Alexander die Grote: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Morne (besprekings | bydraes)
kNo edit summary
Lyn 53:
 
== Jeug ==
Alexander se vader, Filippus, het in 359 v.C. koning van  Macedonië geword. Die bevolking van hierdie Iandjie in Noord-Griekeland was onopgevoed in vergelyking met die Ateners, maar hulle was uitstekende krygsmanne. Filippus het sy leer die gedugste mag van daardie eeu gemaak en toe die Griekse state gedwing om hom as hul leier te aanvaar. Atene en Sparta was vanweë  onderlinge oorloë te swak om hulle teen  Macedonië te verenig.
 
In 336 v.C., terwyl Filippus besig was om 'n inval in die groot Persiese Ryk, Griekeland se tradisionele vyand, te beplan, is hy in 'n sameswering in sy paleis vermoor en sy seun Alexander het op twintigjarige ouderdom koning geword.
 
Alexander se vader het hornhom praktiese opleiding in die krygswetenskap gegee, maar die groot wysgeer Aristoteles bethet hom in die Griekse poësie en wetenskap opgevoed. Later bethet Alexander verklaar dat Aristoteles hornhom geleer het hoe om logies te dink. Sy geliefkoosde  leesstof was die ''Ilias'' van Homeros.
 
Toe Filippus sterf, bethet 'n ernstige opstand in die Griekse stad Thebe uitgebreek en die beroemde redenaar Demosthenes   het die Ateners aangemoedig om teen Macedonië te rebelleer. Alexander het die orde herstel en 'n voorbeeld van ThebThebe·gemaak. Die stad is vernietig en die Thebane is doodgemaak of as slawe verkoop. Hierna het geen Griekse stad dit weer gewaag  om  teen Alexander  in  opstand te kom nie.
 
== Die verowering van Asië ==
Die jong koning was nou gereed om die Persiese Ryk, wat deur Darius III geregeer is, aan te val. In  die lente van 334 v.C. steek hy die Hellespont (die Dardanelle) met 'n leër van 30 000 voetsoldate en 5 000 ruiters oor en val Asië binne. Die Perse kon 'n  miljoen man  of meer in die veld stoot, maar hul leërs was nie opgelei nie en, belangriker, hulle het nie 'n leier soos die Macedoniërs gehad nie. Alexander was 'n meester in die kuns van oorlogvoering. Hy was 'n charismatiese leier, en onder sy bevel  was  die Macedoniërs onoorwinlik. Die eerste geveg, dié by die rivier Granicus, was 'n groot en roemryke sege vir  Alexander. Die jong veldheer het die aanval gelei deur met sy groot perd Bucephalus (van die Grieks ''boukephalus:'' oskop) deur die rivier te swem. 'n Tweede slag by Issus in 333 v.C. het op 'n volslae vernedering van die Persiese magte uit­geloop.  Koning Darius het gevlug en sy gesin agtergelaat. Alexander het hulle goed behandel en versorg.
 
Alexander moes eers die Persiese seemag vernietig  voordat dit vJr  hornvir hom veilig sou wees om verder in Asie op te ruk. Hy beleër die groot seehawe TimsTirus, wat  na sewe  maande oorgee. Daarna oorrompel hy Gasa, Simson se stad.
 
Hierna het hy Egipte, wat tweehonderd jaar lank onder  Persiese bewind  gestaan het, binnegeval. Baie Egiptenare het horn as hul redder van die Perse verwelkom. Aan die mond van die Nyl lê hy die stad Alexandrië aan, wat later beroemd  sou word as 'n sentrum van  geleerdheid met 'n wonderlike biblioteek en  'n seehawe. Hy het ook 'n ekspedisie na Ethiopië gestuur om die oorsprong van die Nyl te soek. Hy self besoek die woestyntempels van Zeus-Ammon, waar die priesters horn as die seun van die god Zeus verwelkom het.
 
Die volgende jaar, 331 v.C., het Alexander sy verowering van PersiePersië voortgesit. Darius het intussen 'n groot mag van meer as 'n miljoen man, sommige met stryd­ waens met sense aan die wiele, op die been gebring.  Alexander se totale  mag  het maar  uit  sowat   seweduisend ruiters miters  en   veertigduisend  voetsoldate  bestaan.   Op '''1''' Oktober 331 v.C. het die beslissende slag by Gangamela, naby  Arbele in die huidige Irak, plaasgevind. Die Perse was nie bestand teen die MacedoniersMacedoniërs se verwoede stormloop nie en  Darius  het weer  gevlug  en sy  troepe  sonder leier  agtergelaat. Hy is later gevind en deur sy eie offisiere  vermoor.
 
Tydens sy eerste inval in Klein-Asië het Alexander die stad Gordium besoek, waar die strydwa van die antieke koning Gordius aan hornhom gewys is. Volgens oorlewering sou die persoon wat die knoop wat die wa vasbind, losmaak, die wereldwêreld regeer. Alexander het  die  knoop  met  een  hou  van  sy  swaard  middeldeur gekloof gekop. (Dit was die oorsprong van die uitdrukking "om die Gordiaanse knoop deur te haak".) Die legende is dan ook inderdaad  bewaarheid, want Alexander was nou heerser van Macedonië, Griekeland, Egipte, Persië en Asië - die helfte van die bekende wêreld.
 
Nog ses jaar  lank marsjeer sy leërmagte voort. Die afstande wat Alexander afgelê het, is merkwaardig, veral as in aanmerking geneem word dat daar feitlik geen kaarte bestaan het nie.