Maanfase: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Lyn 1:
{{Multibeeld
[[Beeld:South-Lunar libration with phase Oct 2007 450px.gif|thumb|140px|’n Animasie van die Maan soos dit deur sy fases beweeg, soos in 2007 van die [[Suidelike Halfrond]] af gesien. Die oënskynlike skommeling van die Maan is bekend as [[librasie]]. Die oënskynlike verandering in die grootte is vanweë die [[Eksentrisiteit (sterrekunde)|eksentrisiteit]] van die Maan se wentelbaan.]]
| wydte = 180
[[Beeld:Lunar libration with phase Oct 2007 450px.gif|thumb|140px|’n Soortgelyke animasie van die maanfases, soos van die [[Noordelike Halfrond]] af gesien.]]
[[Beeld:South-Lunar libration with phase| Octvoetskrif 2007 450px.gif|thumb|140px| = <center>’n Animasie van die Maan soos dit deur sy fases beweeg, soos in 2007 van die [[Suidelike Halfrond]] af gesien. Die oënskynlike skommeling van die Maan is bekend as [[librasie]]. Die oënskynlike verandering in die grootte is vanweë die [[Eksentrisiteit (sterrekunde)|eksentrisiteit]] van die Maan se wentelbaan.]]</center>
| beeld1 = South-Lunar libration with phase Oct 2007 450px.gif
| onderskrif1 = Suidelike Halfrond.
| beeld2 = Lunar libration with phase Oct 2007 450px.gif‎
| onderskrif2 = Noordelike Halfrond.
}}
 
'''Maanfase''' of '''maangestalte''' verwys na die vorm van die verligte deel van die [[Maan]] soos van die [[Aarde]] af gesien. Die maanfases verander terwyl die Maan om die Aarde wentel na gelang van die veranderende posisie van die Maan en Son in verhouding tot die Aarde.
 
[[Beeld:Mond_Phasen_Combined.jpg|thumb|left|240px|Die fases van die Maan (bo) terwyl dit in sy wentelbaan om die Aarde beweeg. Onder is die fases soos van die Aarde af gesien.]]
Die Maan beweeg in ’n [[Sinkroniese omwenteling|sinkroniese wentelbaan]] om die Aarde vanweë laasgenoemde se [[swaartekrag]], en daarom is net die een kant van die Maan altyd van die Aarde af sigbaar. Hoe groot die deel is wat verlig word, hang af van die posisie van die Maan in sy [[wentelbaan]]. Dit kan wissel tussen 100% ([[volmaan]]) en 0% ([[donkermaan]]). Die [[Dag-naggrens|donker-liggrens]] is die grens tussen die verligte deel en die donker deel. Elk van die "tussenfases" (sien onder) is rofweg sewe dae (~7,4 dae), maar dit wissel effens vanweë die [[Ellips|elliptiese]] wentelbaan van die Maan. Buiten sommige kraters naby die maan se pole, soos [[Shoemaker (maankrater)|Shoemaker]], kry alle dele van die Maan sowat 14,77 dae sonskyn, gevolg deur 14,77 dae donkerte.
 
Die Maan beweeg in ’n [[Sinkroniese omwenteling|sinkroniese wentelbaan]] om die Aarde vanweë laasgenoemde se [[swaartekrag]], en daarom is net die een kant van die Maan altyd van die Aarde af sigbaar. Hoe groot die deel is wat verlig word, hang af van die posisie van die Maan in sy [[wentelbaan]]. Dit kan wissel tussen 100% ([[volmaan]]) en 0% ([[donkermaan]]). Die [[Dag-naggrens|donker-liggrens]] is die grens tussen die verligte deel en die donker deel. Elk van die "tussenfases" (sien onder) is rofweg sewe dae (~7,4 dae), maar dit wissel effens vanweë die [[Ellips|elliptiese]] wentelbaan van die Maan. Buiten sommige kraters naby die maan se pole, soos [[Shoemaker (maankrater)|Shoemaker]], kry alle dele van die Maan sowat 14,77 dae sonskyn, gevolg deur 14,77 dae donkerte.
 
Elk van die "tussenfases" (sien onder) is rofweg sewe dae (~7,4 dae), maar dit wissel effens vanweë die [[Ellips|elliptiese]] wentelbaan van die Maan. Buiten sommige kraters naby die Maan se pole, soos [[Shoemaker (maankrater)|Shoemaker]], kry alle dele van die Maan sowat 14,77 dae sonskyn, gevolg deur 14,77 dae donkerte.
 
== Fases van die Maan ==
In die [[Westerse wêreld|Westerse kultuur]] word die vier hooffases van die Maan '''donkermaan''', '''eerste kwartier''', '''volmaan''' en '''laaste kwartier''' genoem. Hulle kom voor wanneer die Maan se oënskynlike geosentriese [[Lugkoördinaatstelsel|hemellengtegraad]] minus die Son se oënskynlike geosentriese hemellengtegraad onderskeidelik 0°, 90°, 180° en 270° is.

In die tye tussen hierdie hooffases lyk die Maan óf sekel- óf bolvormig. Hierdie vorms en tye word tussenfases genoem. Hulle duur rofweg 7,4 dae, maar dit wissel effens vanweë die Maan se elliptiese wentelbaan; dit veroorsaak dat sy wentelspoed nie konstant is nie. Die term "groeiend" word gebruik vir tye wanneer die Maan se verligte deel aan die groter word is, en "afnemend" vir wanneer dit aan die kleiner word is.
 
Die agt hoof- en tussenfases is as volg: