Isaac Newton: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
k Geboorte- en sterftejaarkategorieë bygevoeg
kNo edit summary
Lyn 36:
Tesame met [[Gottfried Wilhelm Leibniz]] word die ontwikkeling van [[Analise|kalkulus]] aan Newton toegeskryf – al het hierdie twee onafhanklik van mekaar gewerk, as gevolg van 'n bitter twis rakende vermeende [[plagiaat]] (soortgelyk aan die [[Robert Hooke]]-debakel).
 
Op die fisika-front het Newton ontdek dat wit [[lig]] in werklikheid saamgestel is uit ‘primêre' kleure en derhalwe ‘sekondêr’ is in teenstelling met die destyds algemeen aanvaarde opinie dat wit lig homogeen was. Sy ''experimentum crucis'' (Die Deurslaggewende Eksperiment) het sy teorie oor die samestelling van lig deur middel van breking deur [[prisma]]sprismas bewys.
 
Sy werk op die gebied van [[optika]] het voorts baanbrekersartikels wat hy van tyd tot tyd gepubliseer het (anders as wat die geval was by sy wiskundige werk), voortgebring, soos ''Opticks'' (1704) wat sy [[ligsamestellingsteorie]] gedokumenteer het deur middel van eksperimentering en uitredenering. Hierdie werk van hom het die basis gevorm van die eksperimentele fisika later in daardie eeu, en het ook die moontlikheid op die voorgrond geplaas dat lig uit deeltjies bestaan (en nie uit energiegolwe soos die meeste van sy tydgenote geglo het nie). Met die aanvang van [[kwantummeganika]] meer as 'n eeu later is beide hierdie teorieë korrek bewys!
 
In terme van meganika is Newton se ''Principia'' 'n hoeksteen van die moderne fisika. Die eerste boek in die reeks illustreer en verklaar Newton se drie [[wette van beweging]], naamlik:
Lyn 59:
 
Sy vroeë jare op universiteit was heel moontlik redelik tradisioneel, met die wetenskaplike revolusie wat nog nie vatplek in Engeland gekry het nie. In geheel beskou, was Newton se voorgraadse loopbaan erg onvoldoende. Ten spyte hiervan het sy belangstelling by die werke van [[Descartes]], [[Thomas Hobbes|Hobbes]], [[Johannes Kepler|Kepler]] en [[Galileo]] gelê, wat hy privaat bestudeer het. Dit sou eers later duidelik blyk dat sy genialiteit dié van sy lektore verbygesteek het.
Nadat hy sy graad verkry het, is die universiteit vir twee jaar (1665 and 1666) gesluit weens die [[Swart Dood|Pes]], en Newton is gedwing om terug te keer huis toe om sy studies self voort te sit. Hierdie twee jaar was uiteindelik die mees produktiewe en vindingrykste vir Newton, en het die fondamente vir sy latere wetenskaplike deurbrake gelê, soos sy teorieë oor planetêre beweging (wat tot die publikasie van sy Principia in 1687 aanleiding gegee het), [[Ligjaar|lig]] en [[kleur]], en sekere aspekte van calculus. Dit was ook in hierdie tyd dat sy beroemde, maar anekdotiese ervaring met die vallende appel plaasgevind het, en sy gedagtegang het verskuif na swaartekrag as 'n krag wat voorheen deur wetenskaplikes afgeskeep is.
 
Met sy terugkeer na Cambridge het sy loopbaan skielik weer op koers gekom en het hy op die ouderdom van 27 by sy voormalige lektor in die posisie as Lucasiaanse Professor van Wiskunde oorgeneem. Hierdie pos het aan Newton baie meer wetenskaplike vryheid gebied, en binnekort is sy eerste wetenskaplike artikels voortgebring. Newton se werklike karakter en aard soos wat dit in sy kinderjare gevorm is, het egter te voorskyn begin kom, en 'n paar jaar later het 'n bitter dispuut met een van Engeland se leidende wetenskaplike denkers, [[Robert Hooke]], Newton in 'n [[kliniese depressie|depressie]] laat verval – veral nadat hy beskuldig is daarvan dat hy Hooke se werk geplagiariseer het.
Lyn 83:
* [[SI-eenhede vernoem na mense]]
 
<!--was 'n [[fisikus]] [[Wiskundige]], [[astronomy|astronomer]], [[natural philosophy|natural philosopher]], and [[alchemy|alchemist]], regarded by many as the greatest figure in the [[history of science]].<ref>{{cite web |title=Newton beats Einstein in polls of scientists and the public |work=The Royal Society |url=http://www.royalsoc.ac.uk/news.asp?id=3880 |accessdate=2006-10-25}}</ref> His treatise ''[[Philosophiae Naturalis Principia Mathematica]]'', published in [[1687]], described [[law of universal gravitation|universal gravitation]] and the three [[Newton's laws of motion|laws of motion]], laying the groundwork for [[classical mechanics]]. By demonstrating consistency between [[Kepler's laws of planetary motion]] and this system, he was the first to show that the motion of objects on Earth and of [[celestial mechanics|celestial]] bodies are governed by the same set of natural laws. The unifying and predictive power of his laws was central to the [[scientific revolution]], the advancement of [[heliocentrism]], and the broader acceptance of the notion that rational investigation can reveal the inner workings of nature. -->== Bron ==
* KENNIS, 1980, vol 5, bl. 876-877, ISBN 0 7981 0827 4
 
== Eksterne skakels ==