Maansonkalender: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
Nuwe artikel, nog besig |
Klaar |
||
Lyn 9:
Die [[Islamitiese kalender]] is ’n maankalender, maar nie ’n maansonkalender nie, omdat datums nie verband hou met die son nie. Die burgerlike weergawe van die [[Juliaanse kalender|Juliaanse]] en die [[Gregoriaanse kalender]] is sonkalenders, want hul datums dui nie die maanfase aan nie – albei sluit egter ongedateerde maankalenders in waarvolgens die Christelike viering van [[Paasfees]] bereken kan word; in dié verband is albei dus maansonkalenders.
==Bepaling van skrikkelmaande==
’n Rowwe idee van die frekwensie van die interkalêre of skrikkelmaand in alle maansonkalenders kan verkry word deur die volgende berekening, met die gebruik van benaderde lengtes van maande en jare in dae:
*Jaar: 365,25; Maand: 29,53
*365,25/(12 × 29,53) = 1,0307
*1/0,0307 = 32,57 gewone maande tussen skrikkelmaande
*32,57/12 = 2,7 gewone jare tussen skrikkeljare
Die invoeging van skrikkelmaande word dikwels beheer deur die "epak", wat die verskil is tussen die maan- en sonjaar (sowat 11 dae). Die maansiklus, wat in die Hebreeuse en in die kerklike Juliaanse en Gregoriaanse kalender gebruik word, voeg elke 19 jaar sewe maande by. Die klassieke maansiklus kan gereproduseer word deur ’n aanvanklike epakwaarde van 1 toe te ken aan die laaste jaar van die siklus en dit elke jaar met 11 te vermeerder. Tussen die laaste jaar van een siklus en die eerste jaar van die volgende is die vermeerdering dus 12. Hierdie aanpassing bring mee dat die epak elke 19 jaar herhaal. Wanneer die epak hoër as 29 is, word ’n skrikkelmaand bygevoeg en 30 afgetrek. Die skrikkeljare is nommers 3, 6, 8, 11, 14, 17 en 19. Beide die Hebreeuse en Juliaanse kalender gebruik hierdie opeenvolging.
Die Boeddhistiese en Hebreeuse kalender beperk die skrikkelmaand tot ’n enkele maand van die jaar; die getal gewone maande tussen skrikkelmaande is dus gewoonlik 36, maar soms net 24. Omdat die Chinese en Hindoe-maansonkalender toelaat dat die skrikkelmaand ná of voor enige maand kan voorkom maar die ware beweging van die son gebruik, kom hul skrikkelmaande gewoonlik nie voor binne ’n paar maande van [[perihelion]] nie, wanneer die oënskynlike spoed van die son met die [[sonnebaan]] langs die vinnigste is (nou omstreeks 3 Januarie). Dit vermeerder soms die getal gewone maande tussen skrikkelmaande tot rofweg 34, terwyl dit die getal in ander gevalle tot sowat 29 kan verminder.
==Met ongetelde tyd==
’n Alternatiewe manier om op te maak vir die feit dat ’n sonjaar nie ’n heelgetal maande bevat nie, is om ongetelde tyd in die jaar te voeg wat nie tot enige maand behoort nie. Sommige Saliese volke aan die kus het so ’n kalender gebruik. Die Chehalis het byvoorbeeld hul maanmaande begin tel vanaf die aankoms van chinooksalm wat kom broei (Oktober in die Gregoriaanse kalender). Hulle het 10 maande gehad en nie die res van die jaar getel nie, tot met die volgende salmloop.<ref>Suttles, Wayne P. ''Musqueam Reference Grammar'', UBC Press, 2004, p. 517.</ref>
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
==Ekstra bron==
* {{Citation | last = Dershowitz | first = Nachum | last2 = Reingold | first2 = Edward M. | publication-date = 2008 | title = Calendrical Calculations | publisher = Cambridge University Press | publication-place = Cambridge | isbn = 9780521885409 }}
==Eksterne skakels==
Line 22 ⟶ 39:
[[Kategorie:Kalenders]]
[[Kategorie:Maan]]
[[Kategorie:
| |||