Vlag van Turkye: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Lyn 88:
=== Kleure ===
In ’n RGB-kleurruimte is bestaan die rooi kleur van die Turkse vlag uit 227 (89%) rooi, 10 (3,9%) groen en 23 (9%) blou (uitgedruk as #E30A17 in heksadesimale kleurkode). In ’n CMYK-kleurruimte bestaan dit uit 0% siaan, 95,6% magenta, 89,9% geel en 11% swart. Die vlag het ’n tinthoek van 356,4 grade, ’n versadiging van 91,6% en ’n ligtheid van 46,5%. Die rooi kleur van die Turkse vlag is ''helderrooi'' en hierdie kleur kan verkry word deur #FF142E met #C70000 te meng. Die naaste webveiligekleur is #D11919.
== Geskiedenis ==
=== Vroeë geskiedenis ===
Die premoderne Ottomaanse leërs perdestertstandaarde of ''tugh''-baniere gebruik in plaas van vlae. Sulke standaarde het tot die 19de eeu naas vlae in gebruik gebly. ’n Beskrywing van ’n tugh kan in [[Joseph Pitton de Tournefort]] se ''Relation d’un voyage du Levant'' (1718) gevind word.<ref>{{fr}} ''Lors des campagnes, la marche du Grand Vizir (1er ministre nommé par le Sultan de Constantinople) est précédée par trois Étendards ou Queues de cheval terminées chacune par une pomme dorée, ils sont l’enseigne militaire des Othomans appelée Thou ou Thouy. On dit qu’un Général de cette nation, ne sachant comment rallier ses troupes qui avaient perdu tous ses Étendards, s’avisa de couper la queue d’un cheval et de l’attacher au bout d’une lance; les soldats coururent à ce nouveau signal et remportèrent la victoire…'' aangehaal deur Marc Pasquin, 22 November 2004, [http://www.crwflags.com/fotw/flags/tr_ott18.html crwflags.com]; c.f. ’n [http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k853370/f29.image.r=.langFR faksimilee-beeld] op die webwebwerf van die ''[[Bibliothèque nationale de France]]''.</ref> Oorlogsvlae het teen die 16de eeu in gebruik gekom. Gedurende die 16de en 17de eeue het Ottomaanse oorlogsvlae dikwels die gevurkte ''[[Zoelfikar]]''-swaard afgebeeld, wat dikwels in Westerse literatuur verkeerdeliks as ’n [[skêr]] uitgebeeld is.<ref>e.g. Jaques Nicolas Bellin, ''Tableau des Pavillons de le nations que aborent à la mer'' (1756).</ref> ’n Zoelfikar-vlag wat na bewering deur [[Selim I]] († 1520) gebruik is, is op tentoonstelling in die [[Topkapi-paleis|Topkapi-museum]]. Twee Zoelfikar-vlae is ook afgebeeld op ‘n plaat in vol. 7 van [[Bernard Picart]] se ''Cérémonies et coutumes religieuses de tous les peuples du monde'' (1737) wat aan Turkse vlae toegewei is, en word aan die Janitsare en Ottomaanse ruitery toegeskryf. Die sekelmaansimbool verskyn ook op vlae van so vroeg as die 14de eeu wat aan [[Tunis]] toegeskryf word. (''Libro de conoscimiento''), lank voor Tunis onder Ottomaanse regering beland het. Die Spaanse vlootmuseum in Madrid vertoon ook twee Ottomaanse vlootvlar wat uit 1613 dateer; albei is swaelstertvlae, een in groen met die sekelmaan naby aan die vlagpaalkant en die ander in wit met twee wit bane naby die punt van die vlag en ’n rooi sekelmaan naby die vlagpaalkant.<ref>Nozomi Karyasu & António Martins, 8 Oktober 2006 by [http://www.crwflags.com/fotw/flags/tr_ott16.html Flags of the World].</ref>
=== Ottomaanse Ryk ===
[[Lêer:Ottoman flag.svg|thumb|Die ontwerp van 1844.]]
Die aanvaarding van die ster en sekelmaan as staatsimbool het gedurende [[Mustafa III]] se regering (1757-1774) en die gebruik daarvan het tydens [[Abdülhamid I]] (1774-1789) en [[Selim III]] (1789-1807) se tydperke goedgevestig geraak.<ref name="islamencyclopedia2">{{tr}} {{cite book |url=http://www.islamansiklopedisi.info/dia/ayrmetin.php?idno=040298 |title=İslâm Ansiklopedisi |date=1991 |publisher=Türkiye Diyanet Vakfı |volume=4 |location=Istanboel |page=298 }}</ref> Volgens [[Alfred Znamierowski]] is die rooi vlag met die ster en sekelmaan in 1793 aanvaar.<ref>{{en}} [http://www.crwflags.com/fotw/flags/tr-ottom.html#oce crwflags.com]: “Daar was ’n Ottomaanse vlag met sekelmaan en sewepuntige ster. ’n Mens kan bykans oral leesdat hierdie ster deur ’n vyfpuntige ster vervang is. Maar wanneer, en waarom? Ons (''Archiv für Flaggenkunde'') het pas eers vasgestel dat die vyfpuntige ster altyd teenwoordig was in die imperiale vlag. Die vyfpuntige ster het altyd na die vlagpaal gewys soos op sommige vlagkaarte aangetoon word, en ook op Turkse kaarte van 1857 en 1905.” Ralf Stelter, 27 Junie 1999<br/>“Znamirowski [zna99] gee 1793 as die datum vir die bekendstelling van die rooi vlag met wit ster en sekelmaan (vermoedelik as ’n tipe vlag vir nasionale identiteit) en 1844 vir die verandering van ’n agtpuntige na vyfpuntige ster, (nie dat ek daaraan twyfel nie) maar ek kon nog nooit enigebron opspoor wat hierdie bewering staaf nie” Christopher Southworth, 18 Januarie 2011</ref> ’n ''Buyruldu'' van daardie jaar noem dat die skepe in die Ottomaanse vloot daardie vlag gebruik het en verskeie ander dokumente van vroeëre en latere jare noem die gebruik daarvan.<ref name="islamencyclopedia2"/> Die aantal punte van die ster is aanvanklik nie vasgestel nie. Die wit sekelmaan met ’n agpuntige ster op ’n rooi veld is in Colton se ''Delineation of Flags of All Nations'' (1862) aangedui as die vlag van ’n “Turkse Kryger”. Steenbergen se ''laggen van alle Natiën'' van dieselfde jaar gee ’n sespuntige ster weer. ’n Plaat in ''Webster’s Unabridged'' (1882) beeld die vlag met ’n agpuntige ster uit en skryf dit toe aan “Turkye, Kryger”. Die vyfpuntige ster blyk sedert ten minste 1857 naas hierdie variante teenwoordig te gewees het. Met die Tanzimaat-hervormings in die 19de eeu is vlae herontwerp in die styl van die Europese leërs van die tyd. Die vlag van die Ottomaanse vloot is rooi gemaak aangesien rooi die kleur van sekulêre instellings en groen dié van geloofsinstellings was. Soos die hervorming al die verskeie vlae (standaarde) van die Ottomaanse pasjaliks, beiliks en emirate afgeskaf het, is ’n enkele nuwe Ottomaanse nasionale vlag ontwerp om dit te vervang. Dit het uitgeloop op die rooi vlag met die wit ster en sekelmaan, wat die voorloper van die huidige vlag is. ’n Eenvoudige rooi vlag is as die burgerlike vaandel vir alle Ottomaanse onderdane ingestel.
=== Legendariese oorsprong ===
Ter verklaring van die ster-en-sekelmaan-simbool het Ottomane soms na die legendariese droom van die gelyknamige stigter van die Huis van Ottoman, [[Osman I]], verwys waarin hy volgens oorlewering ’n maan sien opkom het uit die bors van ’n kadi met wie se dogter hy wou trou. “Toe dit vol was het dit in sy eie bors gesak. Toe het daar uit sy heupe ’n boom opgekom wat, soos dit groter geword het, die hele aarde in die skadu van sy groen en pragtige takke oordek het.” Daaronder het Osman die wêreld voor hom sien oopsprei met die sekelmaan daarbo.<ref>{{en}} Lord Kinross, ''The Ottoman Centuries: The Rise and Fall of the Turkish Empire'', Morrow Quill Paperbacks, 1977, pp 23-24.</ref>
<center><gallery widths="150" mode="packed">
Lêer:TurkischeHauptArmeeHochenleitterBGHistory.jpg | Die Turkse leër marsjeer na Sofia tydens die oorlog teen Oostenryk in 1788.
Lêer:Declaration of the 1908 Revolution in Ottoman Empire.png | Verklaring van die Jung Turke Revolusie in 1908 deur die leiers van die Ottomaanse millets, met ’n paar Ottomaanse vlae.
Lêer:Ottoman Empire declaration of war during WWI.png | Oorlogsverklaring teen die Geallieerdes in 1914, met Turkse vlae op die podium.
Lêer:Ottoman Navy at the Golden Horn.jpg | Die Ottomaanse Vloot op ’n poskaare van WOI, met ’n afbeelding van Sultan Mehmed V.
Lêer:Ottoman troops with flag.jpg | Ottomaanse troepe met ’n variant van die vlag gedurende die Balkanoorloë.
</gallery></center>
=== Republikeinse era ===
Die grondbeginsels van die Turkse vlag dateer uit 1844 en is op 29 Mei 1936 gedurende die Turkse republikeise era in die Turkse Vlagwet No. 2994 vasgevang. Die Turkse Vlagregulasie No. 2/7175 van 28 Julie 1937 en die Aanvullende Regulasie No. 11604/2 van 29 Julie 1939 is verorden om te beskryf hoe die vlagwet geïmplementeer moet word. Die Turkse Vlagwet No. 2893 van 22 September 1983 is ses maande na die publikasie daarvan op 24 September 1983 in die Amptelike Koerant, gepromulgeer. Volgens Artikel 9 van die laasgenoemde wet is ’n statuus met die grondbeginsels van die implementering ook gepubliseer.
<center><gallery widths="150" mode="packed">
Lêer:Turkish flag- Bosphorus.jpg | Die Turkse vlag op die Bosphorus
Lêer:Atatürk schoolroom wall.jpg | Die vlag word prominent in klaskamers en staatsinstellings vertoon.
Lêer:Hatayannex.jpg | Die Turkse vlag tydens die anneksasie van Hatay.
Lêer:Cyprus north - Turkish flag on mountain.JPG | Die wêreld se grootste verligte vlag is van Turks-Siprus wat sterk aan die Turkse vlag herinner.
Lêer:Hatay devleti stamp.gif | ’n Posseël met die vlag op.
</gallery></center>
== Ander vlae ==
Line 104 ⟶ 134:
== Vlae onder direkte of indirekte invloed van die Turkse vlag ==
Talle lande wat onafhanklikheid van die Ottomaanse Ryk verkry het, het hul eie nasionale vlae aangeneem. Sommige van hierdie lande het die sekelmaan en ster ook aangeneem; lande soos Tunisië en Algerië is voorbeelde hiervan. Ander lande se vlae, soos dié van Pakistan, bevat ook ’n sekelmaan en ster maar dit het geen verwantskap aan Turkey nie en verteenwoordig geloof. Vorige Sultanate en Protektorate van die Ottomaanse Ryk het ook die sekelmaan en ster as ’n nasionale simbool gebruik.
<center><gallery align="center" widths="150">
Lêer:Flag of Algeria.svg| {{FIAV|normal}} [[Vlag van Algerië]]
Line 127 ⟶ 159:
{{CommonsKategorie-inlyn|Flags of Turkey|Turkse vlae}}
* {{en}} [https://flagspot.net/flags/tr.html Turkye] by ''Flags of the World''
== Verwysings ==
{{Verwysings|2}}
{{Saadjie}}
| |||