C.P. Hoogenhout: Verskil tussen weergawes

'''Casparus Petrus Hoogenhout''' ([[11 Maart]] [[1843]] – [[13 Januarie]] [[1922]]) was 'n vroeë Afrikaanse skrywer. Hy was 'n lojale ondersteuner van die Afrikaanse Taalbeweging; tewens was hy was 'n stigters lidstigterslid van die [[Genootskap van Regte Afrikaners]]<ref name=":0">Esaach: http://www.esaach.org.za/index.php?title=Hoogenhout,_Casper_Peter</ref> en het reeds in 1873 in die taal begin skryf. Hy het waarskynlik van sy eerste vertalings van die [[Bybel]] in Afrikaans gedoen. Hy het ook dikwels bydraes vir ''[[Die Afrikaanse Patriot]]'' geskryf onder die naam ''Oom Jan wat Versies Maak''. Hy skryf ook onder die skuilnaam Klaas Waarzegger Jr. en Cupido. Hy tree in 1908 af as onderwyser en is in 1922 oorlede.

Casparus Petrus Hoogenhout is op 11 Maart 1843 in [[Amsterdam]], [[Nederland]] gebore as die oudste kind van Nicolaas Hoogenhout (1818–1873, seun van Pieter Hoogenhout en Alida van Henten) en sy vrou Wynanda Elizabeth Imker (1823–1856, dogter en enigste kind van Casper Imker en Elizabet Smit). Hy het ’n suster Elizabeth (1844–1847) wat jonk oorlede is. Sy ander suster Alida is ’n paar dae na geboorte in [[1846]] oorlede. Dieselfde lot tref die tweeling (Pieter en nog ’n Alida) wat eweneens ’n paar dae na hulle geboorte op [[27 Desember]] [[1851]] oorlede is. Sy broer Nicolaas (1850–1913) is die enigste een van die ander kinders wat ook ’n volwassene word. Al die lede van sy familie spandeer hulle leeftyd in Amsterdam in Nederland. Sy moeder sterf wanneer hy slegs dertien jaar oud is en wanneer sy vader weer trou (met Maria Elisabeth de Haan) is die verhouding tussen hom en sy stiefmoeder so sleg dat hy onder in-vloedinvloed van professor U.G. Lauts, ’n Nederlander wat hom in hierdie tyd doelgerig vir emigrante na [[Suid-Afrika]] beywer het, besluit om eerder na Suid-Afrika te kom.

Teen [[1860]] stap hy in [[Kaapstad]] aan wal en werk die eerste paar jaar na sy aankoms as klerk op die kantoor van die firma O.J. Truter in St. Georgestraat. Truter was sekretaris van die Kaapse kommissie vir kinder-immigrasie. Hoogenhout was op hierdie jong ouderdom en sonder ouerlike toesig en liefde maklik beïnvloedbaar en hy beland dan ook onder die verkeerde invloed van die ouer Nederlandse immigrant F.W. van der Gendt. Op [[3  Mei]] [[1864]] verskyn Hoogenhout in die Kaapse Hooggeregshof op aanklagte van vervalsing van wissels in die name van O.J. Truter en A.W. van der Merwe, dat hy bankboekies gesteel het van die twee Hollandse immigrante Johannes de Vries en W.J. Wolvers en van “opdrossing”, wat vermoedelik beteken dat hy onregmatiglik uit die diens van O.J. Truter gedros het . Hy word in die Hooggeregshof in Kaapstad skuldig bevind op die aanklagte teen hom en tot vyf jaar dwangarbeid gevonnis. Dit is onbekend of hy sy volle vonnis uitgedien het, maar hy was voor [[1970]] reeds uit die tronk en in die [[Paarl]]. Uit sy latere lewensgeskiedenis is dit duidelik dat hy homself ten volle gerehabiliteer het en ten spyte van ’n wankelrige begin en veleetlike terugslae, inderdaad ’n groot sukses van sy lewe gemaak het.

Hy is een van die leiersfigure in die [[Eerste Taalbeweging]] en woon die stigtingsvergadering van die [[Genootskap van Regte Afrikaners]] (GRA) op [[14 Augustus]] [[1875]] in die [[Paarl]] aan huis van Gideon Malherbe by. Wanneer ''[[Die Afrikaanse Patriot|Di Patriot]]'' as mondstuk van die GRA uitgegee word, is hy die eerste letterkundige redakteur, wat met sy voorbeeld as ''Oom Jan wat versies maak'' groot invloed uitoefen op die leserspubliek en daarin slaag om die mense sover te kry om ook hulle hand te waag aan gediggies en ander bydraes. Hy speel dan ook ’n belangrike rol om die aspirant-skrywers van raad te bedien. In hierdie tyd is hy ook mederedakteur van die ''Nederlandse Het Zuid-Afrikaansch Tijdschrift'' en skryf verskeie Nederlandse gedigte vir hierdie blad, wat hoofsaaklik in sy rubrieke ''BoerderiBoerderij''j en ''Gezellig Tijdverdrijf'' geplaas word. ''Boer-deriderij''j gee raad aan boere en hy vertaal ook goeie artikels uit buitelandse tydskrifte, terwyl ''Gezellig Tijdverdrijf'' gewoonlik verskillende soorte raaisels bevat het. Baie van die hoofarti-kelshoofartikels van ''Di Patriot'' is ook deur hom geskryf. Saam met [[D.F. du Toit]] (Oom Lokomotief) verlaat hy die redaksie van ''Di Patriot'' in [[1891]], wanneer hulle nie langer kan saamstem met die politieke sienswyse van [[Stephanus Jacobus du Toit|S.J. du Toit]] nie.

Reeds in 1873 verwerk hy ''Die geskiedenis van Josef voor Afrikaanse kinders en huissouwens in hulle eige taal geskrywe deur een vrind'', wat as die eerste kinderboek in Afrikaans beskou kan word. Hierin slaag hy goed daarin om hierdie bekende Bybelverhaal binne die begripsvermoë van die jong leser oor te vertel. As een van die eerste boeke in Afrikaans is die verskyning daarvan angstig afgewag en verwek dit groot opspraak in die koerante, met sterk steun en net soewe sterk afkeuringafkeur wat uitgespreek word oor die taal uitgespreek word.<ref>Snyman, N.J. Tydskrif vir Letterkunde. Nuwe reeks 13 no. 4, November 1975</ref>

''Catharina, die dogter van die advokaat'' word allerweë beskou as die eerste novelle wat in Afrikaans verskyn en wen dan ook die eerste Afrikaanse prysvraag vir ’n letterkundige werk, wat deur ''Di Patriot'' uitgeskryf is. Die verhaal verskyn aanvanklik as vervolgverhaal in ''Di Patriot'' onder Hoogenhout se skuilnaam Klaas Waarzegger Jr. In hierdie werk van kultuurhistoriese belang maak die skrywer openlik propaganda vir die Afrikaanse taal en kultuur. Catharina is die dogter van ’n Afrikaans geboreAfrikaansgebore advokaat in Kaapstad, wat egter neersien op sy afkoms en eerder as Engelsman wil deurgaan. Hy praat dus slegs Engels en beweeg in die Engelse sosiale kringe. Deur die bemoeienis van ’n peettante beland Catharina op ’n Afrikaanse skool en besef waar haar wortels lê. Sy raak verlief op die Afrikaanse boer David, die broer van haar skoolvriendin Lenie. Haar pa voel egter dat ’n Afrikaanse boer benede sy stand is en laat die jongman per brief weet dat hy van sy attensies op sy dogter moet afsien. Hoogmoed kom egter voor ’n val en die advokaat, wat altyd bokant sy vermoë geleef het, speel bankrot, wat die weg ooplaat vir Catharina en David om te kan trou. As baanbrekerswerk is hierdie novelle van besondere belang, maar die taalgebruik is nog onbeholpe, die karakters slegs verteenwoordigend van tipes, met ’n verteller wat die objektiwiteit van die verhaal verbreek deur uit te wei oor allerlei aangeleenthede wat nie in verband met die verhaal staan nie. Volgens die getuienis van Hoogenhout se seun, dr. N.M. Hoogenhout, in ’n artikel in ''[[Die Brandwag]]'' van [[1 November]] [[1919]], is die gebeure in Catharina nie gefantaseer nie en is dit gegrond op werklike gebeure en werklike persone. Bogenoemde twee werke word in 1940 herdruk onder die titel ''Josef en Catharina'' en [[P.J. Nienaber]] skryf ’n insiggewende inleiding met baie agtergrondsinligting oor Hoogenhout se lewe en werk vir hierdie publikasie.