Bloeddruk: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
kNo edit summary |
Artikel geskep, media en skakels bygevoeg. |
||
Lyn 1:
[[Lêer:2111 Blood Pressure Graph.jpg|duimnael|Bloeddrukgrafiek]]
'''Bloeddruk''' is die druk wat in die liggaam se [[Bloedvat|bloedvate]] en in die [[hart]] voorkom. Waar die bloed die hart verlaat en in die bloedsirkulasie ingepomp word, is die bloeddruk op sy hoogste. Waar die bloed uiteindelik weer in die hart terugstroom, is die bloeddruk op sy laagste. Die krag waarmee die bloed uit die hart gepomp word, bepaal die bloeddruk. Nog faktore wat die bloeddruk bepaal, is die hoeveelheid bloed wat per tydseenheid uit die hart in die [[Bloedsomloop|bloedsomloopstelsel]] gepomp word, die samestelling van die bloed en die weerstand wat die bloed in die vate ondervind.
Line 8 ⟶ 9:
[[Lêer:Blood pressure measurement.JPG|duimnael|Bloeddrukmeting]]Tradisioneel is bloeddruk nie-indringend met 'n bloeddrukmeter gemeet en alhoewel dit vandag digitaal gedoen kan word, is dit steeds die standaard. Gewoonlik word die bloeddruk van 'n medium-groot [[slagaar]] soos dié in die boarm gemeet. Die bloeddrukmeter bestaan uit 'n manometer wat aan 'n rubber-mansjet verbind is. Die [[Mansjet (bloeddrukmeter)|mansjet]] word redelik styf om die boarm gedraai. Deur middel van 'n pompie word die mansjet tot bó die sistoliese bloeddruk opgepomp. Met die vermeerdering van die lugdruk in die mansjet klop die pols geleidelik al hoe swakker totdat dit skielik nie meer gevoel kan word nie. Op hierdie punt word die sistoliese druk dan op die bloeddrukmeter geregistreer. Die diastoliese druk word gemeet wanneer die lug uit die mansjet gelaat word. 'n [[Stetoskoop]] word op die boarmslagaar by die elmboog geplaas en terwyl die lug ontsnap, is 'n opvallende reeks geluide in die aar hoorbaar, wat dan by 'n bepaalde punt stil word. Op hierdie oomblik dui die lesing op die drukmeter die diastoliese druk aan.
Buiten die druk in die slagare kan die druk in die are ([[veneuse druk]]) ook gemeet word. Hierdie bloeddruk sal styg as die hart nie daartoe in staat is om genoeg bloed uit die are in die aorta te pomp nie. Die veneuse druk word gewoonlik by die oppervlakkige nekaar gemeet. Hierdie aar is in direkte verbinding met die voorhartkamer. Terwyl die pasiënt lê, word die aar onder die kaak toegedruk sodat die bloedtoevoer afgesluit word. Die aar vervul nou die funksie van die drukmeter. Afhangende van die druk in die voorhartkamer sal 'n duidelik sigbare bloedkolom gevorm word. Met behulp van die sogenaamde veneuse boog kan die hoogte van die bloedkolom bepaal en die druk gemeet word.
== Regulering ==
Bloeddruk word deur 'n verskeidenheid van uiteenlopende meganismes gereguleer. Die outonome [[Senuweestelsel|senustelsel]] wat die hart se aktiwiteit en die wydte van die bloedvate reguleer, speel 'n belangrike rol.
Om te sorg dat genoeg bloed na die brein vloei, is daar in die wand van die [[nekslagaar]] wat na die brein lei, 'n klein orgaan wat die glomus caroticum (karotisliggaam) genoem word. Sodra die bloeddruk in die nekslagaar verander,
Ook die [[Nier|niere]] speel 'n belangrike rol in die regulering van die bloeddruk. Die stof bekend as renien word in die niere vervaardig. Hierdie stof word deur die niere vrygestel as die bloeddruk in die liggaam te laag is. As gevolg van 'n aantal reaksies op hierdie afskeiding word die bloeddruk weer tot op die regte vlak gebring.
==
== Lae bloeddruk ==
Wanneer die sistoliese druk laer as 80 mm HG en die diastoliese druk laer as 60 mm HG is, word daar na [[lae bloeddruk]] verwys. Lae bloeddruk kan deur bloedverlies, [[hartversaking]] en verwyding van die bloedvate veroorsaak word.
== Bronnelys ==
| |||