Wikipedia

Angola: Verskil tussen weergawes

Blaai deur geskiedenis
← Ouer wysigingNuwer wysiging →
Content deleted Content added
VisueelWikiteks
2017.
Etikette: Selfoonbydrae Wysiging op selfoonwerf
Bygewerk
Lyn 8:
|beeld_kaart = Location Angola AU Africa.svg
|leuse =
|volkslied = ''Angola Avante!''<br /><small>''([[Portugees]] vir: "Voorwaarts Angola!")''</small>
|amptelike_tale = [[Portugees]]
|hoofstad = [[Luanda]]
Lyn 19:
|longEW = O
|grootste_stad = [[Luanda]]
|regeringsvorm = Unitêre oorheersende partypresidensiële<br />presidensiëlegrondwetlike [[republiek]]
|leiertitels = <br /> • [[President]]<br /> • [[Eerste ministerAdjunkpresident]]
|leiername = [[João Lourenço]]<br />[[Manuel Vicente]]
|oppervlak_rang = 2322<sup>ste</sup>
|oppervlak_grootte =
|oppervlak = 1&nbsp;246&nbsp;700
|oppervlakmi² = 481&nbsp;354400
|persent_water = feitlik niks
|bevolking_skatting =
|bevolking_rang = -
|bevolking_skatting_jaar =
|bevolking_sensus = 25&nbsp;789&nbsp;024<ref>{{en}} name="INE Angola">[http://aiangola.com/wp-content/uploads/2016/03/Publicação-Resultados-Definitivos-Censo-Geral-2014_Versão-22032016_DEFINITIVA-18H17.pdf 2014 population census (INE Angola)] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160506013702/http://aiangola.com/wp-content/uploads/2016/03/Publica%C3%A7%C3%A3o-Resultados-Definitivos-Censo-Geral-2014_Vers%C3%A3o-22032016_DEFINITIVA-18H17.pdf |date=6 Mei 2016 }}</ref>
|bevolking_sensus_jaar = 2014
|bevolkingsdigtheid = 20,69
|bevolkingsdigtheidmi² = 3853,46
|bevolkingsdigtheidrang = 199<sup>ste</sup>
|BBP_PPP = $139193,059935&nbsp;miljard<ref name=imf2>{{en}} {{cite web |url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/20142017/01/weodata/weorept.aspx?pr.x=7436&pr.y=011&sy=20122017&ey=20142021&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=614&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC%2CLP&grp=0&a= |title=Angola |publisher=[[Internasionale Monetêre Fonds]] |accessdate=3026 AprilSeptember 20142017}}</ref>
|BBP_PPP_rang = 64<sup>ste</sup>
|BBP_PPP_jaar = 20142017
|BBP_PPP_per_kapita = $6&nbsp;484882<ref name=imf2 />
|BBP_PPP_per_kapita_rang = 107<sup>de</sup>
|BBP = $129122,785365&nbsp;miljard<ref name=imf2 />
|BBP_rang = 61<sup>ste</sup>
|BBP_jaar = 20142017
|BBP_per_kapita = $64&nbsp;052342<ref name=imf2 />
|BBP_per_kapita_rang = 91<sup>ste</sup>
|onafhanklikheidstipe = • van [[Portugal]]Vorming
|onafhanklikheidsgebeure = • Portugese kolonisasie<br />• Onafhanklikheid<br />• Huidige grondwet
|onafhanklikheidsdatums = <br />[[1575]]<br />[[11 November]] [[1975]]<br />[[21 Januarie]] [[2010]]
|MOI = {{wins}} 0,533<ref>{{en}} {{cite web |url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/2016_human_development_report.pdf |title=2016 Human Development Report |year=2016 |accessdate=26 September 2017 |publisher=United Nations Development Programme }}</ref>
|MOI = {{wins}} 0,508
|MOI_rang = 148150<sup>ste</sup>
|MOI_jaar = 2013
|MOI_kategorie = {{kleur|#fc0|medium}}
|Gini = 42,7<ref name="wb-gini">{{en}} {{cite web |url=http://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI/ |title=Gini Index |publisher=[[Wêreldbank]] |accessdate=302 Maart 2011 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150209003326/http://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI |archivedate=9 AprilFebruarie 20142015}}</ref>
|Gini_rang =
|Gini_jaar = 2009
Lyn 68:
}}
 
Die '''Republiek van Angola''' ([[Portugees]]: ''República de Angola'') is 'n land in [[Suider-Afrika]] wat grens aan [[Namibië]] in die suide, die [[Demokratiese Republiek van die Kongo]] in die noordooste, [[Zambië]] in die ooste en die [[Atlantiese Oseaan]] in die weste. Die provinsie [[Cabinda (provinsie)|Cabinda]], wat hom ten noorde en buite die land self bevind, grens aan die [[Republiek van die Kongo]] in die noorde, die Demokratiese Republiek van die Kongo in die suide en die Atlantiese Oseaan in die weste. Angola is 'n lid van die [[Afrika-unie]] en 'n voormalige [[Portugal|Portugese]] kolonie wat sy onafhanklikheid in [[1975]] bereik het. Die [[hoofstad]] en grootste stad is [[Luanda]].▼
[[Lêer:Angolakaart.png|duimnael|links|Kaart van Angola]]▼
 
[[Lêer:Angola sat.jpg|duimnael|links|[[Nasa]]-Satellietbeeld van Angola]]
▲Die '''Republiek van Angola''' ([[Portugees]]: ''República de Angola'') is 'n land in [[Suider-Afrika]] wat grens aan [[Namibië]], die [[Demokratiese Republiek van die Kongo]], [[Zambië]] en die [[Atlantiese Oseaan]] in die weste. Die provinsie [[Cabinda (provinsie)|Cabinda]], wat hom ten noorde en buite die land self bevind, grens aan die [[Republiek van die Kongo]]. Angola is 'n lid van die [[Afrika-unie]] en 'n voormalige [[Portugal|Portugese]] kolonie wat onafhanklikheid in [[1975]] bereik het. Die hoofstad en grootste stad is [[Luanda]].
▲[[Lêer:Angolakaart.png|duimnael|links|Kaart van Angola]]
[[Lêer:Lubango-Namibe landscape.jpg|duimnael|links|Die berge van [[Lubango]]]]▼
Angola was 'n [[Portugese Ryk|Portugese kolonie]] vanvanaf die 16de eeu tot 1975. Ná onafhanklikwording was Angola van 1975 tot [[2002]] in 'n ernstige [[burgeroorlog]] gedompel. Die oorlog het ook deel uitgemaak van die wêreldwye [[Koue Oorlog]], met [[Sowjetunie]] en [[Kuba]] wat die [[Kommunisme|kommunisties]] gesinde [[MPLA]] (''Movimento Popular de Libertação de Angola – Partido do Trabalho'') ondersteun het terwyl [[Suid-Afrika]] en die [[Verenigde State van Amerika|Verenigde State]] die anti-kommunistiese [[UNITA]] (''União Nacional para a Independência Total de Angola'') ondersteun het.▼
 
Die land is die naasgrootste [[Ru-olieRuolie|petroleum]]- en [[diamant]]produsent in [[Afrika suid van die Sahara]]. Daarteenoor het Angola van die laagste lewensverwagtings- en een van die hoogste kindersterftekoerse in die wêreld.<ref>{{en}} [https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2102rank.html, Life expectancy at birth], [www.cia.gov] (2009)</ref> In [[Augustus]] [[2006]], is 'n vredesooreenkoms onderteken met 'n faksie van die ''Frente para a Libertação do Enclave de Cabinda, FLEC'', 'n afgeskeidene guerilla groepguerillagroep van die Cabinda -eksklawe in die noorde van die land, wat steeds aktief is.<ref>{{pt}} [http://noticias.uol.com.br/ultnot/lusa/2008/06/04/ult611u78130.jhtm Angola mantém presença militar reforçada em Cabinda], [UOL.com.br] (4 Junie 2008)</ref> Nagenoeg 65% van Angola se olieruolie is afkomstig van daardie area.▼
▲Angola was 'n [[Portugese Ryk|Portugese kolonie]] van die 16de eeu tot 1975. Ná onafhanklikwording was Angola van 1975 tot [[2002]] in 'n ernstige [[burgeroorlog]] gedompel. Die oorlog het ook deel uitgemaak van die wêreldwye [[Koue Oorlog]], met [[Sowjetunie]] en [[Kuba]] wat die kommunisties gesinde [[MPLA]] (''Movimento Popular de Libertação de Angola – Partido do Trabalho'') ondersteun het terwyl [[Suid-Afrika]] en die [[Verenigde State van Amerika|Verenigde State]] die anti-kommunistiese [[UNITA]] (''União Nacional para a Independência Total de Angola'') ondersteun het.
 
▲Die land is die naasgrootste [[Ru-olie|petroleum]]- en [[diamant]]produsent in [[Afrika suid van die Sahara]]. Daarteenoor het Angola van die laagste lewensverwagtings- en een van die hoogste kindersterftekoerse in die wêreld.<ref>{{en}} [https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2102rank.html, Life expectancy at birth], [www.cia.gov] (2009)</ref> In [[Augustus]] [[2006]], is 'n vredesooreenkoms onderteken met 'n faksie van die ''Frente para a Libertação do Enclave de Cabinda, FLEC'', 'n afgeskeidene guerilla groep van die Cabinda eksklawe in die noorde van die land, wat steeds aktief is.<ref>{{pt}} [http://noticias.uol.com.br/ultnot/lusa/2008/06/04/ult611u78130.jhtm Angola mantém presença militar reforçada em Cabinda], [UOL.com.br] (4 Junie 2008)</ref> Nagenoeg 65% van Angola se olie is afkomstig van daardie area.
 
== Geografie ==
Angola het 'n groot binnelandse plato wat skerp daal na 'n smal kusvlakte aan die [[Atlantiese Oseaan]]. Dit is die 23ste22ste grootste land ter wêreld (na [[Niger]]) met 'n oppervlakte van 1&nbsp;246&nbsp;620700&nbsp;km2km².<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2147rank.html|title=COUNTRY COMPARISON :: AREA|publisher=[[Central Intelligence Agency]]|accessdate=26 September 2017}}</ref> Dit is vergelykbaar in grootte met [[Mali]] en is amper twee keer so groot soos die Amerikaanse deelstaat [[Texas]], of vyf keer so groot soos die [[Verenigde Koninkryk]].▼
▲[[Lêer:Lubango-Namibe landscape.jpg|duimnael|links|Die berge van [[Lubango]]]]
▲Angola het 'n groot binnelandse plato wat skerp daal na 'n smal kusvlakte aan die [[Atlantiese Oseaan]]. Dit is die 23ste grootste land ter wêreld (na [[Niger]]) met 'n oppervlakte van 1&nbsp;246&nbsp;620&nbsp;km2.<ref>{{en}} https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2147rank.html</ref> Dit is vergelykbaar in grootte met [[Mali]] en is amper twee keer so groot soos die Amerikaanse deelstaat [[Texas]], of vyf keer so groot soos die [[Verenigde Koninkryk]].
 
Angola word begrens deur [[Namibië]] in die suide, [[Zambië]] in die ooste, die [[Demokratiese Republiek van die Kongo]] in die noordooste, en die Atlantiese Oseaan in die weste. Die [[eksklawe]] Cabinda grens ook aan die [[Republiek van die Kongo]] in die noorde. Angola se hoofstad, [[Luanda]], lê aan die Atlantiese kus in die noordweste van die land.
 
=== Klimaat ===
Angola se gemiddelde [[temperatuur]] aan die kus is 15,6 [[Celsius|°C]] in die [[winter]] en 21,1 [[Celsius|°C]] in die [[somer]]. Dit het twee seisoene; droë seisoen ([[Mei]] tot [[Oktober]]) en warm reënseisoen ([[Novemberreën]]seisoen (November tot [[April]]).
 
== Geskiedenis ==
Sien [[{{Sienook|Angolese Oorlog vir Onafhanklikheid]].}}
 
== Verwysings ==
Lyn 92:
 
== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie-inlyn}}
* {{en}} {{Wikivoyage|Angola}}
 
{{Lande van Afrika}}
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/wiki/Angola"