Aleksander I van Rusland: Verskil tussen weergawes

Hy word in [[Sint Petersburg]] gebore as die seun van groothertog Paul Petrowitsj, later keiser [[Paul van Rusland|Paul]], en Sophia Dorothea van Württemberg (Maria Fjodorowna). Aleksander bestyg die troon ná die moord op sy pa en regeer oor [[Rusland]] tydens ’n chaotiese periode, die [[Napoleontiese Oorloë]]. In die eerste helfte van sy bewind probeer hy verskeie liberale hervormings deurvoer, maar in die tweede helfte besef hy dis ’n onmoontlike taak en skaf hy baie van sy vroeëre hervormings af. In sy buitelandse beleid het Aleksander ’n taamlike mate van sukses behaal en hy het verskeie veldtogte gewen. Die vreemde teenstrydigheid in hom maak Aleksander een van die interessantste keisers. Sy dood was boonop in misterie gehul en dis steeds onbekend waar sy liggaam is.

Aanvanklik is die jong keiser vasbeslote om Rusland se verouderde, gesentraliseerde regeringstelsels te hervorm. Hy wil ’n [[konstitusionele monargie]] instel en die toekoms van die [[lyeienelyfeiene]]s verbeter. Intussen gee hy uitgewers groter vryheid, verminder die aktiwiteite van die inligtingsdiens en verbied marteling. Rusland is egter nog nie gereed vir sulke liberale idees nie en selfs Alexander moet erken dat hy sy tyd vooruit is. Daar kom min van sy planne.

In die herfs van 1825 reis Aleksander na die suide van Rusland weens die siekte van sy vrou, Elisabeth Aleksejewna. Op die reis doen hy self verkoue op wat in tifuskoors omsit. Hy sterf op [[1 Desember]] [[1825]] in die stad [[Taganrog]] en sy vrou ’n paar maande later terwyl die keiser se stoflike oorskot na [[Sint Petersburg]] vervoer word vir die begrafnis. Hy word op [[31 Maart]] [[1826]] in die [[Sint Pieter Petrus-en Sint Paul-katedraalPauluskatedraal]] begrawe.

Die onverwagte dood van die keiser so ver wag van die hoofstad het dadelik gerugte laat ontstaan dat sy dood en begrafnis nie eg was nie en dat hy afstand van die troon gedoen het om die res van sy lewe in eensaamheidafsondering deur te bring. Daar is beweer dat ’n soldaat is in sy plek begrawe is of, dat die graf leeg was of dat die Britse ambassadeur in Rusland gesê het hy het Aleksander op ’n skip sien klim. Sommige mense het gesê die keiser het ’n [[monnik]] geword. Baie mense, ook sommige historici, meen ’n geheimsinnige kluisenaar, [[Fjodor Koezmitsj]] wat in 1836 in [[Siberië]] sy verskyning gemaak het en in 1864 in die omgewing van [[Tomsk]] dood is, was in werklikheid Aleksander I. In 1925 het die Sowjet-regering Aleksander se graf oopgemaak en gevind dit is wel leeg.

Daar was boonop verwarring oor wie Aleksander moes opvolg en ook weens die staatsgreep-poging tot ’n staatsgreep deur liberale offisiere. Die keiser se oudste oorlewende broer, [[Groothertog Konstantyn Pawlowitsj van Rusland|groothertog KonstantinKonstantyn]], het in 1822 afstand gedoen van die troon, maar dit is nooit bekend gemaak nie. Slegs ’n paar mense in die keiserlike familie het daarvan geweet. Dus het die volk, onder wie Konstantin se jonger broer, Nikolaas, ná Aleksander se dood trou gesweer aan hom. Nadat die waarheid oor die troonopvolging bekend gemaak is, het Nikolaas keiser [[Nikolaas I van Rusland|Nikolaas I]] geword.

Die [[DekabristeDesembriste]] het die geleentheid aangegryp om in opstand te kom, na bewering om Konstantin se reg op die troon te beskerm, maar in werklikheid om ’n verandering in die regering teweeg te bring. Nikolaas het die rebellie wreed onderdruk en die leiers na die [[galg]] of na [[Siberië]] gestuur.