Jack Tramiel: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Voyageur (besprekings | bydraes)
Lyn 23:
'''Jack Tramiel''' (gebore as ''Jacek Trzmiel'', ''trzemiel'' beteken "hommel" in [[Pools]]) was 'n Pools-Amerikaanse sakeman wat as stigter van ''Commodore International'' bekendheid verwerf het. Hierdie maatskappy het vanaf [[1982]] groot sukses met sy tuisrekenaars, waaronder die ''Commodore PET'', ''Commodore C64'', ''Commodore 128'', ''Commodore Amiga'' en ander modelle in die ''Commodore''-reeks, behaal.
 
Jack Tramiel is een oudoom van Rukiye
== Lewe ==
Erwin is een gerda
=== Vroeë lewe ===
 
Tramiel is as Jacek Tramiel in 'n [[Jood]]se gesin in die Poolse nywerheidstad [[Łódź]] gebore.
 
Ná die [[Duitsland|Duitse]] inval in Pole in [[1939]] is sy gesin deur die besetters na die Joodse ghetto in Łódź vervoer waar hy in 'n tekstielfabriek gewerk het. Toe die ghetto's ontbind is, is sy gesin in [[1944]] na die Auschwitz-konsentrasiekamp gestuur. Ná 'n mediese ondersoek deur die berugte Nazi-geneeskundige Dr. Mengele is Tramiel vir verpligte werk geselekteer. Hy is vervolgens saam met sy vader na die Ahlem-werkkamp naby [[Hannover]] gestuur, terwyl sy moeder in die konsentrasiekamp agtergebly het.
 
Net soos baie ander aangehoudenes het sy pa aan [[tifus]] beswyk, alhoewel Tramiel daarvan oortuig was dat hy met 'n petrol-inspuiting vermoor is. Tramiel is deur die 84ste [[Infanterie]]-Divisie in [[April]] [[1945]] uit die gedwonge werkkamp bevry.
 
In [[November]] [[1947]] het Tramiel na die Verenigde State geëmigreer en sy naam na ''Jack Tramiel'' gewysig. Hy het kort daarna by die Amerikaanse leër aangesluit waar hy in die herstel van kantoortoerusting, waaronder skryfmasjiene, opgelei is.
 
=== Commodore ===
==== Skryf- en rekenmasjiene ====
 
In [[1953]], toe hy nog as huurmotorbestuurder werksaam was, het Tramiel in die [[New York Stad|New York]]se stadsdeel Bronx 'n [[werkswinkel]] vir die herstel van kantoortoerusting gekoop waarvoor die Amerikaanse leër 'n lening ter waarde van $25 000 beskikbaar gestel het. Hy het die onderneming na 'n militêre diensrang in die vloot ''Commodore Portable Typewriter'' genoem.
 
Twee jaar later het Tramiel 'n ooreenkoms met 'n [[Tsjeggo-Slowakye|Tsjeggo-Slowaakse]] maatskappy onderteken waarvolgens hy dié onderneming se skryfmasjiene in [[Noord-Amerika]] kon aanmekaarsit en verkoop. Om politieke redes - Tsjeggo-Slowakye was destyds immers 'n lidstaat van die Warskou-verdrag - kon die masjiene nie regstreeks na die VSA uitgevoer word nie sodat Tramiel 'n [[Kanada|Kanadese]] filiaal in [[Toronto]] gestig het, ''Commodore Business Machines (CBM) International''.<ref>[http://www.spiegel.de/netzwelt/gadgets/commodore-gruender-jack-tramiel-ist-tot-a-826544.html ''www.spiegel.de, 10 April 2012: Zum Tod von C64-Schöpfer Jack Tramiel - "Geschäft ist Krieg". Besoek op 4 Mei 2017'']</ref> Tramiel wou sy onderneming na 'n militêre diensrang vernoem, maar omdat name soos ''Admiral'' en ''General'' reeds deur ander maatskappye gebruik is, het hy die naam ''Commodore'' behou.
[[Lêer:Commodore PR-100 3q.jpg|thumb|regs|''Commodore'' se programmeerbare elektroniese sakrekenaar PR-100 (1978)]]
In [[1962]] het ''Commodore'' 'n publieke maatskappy geword. Die Amerikaanse mark is in hierdie tyd al met goedkoop Japannese skryfmasjiene oorvloed sodat die bemarking van Tsjeggo-Slowaakse modelle nie meer winsgewend was nie. Aangesien die onderneming meer kontant benodig het, is 17 persent van die aandele aan die Kanadese sakeman Irving Gould verkoop. Die transaksie het aan ''Commodore'' 'n handige $400&nbsp;000 kontant besorg.
 
Die geld is gebruik om vir ''Commodore'' 'n nuwe produkveld te ontsluit - rekenmasjiene. Dié bedryf was vir 'n tyd lank winsgewend totdat Japannese ondernemings ook tot hierdie mark toegetree het. Gould het voorgestel dat Tramiel in Japan navorsing moes doen om te bepaal hoekom Japannese ondernemings Amerikaanse vervaardigers in hul eie tuismark kon verdring. Tydens sy besoek aan Japan het Tramiel vir die eerste keer met digitale rekenmasjiene in aanraking gekom. Hy was daarvan oortuig dat hierdie elektroniese produkte die doodsklok vir meganiese rekenmasjiene sou lui.
 
''Commodore'' se eerste elektroniese rekenmasjiene was 'n onmiddellike sukses op die mark. Vir die nuwe masjiene is 'n LED-vertooneenheid van ''Bowmar'' met 'n geïntegreerde stroombaan van ''Texas Instruments'' gekombineer. Maar ''Texas Instruments'' het gaandeweg besef watter groot potensiaal die mark sou bied en hul eie rekenmasjiene ontwikkel wat teen lae pryse bemark kon word - ''Commodore'' moes net vir sy rekenaarskyfies meer betaal as wat ''Texas Instruments'' vir die hele produk gevra het.
 
Gould het nog eens as die redder van die onderneming opgetree en 'n verdere $3 miljoen kontant beskikbaar gestel sodat Commodore ''MOS Technology, Inc.'' kon koop, 'n vervaardiger van geïntegreerde stroombane en halfgeleiers wat ''Commodore'' van die benodigde stroombane vir sy rekenmasjiene kon voorsien. Nadat die hoofontwerper Chuck Peddle vir Tramiel verduidelik het dat die mark vir rekenmasjiene sou doodloop en die toekoms in rekenaars sou lê, is hy gevra om só 'n rekenaar te ontwikkel en sodoende die bewys te lewer wat sy stelling sou bevestig.
 
==== Tuisrekenaars ====
[[Lêer:C64 breadbin.jpg|thumb|regs|Na die ''Commodore C64'' is ook as "broodblik" verwys]]
Peddle se antwoord was die ''Commodore PET'' ('n afkorting van ''Personal Electronic Translator'') wat op die onderneming se ''MOS Technology 6502-verwerker'' gebaseer was. Dit is vir die eerste keer tydens die ''[[Consumer Electronics Show]]'' van [[1977]] in [[Chicago]] aan die publiek bekend gestel. Die onderneming het vervolgens vyftig oproepe per dag van handelaars ontvang wat gretig was om die rekenaar te verkoop.
 
Die ''PET'' sou groot sukses behaal - veral in die onderwysveld waar die alles-in-een-ontwerp as voordeel gedien het. 'n Groot deel van ''Commodore'' se sukses met die ''PET''-rekenaar was aan die besluit te danke om dit liewer regstreeks aan groot afnemers te verkoop as dit deur 'n handelaarnetwerk te versprei. Die eerste ''PET''-tuisrekenaars is hoofsaaklik in [[Europa]] verkoop waar ''Commodore'' ook sy eerste vlaag van digitale sakrekenaars ingevoer het.
 
Toe pryse begin val het en die mark gaandeweg gevestig en versadig is, het mededingers soos ''[[Apple, Inc.|Apple]]'' en ''Atari'' rekenaars met kleurgrafiek soos die ''Apple II'' en die ''Atari 800'' begin vervaardig wat maklik met 'n televisietoestel as goedkoop skerm gekoppel kon word. Monochroom rekenaars soos die ''PET'' met sy groen teks teen 'n swart agtergrond was nou minder gewild by verbruikers.
 
Commodore het die uitdaging van mededingers aanvaar en die ''VIC-20'' ontwikkel - die eerste mikrorekenaar waarvan meer as een miljoen eenhede verkoop is. Sy opvolger, die ''Commodore 64'', sou met enkele miljoen eksemplare een van die mees verkoopte tuisrekenaars ooit word. In hierdie periode het Tramiel sy bekende uitspraak gemaak: “Ons moet rekenaars vir die massas vervaardig, en nie vir die klasse nie.”
 
=== Atari ===
[[Lêer:Atari 1040STf.jpg|thumb|regs|''Atari 1040ST<sup>F</sup>'' 16-bis-rekenaar (1986)<br><small>© Bill Bertram, 2006</small>]]
In [[Januarie]] [[1984]] het Tramiel weens meningsverskille "oor die grondbeginsels van bestuur vir die onderneming" uit sy pos by ''Commodore'' bedank. Ná 'n kort pouse het hy na die rekenaarbedryf teruggekeer om 'n nuwe onderneming, ''Tramel Technology, Ltd. (TTL)'', te stig en 'n nuwe generasie van tuisrekenaars te ontwerp en te verkoop.
 
In Julie van dieselfde jaar het ''Tramel Technology'' ''Atari Inc.'' se verbruikersafdeling van ''Warner Communications'' gekoop. Hierdie afdeling het hom ná die groot ineenstorting van die Amerikaanse videospeletjiesmark in [[1983]] in 'n moeilike posisie bevind. TTL het sy naam vervolgens na ''Atari Corporation'' gewysig.
 
In die laat 1980's het Tramiel besluit om homself aan die daaglikse sakebestuur by ''Atari'' te onttrek en sy seun Sam as president en hoof uitvoerende beampte benoem. Maar nadat Sam in [[1995]] 'n hartaanval gely het, het sy pa weer tot die onderneming toegetree om sy oorsese aktiwiteite te koördineer.
 
''Atari'' was aanvanklik 'n winsgewende onderneming, maar is gaandeweg vanweë die sterk mededinging van ''Intel''-rekenaars onder finansiële druk geplaas.
 
In [[1996]] het Tramiel ''Atari'' in 'n omgekeerde samesmeltingtransaksie aan die skyfaandrywer-vervaardiger ''Jugi Tandon Storage'' verkoop. Die nuut-saamgesmelte maatskappy het voortaan as ''JTS Corporation'' bekend gestaan, en Tramiel het by ''JTS'' se bestuursraad aangesluit.
 
=== Later lewe ===
[[Lêer:United States Holocaust Memorial Museum interior.JPG|thumb|regs|''United States Holocaust Memorial Museum'' in [[Washington, DC]]]]
Ná die verkoop van ''Atari'' het Tramiel hom aan die sakelewe onttrek en met sy vrou in Monte Sereno, [[Kalifornië]] gewoon.
 
Tramiel was 'n medestigter van die ''United States Holocaust Memorial Museum'' wat in [[1993]] ter nagedagtenis aan die [[Sjoa]] of Joodse Volksmoord geopen is.
 
Tramiel was een van talle oorlewendes van die gedwonge werkkamp in Ahlem wat deur die Amerikaanse veteraan-soldaat Vernon Tott opgespoor is. Tott, wat diens in die 84ste Divisie gedoen en met sy kamgerade oorlewendes van die kamp gered het, het destyds foto's van ten minste 16 oorlewendes geneem en hulle tot in [[2003]] bewaar.
 
Tramiel het vir Tott, wat in 2003 aan kanker oorlede is, 'n inskripsie aan een van die ''Holocaust Museum'' se mure aangebring. Dit lees “Vir Vernon W. Tott, My Bevryder en Held.”
 
Tramiel is op 8 April 2012 op die ouderdom van 83 aan hartversaking oorlede.<ref>[http://www.nytimes.com/2012/04/11/technology/jack-tramiel-a-pioneer-in-computers-dies-at-83.html ''The New York Times, 10 April 2012: Jack Tramiel, a Pioneer in Computers, Dies at 83. Besoek op 4 Mei 2017'']</ref> Hy word oorleef deur sy vrou Helen (née Goldgrub), met wie hy in 1947 getrou het, en sy drie seuns, Samuel, Leonard en Garry.
 
== Verwysings ==