1820-Setlaars: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
Morne (besprekings | bydraes) No edit summary |
Artikel uitgebrei |
||
Lyn 22:
Die Nasionale 1820-Setlaarsmonument, wat in 1974 in Grahamstad geopen is, herdenk die Britse setlaars. In die "lewende monument" word toneelstukke, musikale opvoerings en kulturele feeste aangebied.
=== '''Gevolge van hul koms''' ===
Die onmiddellike gevolg van die koms van die Britse setlaars in 1820 was 'n verdubbeling van die Engelssprekende bevolking van die Kaapkolonie en 'n aansienlike toename van die Blanke bevolking as geheel. Hoewel Somerset se skema gedeeltelik misluk het, was die Oosgrens nogtans digter bevolk as voorheen en die gebied het geleidelik 'n Engelse karakter gekry. Die Kaapse regering was nou verplig om meer aandag aan die beskerming van lewens en grondbesit aan die Oosgrens te gee.
Nuwe dorpe soos Somerset-Oos, Bathurst en Grahamstad het vinnig gegroei. As sentrum van die nuwe, florerende Merino-wolbedryf wat deur die Britse immigrante ingevoer is, het Port Elizabeth vinnig tot 'n stad gegroei. Britse sendelinge het Xhosa-land binnegedring deur hul toedoen, het Xhosa 'n geskrewe taal geword en is die Bybel ''Ii'' in Xhosa vertaal.
As gevolg van die handelsbedrywighede van sommige Setlaar-gesinne het die handel met die plaaslike bevolkings, (veral in ivoor en velle) floreer, en die binneland is al hoe verder oopgestel. Die eerste twee publikasies in Grahamstad is in die dertigerjare gevolg deur ander.
Op politieke gebied het die Setlaars 'n groot en onmiddellike bydrae gelewer. Hulle het nie net vryheid van die pers bewerkstellig nie, maar het ook 'n sleutelrol gespeel in die aanstel van 'n kommissie van ondersoek wat oor Somerset se regering verslag moes doen. Die kommissie het aanbeveel dat die goewerneur sy alleenseggenskap ontneem word deur die aanstelling van 'n Raad van Advies. So het die Britse setlaars op ekonomiese, politieke en kulturele gebied hul stempel afgedruk op die geskiedenis van Suid-Afrika.
== Sien ook ==
Line 33 ⟶ 42:
* Mitford-Barberton, I., 1968. ''Some Frontier Families'', Kaapstad: Human & Rousseau
* [[Eric Rosenthal|Rosenthal, Eric]], 1978. ''Encyclopaedia of Southern Africa'', Kaapstad: Juta & Co.
* Wêreldspektrum, Volume 4, bl.32-34, ISBN 0908409451
== Eksterne skakels ==
| |||