Orania: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
Morne (besprekings | bydraes) |
k wikilink + herstel bronne |
||
Lyn 28:
| leiertitel1 = Voorsitter van die Vluytjieskraal Aandeleblok (VAB)
| leiernaam1 = Harry Theron
| leiertitel2 = President van die [[Orania Beweging]]
| leiernaam2 = Carel Boshoff IV
| oppervlakvoetnotas = <ref name=census2011>[http://census2011.adrianfrith.com/place/374003 Hoofplek Orania] ''Sensus 2011''</ref>
Lyn 85:
SABRA het vervolgens 'n model ontwikkel waarin Afrikaners volledige selfbeskikking kry, onafhanklik van Suid-Afrika. SABRA-voorsitter Carel Boshoff het die destydse planne van die wit minderheidsregering om hul mag deur middel van klein hervormings te handhaaf, beskou as gedoem tot mislukking.<ref name="latimes86" /> Boshoff het geglo dat swart meerderheidsregering onvermydelik was en daarom het hy die skepping van 'n nuwe, kleiner staat vir die Afrikanernasie ondersteun.<ref name="latimes86">{{Cite web |last=Parks |first=Michael|title=Form Afrikaner Nation, Rightist Urges|url=http://articles.latimes.com/1986-10-11/news/mn-2776_1_volkstaat|publisher=Los Angeles Times|accessdate=4 April 2015|date=11 Oktober 1986}}</ref>
In 1988 het Boshoff die [[Orania Beweging|Afrikanervryheidstigting]] gestig, wat ook bekend staan as die Avstig.<ref name="voorgrondjul11" /> Die basiese beginsels van Avstig is gebaseer op die gedagtes dat 'n swart meerderheidsregering onvermydelik was en dat die wit minderheidsregering nie moreel geregverdig kon word nie. Afrikaners sou dus hul eie nasie, of volkstaat, in 'n kleiner deel van Suid-Afrika moes vorm.{{sfn|Schonteich|Boshoff|p=44}}
Om Afrikaners die meerderheid in 'n bepaalde gebied te maak, het SABRA die beginsel van eie arbeid aanbeveel, wat vereis dat al die werk in die volkstaat deur sy eie burgers gedoen word, insluitend die ploeg van lande, vullisverwydering en tuinmaak: werk wat in die res van Suid-Afrika gewoonlik nié deur Afrikaners gedoen word nie.{{sfn|Schonteich|Boshoff|2003|p=45}} Volgens SABRA kan Afrikaners net die meerderheid in 'n gebied wees as Afrikaners hul eie arbeid sou doen (en dus die uitbuiting van swart Suid-Afrikaners as goedkoop arbeiders beëindig).{{sfn|Burgt|2016|p=61}} Met so 'n meerderheid sou Afrikaners op demokratiese wyse in staat wees om beheer oor hul eie instellings te hê, en ''de facto'' 'n mate van selfbestuur verkry.
Lyn 184:
Die ''Orania Verteenwoordigende Raad'' (OVR) is die belangrikste amptelike demokratiese munisipale instelling in Orania en Carel Boshoff IV is die voorsitter van die OVR. Die OVR is die enigste munisipale raad wat nie ontbind is tydens die herstrukturering van die munisipale stelsel in 2000 nie.
Die ''Vluytjieskraal Aandeleblok'' (VAB) is die eienaar van die dorp en verantwoordelik vir die bestuur van die daaglikse sake. Inwoners verkies jaarliks 'n uitvoerende bestuur, en bestaan uit vyf lede en 'n voorsitter.{{sfn|Burgt|2016|p=47-48}}{{sfn|Haleniuk|2013|p=5}} Die uitvoerende bestuur staan bekend as die ''Orania Dorpsraad''.<ref name="2010sdafrika.wordpress.com">{{cite web|url=http://2010sdafrika.wordpress.com/2012/03/21/insight-into-orania/ |title=Insight into Orania |publisher=Südafrika-Portal |date=21 Maart 2012 |accessdate=12 Desember 2013}}</ref> Die Dorpsraad se begroting vir die fiskale jaar 2006/2007 was R2,4 miljoen,{{sfn|Pienaar|2007|p=78}} maar het gegroei na R15,3 miljoen in 2017.<ref name="biehlblog" /> Die ''[[Orania Beweging]]'' is 'n aparte politieke en kulturele organisasie wat die Afrikaner se geskiedenis en kultuur bevorder.{{sfn|Haleniuk|2013|p=5}} In 2013 het die Orania Beweging ongeveer 3 800 geregistreerde ondersteuners van buite die dorp gehad.<ref name="faz13" /> In 2017 het die aantal lede gegroei tot 5 000.<ref>{{cite web|url=https://www.facebook.com/oraniabeweging/posts/1839004446175023 |title=Mylpaal van 5 000 lede |publisher=Orania Beweging |date=22 November 2017 |accessdate=22 November 2017}}</ref>
Orania ontvang geen finansiële bydraes van die nasionale of provinsiale regering nie.{{sfn|Hagen|2013|p=55}} Die ''Helpsaamfonds'', 'n nie-winsgewende instelling, samel geld in vir projekte soos gesubsidieerde behuising, sodat arm inwoners behoorlike behuising kan bekom.<ref name=thirdaf />{{sfn|Burgt|2016|p=52-53}} Die ''Elim-sentrum'' huisves jong manne wat na Orania kom op soek na werk.{{sfn|Burgt|2016|p=145-146}} By aankoms is die meeste brandarm.<ref name="pillippa08" /> Hulle word vervolgens gehelp met werk by die Dorpsraad, nabye plase of in die konstruksiebedryf. Dit gaan tesame met verdere opleiding by die dorp se opleidingsentrums.<ref name=zumaday>{{cite web|title=Zuma's visit 'an outstanding day' for Orania|url=http://mg.co.za/article/2010-09-14-zumas-visit-an-outstanding-day-for-orania|publisher=Mail & Guardian|accessdate=1 April 2015|date=10 September 2010|first=Andre|last=Grobler}}</ref> ''Nerina'', die ekwivalente residensiële kompleks vir vroue, is in Julie 2012 voltooi en ''Soetdoring'', die residensiële kompleks vir gesinne, is in 2015 geopen.{{sfn|Haleniuk|2013|p=8}}<ref>{{Cite news|title=Soetdoring-gesinsbehuising amptelik geopen|url=https://issuu.com/oraniabeweging7/docs/orania_voorgrond_-_5-6_nov_2015_web|publisher=Voorgrond|accessdate=3 Augustus 2016|first=James|last=Kemp|date=5 November 2015}}</ref>
Lyn 203:
Aangesien die dorp in privaatbesit is, is dit verpligtend om toestemming te kry om in die dorp te kan woon (of vir langdurige verblyf). Voornemende inwoners moet verpligte onderhoude voer met die verblyfregkomitee, wat verblyfreg kan ontsê aan mense wat byvoorbeeld kriminele rekords het.{{sfn|Burgt|2016|p=157-161}}<ref name=newscomau>{{cite web|title=Orania: South Africa’s last apartheid town|url=http://www.news.com.au/travel/world-travel/orania-an-afrikaner-only-town-in-south-africa/story-e6frfqai-1227109181681|publisher=News.com.au|accessdate=31 Maart 2015|date=1 November 2014|last=Craw|first=Victoria}}</ref> Nadat toestemming verleen is, word die nuwe inwoners lede van die gemeenskap, hetsy as aandeelhouers as hulle eiendom koop, hetsy as huurders.<ref name="newscomau" />
Die belangrikste maatstaf vir toelating is om 'n Afrikaner te wees.<ref name="bbcfihlani" /> Ten spyte daarvan dat die meeste mediabronne berig dat [[swart mense|swart-]] of [[bruinmense]] nie toegelaat word om in Orania te woon nie,<ref name="10Years" /> is ras geen kriterium waarop voornemende inwoners beoordeel word nie. In 1990 het Orania se stigters Afrikanerskap in kulturele terme gedefinieer en nie volgens ras nie.<ref name="AdamMoodley1993">{{cite book|first1=Heribert|last1=Adam|first2=Kogila|last2=Moodley|title=The Opening of the Apartheid Mind: Options for the New South Africa|url=https://books.google.com/books?id=LcpvKyids0EC&pg=PA151|date=1993|publisher=University of California Press|isbn=978-0-520-08199-4|page=151|authorlink1=Heribert Adam|authorlink2=Kogila Moodley}}</ref> Daar is geen reëls dat byvoorbeeld bruin of swart Afrikaanssprekendes nie in Orania mag woon nie.<ref name="faz13">{{de}}{{Cite news|last=Scheen|first=Thomas|title=In der Wagenburg|url=http://www.faz.net/aktuell/politik/ausland/afrika/suedafrika-in-der-wagenburg-12203142.html?printPagedArticle=true#pageIndex_2|publisher=Frankfurter Allgemeine Zeitung|date=1 Junie 2013|accessdate=11 April 2015}}</ref><ref name="eNCA">{{en}}{{Cite news|title=Checkpoint Episode 37, Part1: “Ripping the rainbow”|url=https://www.youtube.com/watch?v=csrfAY4Obo8|accessdate=2
Sommige mense wat in Orania 'n beter toekoms probeer opbou het, het die dorp verlaat as gevolg van beperkte werksgeleenthede of die onvervulde verwagting om in te pas by die plaaslike sosiale norme.{{sfn|Burgt|2016|p=169-170}}<ref name="guardianstraws" /> Die plattelandse lewe en die verskil in lewenstyl in vergelyking met 'n stedelike omgewing is ook faktore wat die aanpassing vir nuwelinge moeilik maak.<ref name=burgeranders>{{cite news|title=Afrikaners in Orania is 'anders'|url=http://152.111.1.87/argief/berigte/dieburger/2004/11/04/DB/11LDN/02.html|first=Liesl|last=Pretorius|publisher=[[Die Burger]]|date=4 November 2004|accessdate=4 April 2015}}</ref>{{sfn|Hagen|2013|p=156}}
Lyn 245:
==== Afrikaner-organisasies ====
Die grootste Suid-Afrikaanse verregse party tydens apartheid, die [[Konserwatiewe Party]], het tot 1993 nooit die volkstaatkonsep ondersteun nie. Slegs toe hulle met ander regse organisasies in die [[Afrikaner Volksfront]] begin saamwerk het, het die Konserwatiewe Party die volkstaatkonsep ondersteun.{{sfn|Pienaar|2007|p=45}} Hul plan het egter nie Orania ingesluit nie, maar het tot doel gehad om dele van [[Transvaal]], met inbegrip van [[Pretoria]], af te skei en om te vorm tot 'n volkstaat waar die baie swart inwoners slegs beperkte stemreg sou hê.{{sfn|Pienaar|2007|p=45}} Onderhandelinge vir hierdie plan is gevoer met die African National Congress, maar die Konserwatiewe Party het geweier om die akkoord te teken.{{sfn|Pienaar|2007|p=46}} Die laaste wit minderheidsregering, gelei deur [[F.W. de Klerk]] was ook gekant teen die skepping van 'n Afrikaner-staat en die bestaan van Orania, maar het geen aksie teen Orania onderneem nie. Die regering van De Klerk het gedink die projek van Orania sou misluk weens tekortkomings in die plan.<ref name=moutout91>{{cite news|last1=Moutout|first1=Corinne|title=Les Afrikaners "pure souche" rêvent d'une patrie indépendante et ont déjà créé "Orania"|url=http://archives.lesoir.be/les-afrikaners-pure-souche-revent-d-une-patrie-independ_t-19910318-Z03QZP.html
In Januarie 2010 het die Afrikaanse dagblad [[Beeld]] 'n artikel van Frans de Klerk, uitvoerende hoof van die Orania Dorpsraad, gepubliseer, waarin hy die suksesse van Orania beskryf het.<ref name="hiebeeld">{{Cite news|last=de Klerk|first=Frans|title=Hiér is anderkant die kla 'n tuiste vir diegene wat hul eie lot bestuur|url=http://152.111.1.88/argief/berigte/beeld/2010/01/20/B1/17/gvvolk.html|publisher=Beeld|date=20 Januarie 2010|accessdate=5 April 2015}}</ref> De Klerk het hom ook namens die hele gemeenskap gedistansieer van rassistiese organisasies wat Orania se suksesse "misbruik vir hul eie doeleindes".<ref name="hiebeeld" /> Die debat rondom 'n volkstaat het in April 2010 in die hoofstroommedia teruggekeer na die moord op [[Eugene Terre'Blanche]], die destydse leier van die [[Afrikaner Weerstandsbeweging]] (AWB). [[Carel Boshoff]] het gesê dat dié moord 'n simbool was van die [[plaasmoorde]] wat as "niks anders as 'n staat van oorlog" beskryf kon word nie. Nietemin het Boshoff die uitnodiging om na Terre'Blanche se begrafnis te gaan, geweier: "Ek hou nie van hom nie. Hy het 'n pad van konfrontasie en konflik verkies. Ons wou dit op 'n ander manier doen."<ref>{{cite news|title=Orania building a different future|first=Andrew|last=Donaldson|url=http://www.timeslive.co.za/sundaytimes/article397312.ece/Orania-building-a-different-future|archiveurl=https://web.archive.org/web/20100417164012/http://www.timeslive.co.za/sundaytimes/article397312.ece/Orania-building-a-different-future|newspaper=[[Sunday Times]]|archivedate=2010-04-17|accessdate=5 Januarie 2014|date=10 April 2010}}</ref> Boshoff IV het ook opgemerk dat die Orania-konsep (van eie arbeid) in stryd is met die [[baasskap]]stelsel uit die apartheidsera, wat die AWB voorgestaan het.<ref name=whitegreen>{{cite news|last1=Donaldson|first1=Andrew|title=All white, and a bit green, in the far country|url=http://www.timeslive.co.za/sundaytimes/article418616.ece/All-white--and-a-bit-green--in-the-far--country|publisher=Times LIVE|date=25 April 2010|archiveurl=https://web.archive.org/web/20100428131335/http://www.timeslive.co.za/sundaytimes/article418616.ece/All-white--and-a-bit-green--in-the-far--country|archivedate=28 April 2010|accessdate=14 April 2015}}</ref> Weens die anti-rassismestandpunte van die Orania Beweging is Orania nie baie populêr onder verregse Afrikaner-organisasies nie.<ref name="trueracists">{{Cite news|last=Masilela|first=Johnny|title=Orania leader true racists love to hate|url=http://www.iol.co.za/sundayindependent/orania-leader-true-racists-love-to-hate-1921468|publisher=Sunday Independent|date=27 September 2015|accessdate=3 Augustus 2016}}</ref>
| |||