Johann Wolfgang von Goethe: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
k Geboorte- en sterftejaarkategorieë bygevoeg |
toevoeg Herder invloed |
||
Lyn 28:
}}
'''Johann Wolfgang von Goethe''' ([[28 Augustus]] [[1749]] – [[22 Maart]] [[1832]]) was 'n [[Duitsland|Duitse]] [[skrywer]], [[digter]], [[dramaturg]], [[Skilderkuns|skilder]], [[regsgeleerde]] en [[filosoof]]. Die veelsydige Goethe is in [[Frankfurt am Main]] (Duitsland) gebore. Sy vader was hoogstaande en het persoonlik na Goethe se opvoeding omgesien.
Goethe het onderskeidelik aan die Universiteite van [[Leipzig]] en [[Straatsburg]] studeer.
In [[1772]] het hy sy loopbaan aan die hoogste geregshof in [[Wetzlar]] begin. In [[1775]] is hy op uitnodiging van Karel Augustus, hertog van Saksen-Weimar-Eisenach na [[Weimar]] vertrek waar hy jare lank as die hertog se raadgewer gedien het. In 1782 word hy tot die adelstand verhef.
Van 1786 tot 1788 het hy na [[Italië]] gereis en vir 'n tyd lank in [[Rome]] vertoef. Sy reise na dié land is in sy werk ''Italienische Reise'' (Italiaanse Reise) opgeteken. In Italië het hy met Duitse skilder Johann Heinrich Wilhelm Tischbein bevriend geraak. Tischbein het hom na [[Napels]] vergesel en daar sy bekendste portret nog van Goethe geskilder, met die titel ''Goethe in die Campagna''.▼
▲Van 1786 tot 1788 het hy na [[Italië]] gereis en vir 'n tyd lank in [[Rome]] vertoef. Sy reise na dié land is in sy werk ''Italienische Reise'' (Italiaanse Reise) opgeteken. In Italië het hy met Duitse skilder [[Tischbein|Johann Heinrich Wilhelm Tischbein]] bevriend geraak. Tischbein het hom na [[Napels]] vergesel en daar sy bekendste portret nog van Goethe geskilder, met die titel ''Goethe in die Campagna''.
[[Lêer:Johann Heinrich Wilhelm Tischbein - Goethe in der roemischen Campagna.jpg|duimnael|links|J. H. W. Tischbein: ''Goethe in die Campagna'', 1787]]
Goethe het na sy terugkeer 1788 in [[Weimar]] in die [[Napoleontiese Oorloë]] teen die Eerste Franse Ryk deelgeneem. Daarna het hy bevriend geraak met digter, skrywer en filosoof [[Friedrich Schiller]]. Hierdie hegte vriendskap het geduur tot Schiller se dood in [[1805]]. In [[1806]] het Goethe met [[Christiane Vulpius|Christiane Vulpiu]]<nowiki/>s getrou. Sedert [[1794]] het hy hom hoofsaaklik met [[letterkunde]] bemoei. Hy sterf hy in Weimar op [[22 Maart]] [[1832]].
Goethe was een van die belangrikste figure uit die Duitse letterkunde en die beweging wat in die laat 18de en 19de eeu as die Duitse [[Klassisisme]] bekend gestaan het. Hierdie beweging het met die [[Verligting]], [[Sturm und Drang]], Verstandigheid ("Empfindsamkeit"), en Romantisisme saamgeval. Hy was die skrywer van, onder andere, ''Die Leiden des Jungen Werthers'', ''Iphigenia auf Tauris'', ''Egmont'', ''Wilhelm Meister'', ''Der Zauberlehrling'' en ''Faust''.
Goethe het verder ook 'n noemenswaardige bydra tot die [[Wetenskap|wetenskappe]] gemaak. Sy teorie oor
Goethe se nalatenskap is merkwaardig. Sy werke het as inspirasie gedien vir filosowe, onder meer [[Friedrich Nietzsche]], [[Arthur Schopenhauer]] en [[Rudolf Steiner]]. Sy gedigte is deur [[Wolfgang Amadeus Mozart]] en [[Gustav Mahler]] getoonset en sy werke het [[Komponis|komponiste]] soos [[Franz Liszt]] en [[Ludwig van Beethoven]] geïnspireer. Hy word met reg onthou as een van die grootste skrywers van alle tye.
== Sien ook ==
Line 67 ⟶ 69:
== Bronne ==
* Armstrong, J. 2006. ''Love, Life, Goethe: How to be Happy in an Imperfect World''. Penguin Books: Londen.
* KENNIS, 1980, vol 5, bl. 980-981, ISBN 0 7981 0827 4
== Eksterne skakels ==
|