Skots: Verskil tussen weergawes

|inheemsenaam=Scots

|sprekers=100&nbsp;000<ref>{{en}} [http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=sco ethnologue.com: ''Scots''].</ref>

'''Skots''' (''Scots'', soms ook ''Inglis'', ''Lallans'', ''Doric'' of ''braid Scots'' genoem) is die algemene naam wat na die [[Germaanse tale|Germaanse taal]] van [[Skotland]] verwys wat tradisioneel hoofsaaklik in dié land se laerliggende dele gebesig word. Dit word soms ook beskou as 'n [[Engels]]e [[dialek]]. Skots moet nie verwar word met Skotse [[Skots-Gaelies|Gaelies]] nie, 'n selfstandige [[Keltiese tale|Keltiese taal]] wat vroeër veral in die Skotse Hoogland gepraat is en nou verwant is aan [[Iers-Gaelies|Iers]].

[[Adam Loutful]] het in 1494 na die Skotse taal sowel as ''Inglis'' asook as ''Scottis'' verwys. Skots het sy eie [[spelling]] en vertaling van die [[Bybel]], en dit was die taal van die Skotse koningshof wat as die voorbeeld vir die [[standaard]]isering van Skots gedien het -– eerder as dié van sy Engelse eweknie.

Die taal het sy bloeitydperk in die 16de eeu beleef. Met die [[vereniging]] van die twee [[koninkryk]]e [[Koninkryk van Skotland|Skotland]] en [[Koninkryk van Engeland|Engeland]] in 1603 en die samesmelting van die twee [[parlement]]e in 1707 is die taal se status afgeskaal. Dit het egter die [[omgangstaal]] van die Germaanssprekende Skotte gebly en is deur Skotse [[digter]]s en [[skrywer]]s soos [[Robert Burns]] en [[Walter Scott]] ook ná die vereniging van Skotland en Engeland steeds as [[literatuur|literêre]] taal gebruik.

Twee groot [[woordeboek]]e word sedert 1931 saamgestel: '' A Dictionary of the Older Scottish Tongue'', wat die taalgebruik voor 1700 vermeld, en ''The Scottish National Dictionary'', 'n woordeboek met sowat 50&nbsp;000 inskrywings wat op die moderne Skotse taal fokus, en in 1927 begin is. David Murison, dosent in Skots aan die [[Universiteit]]e van St. Andrews en [[Aberdeen]], was vanaf 1946 die uitgewer van die woordeboek. Die tiende en laaste boekdeel het in 1976 verskyn. Die ''Linguistic Survey of Scotland'' versamel inligting oor die Skotse en Gaeliese taal en het in 1975 die eerste boekdeel van die ''Linguistic Atlas of Scotland'' gepubliseer.

In [[Noord-Ierland]] is die gebruik van Ulster-Skots dekades lank as "slegte Engels" afgemoedig. Intussen is liggame soos die ''Ulster-Scots Agency'', die ''Ulster-Scots Academy'' en sy susterorganisasie, die ''Ulster-Scots Language Society'', besig om aktiewe taalgebruik en akademiese navorsing te bevorder. Belangrike projekte sluit die Ulster-Skotse vertaling van die vier Evangelies en die publikasie van 'n grammatika en historiese Engels-Ulster-Skotse woordeboek in.<ref>[http://www.ulsterscotsacademy.com/ ''ulsterscotsacademy.com: The Ulster-Scots Academy. Besoek op 11 Desember 2016'']</ref>

Noord-Skots toon invloede van [[Noors]]e dialekte van [[Skandinawië|Skandinawiese]] [[setlaar]]s wat hulle in Skotland gevestig het, terwyl Suid-Skots nou verwant is aan die dialekte van Noord-Engeland. Ulster-Skots -– die Noord-Ierse variant van Skots -– word as 'n uitbreiding van Sentraal-Skots geklassifiseer.

[[Lêer:Plaque_poetry_Writers_Square_Belfast_Robert_HuddlestonePlaque poetry Writers Square Belfast Robert Huddlestone.jpg|duimnael|Ulster-Skotse digkuns deur Robert Huddlestone (1814–1887) op Writers' Square in [[Belfast]], Noord-Ierland]]

[[Lêer:Troubled Images Exhibition, Belfast, August 2010 (64).JPG|duimnael|Ulster-Skots as medium in die politieke diskoers in Noord-Ierland<br /><small>Troubled Images Exhibition, [[Linen Hall Library]], Belfast</small>]]

; Inleiding tot die Skotse taal, sy grammatika en woordeskat

; Scots Language Society in Dundee

; Scots Language Centre in Perth, Skotland

* [http://www.scotslanguage.com/ Scots Language Centre]

; Words Without Borders -– The Online Magazine for International Literature