Gratianus: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Skakel
+ Inligtingskas
Lyn 1:
{{Inligtingskas2
[[Lêer:Gratian Solidus.jpg|duimnael|'n Solidus van Gratianus]]
|naam = Gratianus
'''Flavius Gratianus Augustus''' (18 April/23 Mei [[359]] – 25 Augustus [[383]]), bekend as Gratianus was die keiser van die [[Wes-Romeinse Ryk|westelike]] [[Romeinse Ryk]] van 375 tot 383. Hy was die seun van Valentinianus I en Marina Severa.
|kleur = #FFCC33
|titel = 67ste Keiser van die Romeinse Ryk
|beeld = Gratian Solidus.jpg
|beeld_wydte = 200px
|beeld_onderskrif = 'n Solidus van Gratianus
|beeld2 =
|beeld2_wydte =
|beeld2_onderskrif =
|opskrif1 = Regeer
|1 = 24 Augustus 367 – 17 November 375 (junior Augustus van die weste onder sy vader)<br />17 November 375 – 9 Augustus 378 (senior Augustus van die weste, met sy broer as junior)<br />9 Augustus 378 – 19 Januarie 379 (senior Augustus van die hele ryk, saam met sy broer)<br />19 Januarie 379 – 25 Augustus 383 (senior Augustus in die weste met sy broer)
|opskrif2 = Volle naam
|2 = Flavius Gratianus Augustus
|opskrif3 = Gebore
|3 = [[18 April]]/[[23 Mei]] [[359]]; Sirmium (nou Sremska Mitrovica, [[Serwië]])
|opskrif4 = Oorlede
|4 = [[25 Augustus]] [[383]] (op 24); [[Lyon]] (nou [[Frankryk]])
|opskrif5 =
|5 =
|opskrif6 = Voorganger
|6 = [[Valentinianus I]]
|opskrif7 = Opvolgers
|7 = [[Magnus Maximus]], [[Theodosius I]] en [[Valentinianus II]]
|opskrif8 = Adellike huis
|8 = [[Valentiniaanse dinastie]]
|opskrif9 = Vader
|9 = [[Valentinianus I]]
|opskrif10 = Moeder
|10 = Marina Severa
|opskrif11 =
|11 =
|opskrif12 =
|12 =
|opskrif13 = Eggenote
|13 = Flavia Maxima Constantia<br />Laeta
|opskrif14 =
|14 =
|opskrif15 = Godsdiens
|15 = [[Christendom]]
|opskrif16 =
|16 =
|opskrif17 =
|17 =
|opskrif18 =
|18 =
|opskrif19 =
|19 =
|opskrif20 =
|20 =
}}
 
'''Flavius Gratianus Augustus''' (18 April/23 Mei [[359]] – 25 Augustus [[383]]), bekend as Gratianus was die keiser van die [[Wes-Romeinse Ryk|westelike]] [[Romeinse Ryk]] van 375 tot 383. Hy was die seun van [[Valentinianus I]] en Marina Severa.
In [[367]] stel keiser [[Valentinianus I]] sy agtjarige seuntjie Gratianus aan die soldate voor as sy mede-Augustus om 'n erflike dinastie te vestig.<ref name="Hebble">The Emperor and the Army in the Later Roman Empire, AD 235–395, {{Outeur|Mark Hebblewhite}}, Routledge, 2016, ISBN 1-317-03429-5, ISBN 978-1-317-03429-2</ref>
Sy pa is in 367 dalk deur 'n [[hartaanval]] dood, toe Gratianus in Trier was en op 24 Augustus het hy self keiser geword, maar sy broertjie Valentinianus II wat net vier jaar oud was, is naas hom en [[Valens]] as derde keiser benoem.<ref name="Fik">Emperors Don't Die in Bed, {{Outeur|Fik Meijer}}, Psychology Press, 2004, ISBN 0-415-31201-9, ISBN 978-0-415-31201-1</ref> Gratianus wysig sy pa se taamlik harde beleid teenoor die senaat. Op 1 Januari 376 word 'n ''oratio'' in die senaat voorgelees waarin aangekondig word dat 'n paar van sy pa se Pannoniese amptenare wat die aristokasie van Rome geteister het, soos die ''praefectus annonae'' en ''vicarius urbis'' Maximinus ontslaan word. Maximinus word later in hierdie jaar vir sy wandade tereggestel. <ref name="Drijvers">The Late Roman World and Its Historian: Interpreting Ammianus Marcellinus, {{Outeur|Jan Willem Drijvers, David Hunt}} Routledge, 2003
ISBN 1134631790, ISBN 9781134631797</ref>
 
In [[367]] stel keiser Valentinianus I sy agtjarige seuntjie Gratianus aan die soldate voor as sy mede-Augustus om 'n erflike dinastie te vestig.<ref name="Hebble">The Emperor and the Army in the Later Roman Empire, AD 235–395, {{Outeur|Mark Hebblewhite}}, Routledge, 2016, ISBN 1-317-03429-5, ISBN 978-1-317-03429-2</ref> Sy pa is in 367 dalk deur 'n [[hartaanval]] dood, toe Gratianus in [[Trier]] was en op 24 Augustus het hy self [[keiser]] geword, maar sy broertjie Valentinianus II wat net vier jaar oud was, is naas hom en [[Valens]] as derde keiser benoem.<ref name="Fik">Emperors Don't Die in Bed, {{Outeur|Fik Meijer}}, Psychology Press, 2004, ISBN 0-415-31201-9, ISBN 978-0-415-31201-1</ref> Gratianus wysig sy pa se taamlik harde beleid teenoor die senaat. Op 1 Januari 376 word 'n ''oratio'' in die senaat voorgelees waarin aangekondig word dat 'n paar van sy pa se Pannoniese amptenare wat die aristokasie van [[Rome]] geteister het, soos die ''praefectus annonae'' en ''vicarius urbis'' Maximinus ontslaan word. Maximinus word later in hierdie jaar vir sy wandade tereggestel. <ref name="Drijvers">The Late Roman World and Its Historian: Interpreting Ammianus Marcellinus, {{Outeur|Jan Willem Drijvers, David Hunt}} Routledge, 2003 ISBN 1134631790, ISBN 9781134631797</ref>
Daar is onrus aan die Ryn en in Tirol in 378, maar Gratianus behaal naby [[Colmar]] in die huidige Elsas 'n oorwinning wat die Lentienses, 'n stam wat in die [[Swartwoud]] woon tot gehoorsaamheid dwing.<ref name="Hodgkin"/>
 
Daar is onrus aan die [[Ryn]] en in [[Tirol]] in 378, maar Gratianus behaal naby [[Colmar]] in die huidige [[Elsas]] 'n oorwinning wat die Lentienses, 'n stam wat in die [[Swartwoud]] woon tot gehoorsaamheid dwing.<ref name="Hodgkin"/>
==Religieuse politiek==
Daar is groot religieuse verskille in die keiserlike familie. Gratianus se oom Valens, die keiser van die ooste en sy tante Justina wie in naam van Valentinianus II Italia en Africa bestuur is aanhangers van die unitariese arianisme wat in Constantinopel alle kerke in hande het. Gratianus neig meer na die trinitariese vorm van [[Christendom]] wat die belydenis van [[Nicea]] aanhang. <ref name="Hodgkin">Italy and Her Invaders, Deel 2, {{Outeur|Thomas Hodgkin}} Рипол Классик, 1892, ISBN 587635578X, ISBN 9785876355782</ref>
 
== Religieuse politiek ==
Valens moet skielik van 'n oorlog teen die Perse na die Balkan terugkeer omdat hierdie gebied deur die Gote geplunder word. Hy kry nie die hulp van Gratianus wat hy verwag het nie. Ná [[Valens]] se nederlaag en dood teen die Gote in die slag van Adrianopel stel Gratianus in 379 vir Theodosius aan as sy mede-keiser in die ooste.<ref name="Kenny">Monarchs, {{Outeur|Peter Francis Kenny}}, Xlibris Corporation, 2016, ISBN 1-5144-4375-9, ISBN 978-1-5144-4375-0</ref>
Daar is groot religieuse verskille in die keiserlike familie. Gratianus se oom [[Valens]], die keiser van die ooste en sy tante Justina wie in naam van [[Valentinianus II]] [[Italië|Italia]] en [[Afrika|Africa]] bestuur is aanhangers van die unitariese arianisme wat in Constantinopel[[Konstantinopel]] alle kerke in hande het. Gratianus neig meer na die trinitariese vorm van [[Christendom]] wat die belydenis van [[Nicea]] aanhang. <ref name="Hodgkin">Italy and Her Invaders, Deel 2, {{Outeur|Thomas Hodgkin}} Рипол Классик, 1892, ISBN 587635578X, ISBN 9785876355782</ref>
 
Valens moet skielik van 'n oorlog teen die Perse na die [[Balkan]] terugkeer omdat hierdie gebied deur die [[Gote]] geplunder word. Hy kry nie die hulp van Gratianus wat hy verwag het nie. Ná [[Valens]] se nederlaag en dood teen die Gote in die slag van Adrianopel stel Gratianus in 379 vir [[Theodosius I]] aan as sy mede-keiser in die ooste.<ref name="Kenny">Monarchs, {{Outeur|Peter Francis Kenny}}, Xlibris Corporation, 2016, ISBN 1-5144-4375-9, ISBN 978-1-5144-4375-0</ref>
Hierdie besluit het belangrike gevolge omdat Theodosius 'n trinitariër is. Dit lei tot die einde van die mag van die arianisme in die ryk. Die Gote sal nogtans nog lank hierdie unitariese vorm van christendom bely.
 
Hierdie besluit het belangrike gevolge omdat Theodosius I 'n trinitariër is. Dit lei tot die einde van die mag van die arianisme in die ryk. Die Gote sal nogtans nog lank hierdie unitariese vorm van christendomChristendom bely.
Gratianus verwaarloos die noordelike provinsies en bly liewer in die komfortabele stad [[Milaan|Mediolanum]].<ref name="Hebble" /> Daar onderhou Gratianus sterk kontakte met die Christelike intellektuele soos biskop [[Ambrosius]] wat 'n bekende kerkvader is.<ref name="Fik" /> Ambrosius groot invloed op Gratianus uit. Hy was 'n vrome (trinitariese) christen, in 379 stel hy alle [[kettery]] buite die wet en doen afstand van die titel ''pontifex maximus'' (opperpriester) wat die keisers voor hom altyd gevoer het.<ref>The Church of the Fathers {{Outeur|John Henry Newman}} Gracewing Publishing, 1840, ISBN 0-85244-447-8, ISBN 978-0-85244-447-4</ref> Die Priscillianisme word verbied en hulle leiers in ballingskap gedwing en hulle kerke onteien. Nog Ambrosius, nog [[pous Damasus I]] wil hulle help, maar hulle win 'n regsaak en kan terugkeer. Onder Magnus Maximus word hulle opnuut vanweë kettery en magie veroordeel en tereggestel. Van hulle oortuigings is niets meer bekend nie. Onder invloed van Ambrosius word ook die heidene deur Gratianus vervolg.<ref>Understanding the Gift of Salvation: And a Concise History of How the Church Through Ignorance and Unbelief Lost the Power of the Holy Spirit, {{Outeur|Irpeel Ebenezer}} AuthorHouse, 2012, ISBN 1-4685-4165-X, ISBN 978-1-4685-4165-6</ref> In 382 laat hy die altaar vir die godin van die oorwinning, Victoria verwyder, waar die senatore elke môre 'n offer gebring het voor hulle aan die werk gegaan het.<ref name="Drijvers"/>
 
Gratianus verwaarloos die noordelike provinsies en bly liewer in die komfortabele stad [[Milaan|Mediolanum]].<ref name="Hebble" /> Daar onderhou Gratianus sterk kontakte met die Christelike intellektuele soos biskop [[Ambrosius]] wat 'n bekende kerkvader is.<ref name="Fik" /> Ambrosius groot invloed op Gratianus uit. Hy was 'n vrome (trinitariese) christen, in 379 stel hy alle [[kettery]] buite die wet en doen afstand van die titel ''pontifex maximus'' (opperpriester) wat die keisers voor hom altyd gevoer het.<ref>The Church of the Fathers {{Outeur|John Henry Newman}} Gracewing Publishing, 1840, ISBN 0-85244-447-8, ISBN 978-0-85244-447-4</ref> Die Priscillianisme word verbied en hulle leiers in ballingskap gedwing en hulle kerke onteien. Nog Ambrosius, nog [[pous Damasus I]] wil hulle help, maar hulle win 'n regsaak en kan terugkeer. Onder Magnus Maximus word hulle opnuut vanweë kettery en magie veroordeel en tereggestel. Van hulle oortuigings is niets meer bekend nie. Onder invloed van Ambrosius word ook die heidene deur Gratianus vervolg.<ref>Understanding the Gift of Salvation: And a Concise History of How the Church Through Ignorance and Unbelief Lost the Power of the Holy Spirit, {{Outeur|Irpeel Ebenezer}} AuthorHouse, 2012, ISBN 1-4685-4165-X, ISBN 978-1-4685-4165-6</ref> In 382 laat hy die altaar vir die godin van die oorwinning, Victoria, verwyder, waar die senatore elke môre 'n offer gebring het voor hulle aan die werk gegaan het.<ref name="Drijvers"/>
 
== Die einde ==
Gratianus moet in 383 optree teen die Alamanni wat [[Gallië|Gallia]] binnegeval het. Hy trek oor die Brennerpas en na Gallia maar die veldtog eindig in 'n ramp.<ref name="Fik" /> In dié jaar usurpeer [[Magnus Maximus]] die keiserlike troon nadat Gratianus vir 'n groep [[Alane|Alaanse]] drosters 'n feesmaal bereid het, terwyl sy eie troepe niks gekry het nie. Gratianus se Galliese troepe bly aanvanklik trou, maar na effens met Maximus s'n gebaklei te het, loop hulle oor.<ref name="Hebble" /> Gratianus probeer om oor die [[Alpe]] te vlug maar in Lugdunum word hy deur Andragathius op 25 Augustus 383 vermoor.<ref name="Kenny" />
Gratianus probeer om oor die Alpe te vlug maar in Lugdunum word hy deur Andragathius op 25 Augustus 383 vermoor.<ref name="Kenny" />
 
== Verwysings ==
{{Verwysings|2}}
 
== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie-inlyn}}