Wysiging soos op 23:44, 5 Januarie 2016 wysig Voyageur (besprekings \| bydraes) 117 852 edits k →‎Lewe ← Ouer wysiging		Wysiging soos op 20:50, 7 Oktober 2017 wysig maak ongedaan SpesBona (besprekings \| bydraes) Burokrate, Administrateurs 68 940 edits Nobelprys vir Letterkunde Nuwer wysiging →
Lyn 15: * ''Koniec i początek i koniec'' ("Einde en begin", 1993) * ''Lektury nadobowiazkowe'' ("Opsionele leesstof", 1996) * ''Sto wierszy -– sto pociech'' ("Honderd gedigte, honderd vreugdes", 1997) * ''Chwila'' ("'n Moment", 2002) * ''Dwukropek'' (2006) </div> '''Wisława Szymborska''' (* [[2 Julie]] [[1923]] in Prowent (tans Bnin, 'n stadsdeel van Kórnik), naby [[Poznań]]; † [[1 Februarie]] [[2012]] in [[Krakau]]) was 'n bekroonde [[Pole\|Poolse]] digteres, essayis en vertaalster. Sy was een van min vroue en die vierde Poolse literêre kunstenaar ná [[Henryk Sienkiewicz]], [[Władysław Reymont]] en [[Czesław Miłosz]] aan wie die [[Nobelprys vir Letterkunde]] toegeken is. Wisława Szymborska het haar eerste gedigte reeds op die ouderdom van vier begin skryf en is derhalwe as die "Mozart van Digkuns" beskryf.<ref>[http://www.france24.com/en/20120201-nobel-prize-polish-poet-wislawa-szymborska-dead ''www.france24.com: Nobel Prize-winning poet Szymborska dies aged 88'']</ref> Die verkoopsyfers van haar boeke kon in Pole maklik met dié van bekende skrywers van prosaliteratuur meeding. Altesaam 350 van haar gedigte het in elf bundels verskyn. Die Nobelprys-komitee het opgemerk dat haar digkuns "die historiese en biologiese konteks op 'n presiese en ironiese manier in fragmente van menslike werklikheid na vore laat tree".<ref>~~[http~~{{en}} {{cite web \| title = The Nobel Prize in Literature 1996 \| publisher = Nobelprize.org \| url = https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/literature/laureates/1996/ ~~''www~~index.~~nobelprize.org - Amptelike~~html\|accessdate=7 ~~webtuiste~~Oktober ~~van die Nobelprys: The Nobel Prize in Literature 1996'']~~2017}}</ref> Met die Nobelprys-toekenning het sy ook steeds meer belangstelling in die buiteland gewek. Haar werke is in talle Europese tale asook [[Arabies]], [[Hebreeus]], [[Japannees]] en [[Sjinees]] vertaal. == Lewe == Wisława Szymborska is as dogter van Wincenty en Anna Szymborski in Prowent, 'n klein nedersetting suid van Poznań, gebore. Haar ouers het hulle eers in [[Toruń]] gevestig en in 1931 na Krakau verhuis waar die digteres tot met haar afsterwe vroeg in 2012 woonagtig was. Hier het ook haar literêre werke ontstaan. Toe die [[Tweede Wêreldoorlog]] in 1939 uitgebreek het, het sy haar opleiding in ondergrondse klasse voortgesit en twee jaar later haar Poolse matriekeksamen voltooi. Vanaf 1943 was Wisława Szymborska as spoorwegwerker werksaam, maar kon aan die lot van baie van haar landgenote ontsnap wat as dwangarbeiders in die Duitse Ryk aangewend is. In hierdie periode het sy haar loopbaan as kunstenaar met illustrasies vir 'n Engelstalige boek begin. Daarnaas het sy verhale en ook enkele gedigte geskryf. In 1945 het Szymborska Pools en Letterkunde aan die [[Jagielloniese Universiteit]] te Krakau begin studeer, maar haar keuse later verander na Sosiologie. Sy het hier vinnig met skrywerskringe in aanraking gekom en kennis gemaak met Czesław Miłosz -– 'n skrywer wat groot invloed op haar sou uitoefen. Haar eerste gedig, ''Szukam słowa'' ("'n Woord opsoek"), is in Maart 1945 in die [[koerant\|dagblad]] ''Dziennik Polski'' gepubliseer. Haar digkuns het daarna nog jare lank in 'n verskeidenheid koerante en tydskrifte verskyn. Szymborska was in 1948 genoodsaak om haar studies weens finansiële moeilikhede sonder verwerwing van 'n akademiese graad te staak. In dieselfde jaar -– sy was intussen sowel as illustrateur asook as sekretaresse vir 'n tweeweeklikse opvoedkundige tydskrif werksaam -– het sy met die digter Adam Włodek getrou van wie sy in 1954 geskei is. Die twee het nogtans tot met Włodek se afsterwe in 1986 in 'n noue verbintenis gestaan. Uit die huwelik is geen kinders gebore nie. ▼ [[Lêer:Paryska Kultura1984.jpg\|duimnael\|links\|~~200px~~upright\|Die literêr-politieke Poolse emigrantejoernaal ''Kultura'' is tussen 1947 en 2000 gepubliseer]]▼ ▲Szymborska was in 1948 genoodsaak om haar studies weens finansiële moeilikhede sonder verwerwing van 'n akademiese graad te staak. In dieselfde jaar - sy was intussen sowel as illustrateur asook as sekretaresse vir 'n tweeweeklikse opvoedkundige tydskrif werksaam - het sy met die digter Adam Włodek getrou van wie sy in 1954 geskei is. Die twee het nogtans tot met Włodek se afsterwe in 1986 in 'n noue verbintenis gestaan. Uit die huwelik is geen kinders gebore nie. ▲[[Lêer:Paryska Kultura1984.jpg\|duimnael\|links\|200px\|Die literêr-politieke Poolse emigrantejoernaal ''Kultura'' is tussen 1947 en 2000 gepubliseer]] Haar eerste boek was vir publikasie in 1949 geskeduleer, maar die werk is uiteindelik deur 'n sensureerder verwerp omdat dit "nie aan sosialistiese vereistes voldoen het nie". Szymborska het nogtans begin om gedigte in die gees van die [[Sosialistiese realisme]] te skryf soos ''Lenin'' en ''Młodzieży budującej Nową Hutę'' ("Vir die jeug wat [[Nowa Huta]] bou") oor die bou van 'n Stalinistiese nywerheidstad naby Krakau. Sommige kritici het hierdie werke later as "opportunisties" beskryf.<ref>[http://www.fr-online.de/literatur/literaturnobelpreistraegerin-wislawa-szymborska-gestorben,1472266,11561500.html ''Frankfurter Rundschau Online: Wisława Szymborska gestorben'']</ref> Line 46 ⟶ 47: == Dood == [[Lêer:2011-01-17Komorowski+szymborska.jpg\|~~thumb\|regs\|200px~~duimnael\|Op 11 Januarie 2011 het Wisława Szymborska die hoogste Poolse toekenning, die Orde van die Wit Arend, uit die hand van staatspresident [[Bronisław Komorowski]] ontvang]]Wisława Szymborska is op 1 Februarie 2012 in haar huis in Krakau vreedsaam in haar slaap oorlede. Vriende en familielede was voor haar dood om haar bed vergader. Die digteres was 'n strawwe sigaretroker en het aan longkanker gely, maar ondanks haar swaar siekte voortgegaan om gedigte te skryf. Poolse politici soos die minister van buitelandse sake, Radek Sikorski, het haar afsterwe as 'n groot verlies vir die Poolse kultuur beskryf. Staatspresident [[Bronisław Komorowski]] het die digteres die "beskermgees" van Pole genoem. Volgens hom het haar gedigte die wêreld vir haar lesers "meer verstaanbaar" gemaak.<ref>[http://www.ibtimes.com/articles/291935/20120203/wislawa-szymborska-nobel-prize-winner-dies-lung.htm ''International Business World: Wislawa Szymborska, Nobel Prize Winner, Dies of Lung Cancer at 88'']</ref> Line 62 ⟶ 63: Szymborska se reputasie as digteres berus op 'n relatief beperkte aantal gedigte. Toe sy eens gevra is hoekom sy nie meer gedigte wou publiseer nie, het sy geantwoord: "Ek het 'n papiermandjie in my huis."<ref>[http://www.reuters.com/article/2012/02/01/us-poland-szymborska-idUSTRE8102OO20120201 ''reuters.com: Polish Nobel winning poet Szymborska dies at 88'']</ref> ~~{{clear}}~~ == Verwysings == {{~~verwysings~~Verwysings\|2}} == Eksterne skakels == {{CommonsKategorie}} ~~{{Commonscat}}~~ '''Biografie''' * [http://www.culture.pl/web/english/resources-literature-full-page/-/eo_event_asset_publisher/eAN5/content/wislawa-szymborska ''www.culture.pl: Wisława Szymborska''] {{en}} '''Afrikaanse vertalings van haar gedigte''' * [http://versindaba.co.za/tag/wislawa-szymborska/ ''Versindaba -– 'n Kollektiewe weblog vir die Afrikaanse digkuns''] '''Engelse vertalings''' * [http://info-poland.buffalo.edu/web/arts_culture/literature/poetry/szymborska/poems/link.shtml ''University at Buffalo -– Poland on the Web: Wisława Szymborska -– Poems''] '''Multimedia''' * [http://www.culture.pl/web/english/multimedia-full-page/-/eo_event_asset_publisher/Ny17/content/wislawa-szymborska-s-metaphysics-reading ''youtube.com: Wisława Szymborska lees haar gedig "Metafisika" (Pools met Engelse ondertitels)'']

Wisława Szymborska: Verskil tussen weergawes