Plato: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Sobaka (besprekings | bydraes)
Sobaka (besprekings | bydraes)
Lyn 86:
Volgens Plato is dit vir die mens wel moontlik om kennis te bekom van hierdie Idees. In die ''Meno'' gee hy hiervoor as verklaring dat ons [[siel]] in 'n vroeër bestaan die Idees aanskou het, en homself/haarself weer herinner (''anamnese'') as die siel in ons ligaam funksioneer. Ons sien dan die flou afbeeldings van die onderwerpe om ons heen raak. Dit maak ook dat ons op 'n gegewe oomblik sekerheid kan hê dat ons inderdaad iets van die werklikheid ken.
 
So is ware filosowe ook in staat om die Idee 'Regverdigheid' te ken, en dit is die enige metode om tot 'n regverdige samelewing te kom. In ''Staat'' of ''Politeia'' (380 v.C.) sê Plato die filosoof-koning is die ideale leier van sy ideale staat, want so 'n person weet wat Regverdigheid is, en kan hierdie dus die beste laat realiseer in die wêreld om ons heen. Wakker geskud deur die onregverdige terdoodveroordeling van Sokrates het Plato gestel dat daar nie regverdigheid bestaan in [[Athene]] nie. Om daar iets aan te doen moes nie soseer die juridiese stelsel opgeknap word nie, maar die hele gemeenskap. In ''Staat'', 'n dialoog wat begin met die soek na die definisie van 'regverdigheid', word die 'ideale' staat beskryf. Die geselekteerde groep heersers/filosowe ontvang 'n besonderse soliede opleiding; verder is daar wagters, 'soldate' wie die veiligheid moet verseker, en die res van die volk. Dit verteenwoordig 'n driedelige stelsel waarmee die optimum bereik word omdat elke onderdeel sy plek ken en behou, en elk ook sy deel doen om die beginsel van Plato se opvatting van regverdigheid tot uiting te laat kom.
 
'n Praktiese implementering van sy benadering doen dit voor toe Plato uitgenooi word deur Dionysios I (ca. 430–367 v.C.), die [[tiran]] van Syracuse op Sisilië, op aandrang van sy belangrikste raadgewer, die filosoof Dion (ca. 410–354 v.C.). Dion neem uiteindelyk die mag oor, maar om dit te behou, is hy homself genoodsaak om sy toevlug te neem tot tirannieke metodes en word hy gou omgebring.
 
Naas hierdie statiese indeling (die waarneembare wêreld om ons heen, 'n onsigbare wêreld van die Idee, en ons siel wat 'n tussenposisie inneem) beskryf Plato in die ''Symposium'' en in die ''Phaedrus'' 'n dinamiese komponent naamlik ''eros'', 'n energie (of drif) wat ons voortdryf en ons kan aanstuur in die rigting van die Idee. Maar hierdie eros kan ook sleg aangewend word as ons gefokus raak op die sensuele wêreld om ons. Die dualisme van Plato het waarskynlik 'n Pythagoras-georiënteerde oorsprong (dit is bekend dat Plato Pythagoras-georiënteerde filosowe in Suid-Italië besoek het).
 
== Sien ook ==