpe bestaan in hierdie omgewing.
 
Daar word beweer dat Beijing die grootste stad was in die wêreld vanaf [[1425]] tot [[1650]] en vanaf [[1710]] tot [[1825]].<ref>{{en}} {{cite web|url=http://geography.about.com/library/weekly/aa011201a.htm|title=Largest Cities Through History|author=Matt T. Rosenberg|publisher=About.com Geography|accessdate=20 Junie 2016}}</ref>
 
Die [[Verbode Stad]] is van [[1406]] tot [[1420]] gebou, gevolg deur die [[Hemelse Tempel]] ([[1420]]), sowel as verskeie ander konstruksieprojekte. [[Poort van die Hemelse Vrede|Tian'anmen]], wat 'n staatssimbool geword het van die [[Volksrepubliek China]], was twee keer afgebrand gedurende die [[Ming-dinastie]] en die laaste herkonstruksie was uitgevoer in [[1651]].
 
== Verwysings ==
Line 105 ⟶ 106:
 
== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie-inlyn}}
* {{en}} {{Wikivoyage}}
* {{zh}} [http://www.ebeijingbeijing.gov.cn/ Amptelike webwerf van die Munisipaliteit Beijing]
 
{{Navigasie indeling Volksrepubliek van Sjina}}