Filippyne: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Sobaka (besprekings | bydraes)
Bygewerk
Lyn 19:
|longEW = O
|grootste_stad = [[Quezon Stad]]
{{Koördinate|14|38|N|121|02|O}}
|regeringsvorm = Unitêre presidensiële<br />grondwetlike [[republiek]]
|leiertitels = <br />• [[President]]<br />• [[Adjunkpresident]]
|leiername = [[Rodrigo Duterte]]<br />[[Leni Robredo]]
|oppervlak_rang = 7363<sup>ste</sup>
|oppervlak_grootte =
|oppervlak = 343&nbsp;448<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.gov.ph/about-the-philippines |publisher=Regering van die Filippyne |title=The Philippines |location=Manila |accessdate=13 Januarie 2018}}</ref>
|oppervlak = 300&nbsp;000
|oppervlakmi² = 115132&nbsp;831606
|persent_water = 0,61<ref name=CIAfactbook>{{en}} {{cite web |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/rp.html |publisher=[[Central Intelligence Agency]] |title=East & Southeast Asia :: Philippines |work=The World Factbook |location=Washington, D.C.: Author |date=28 Oktober 2009 |accessdate=3013 JunieJanuarie 20162018}}</ref>
|bevolking_skatting = 102&nbsp;635&nbsp;000
|bevolking_skatting_jaar = 2016
|bevolking_rang = 12<sup>de</sup>
|bevolking_sensus = 100&nbsp;981&nbsp;437<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.psa.gov.ph/content/highlights-philippine-population-2015-census-population|title=Highlights of the Philippine Population 2015 Census of Population – Philippine Statistics Authority|website=www.psa.gov.ph |accessdate=13 Januarie 2018}}</ref>
|bevolking_sensus = 100&nbsp;981&nbsp;437
|bevolking_sensus_jaar = 2015
|bevolkingsdigtheid = 342,12294
|bevolkingsdigtheidmi² = 886761,085
|bevolkingsdigtheidrang = 4337<sup>ste</sup>
|BBP_PPP = $811955,726587&nbsp;miljard<ref name=imf2>{{en}} {{cite web |url= http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/20142016/02/weodata/weorept.aspx?pr.x=5459&pr.y=910&sy=20122014&ey=20192021&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=566&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC&grp=0&a= |title= Philippines | publisher=[[Internasionale Monetêre Fonds]] |accessdate= 3013 JunieJanuarie 20162018 }}</ref>
|BBP_PPP_rang = 29<sup>ste</sup>
|BBP_PPP_jaar = 20162018
|BBP_PPP_per_kapita = $78&nbsp;846815<ref name=imf2/>
|BBP_PPP_per_kapita_rang = 118<sup>de</sup>
|BBP = $369389,188484&nbsp;miljard<ref name=imf2/>
|BBP_rang = 36<sup>ste</sup>
|BBP_jaar = 20162018
|BBP_per_kapita = $3&nbsp;568593<ref name=imf2/>
|BBP_per_kapita_rang = 104<sup>de</sup>
|onafhanklikheidstipe = Onafhanklikheid
|onafhanklikheidsgebeure = • Klassieke koninkryke<br />en stadstate<br />• van [[Spanje]] verklaar<br />• Verdrag van Parys<br />• Eerste Filippynse Republiek<br />• [[Verenigde State van Amerika|Amerikaanse]] beheer<br />• Selfbestuur<br />• Onafhanklikheid van die<br />[[Verenigde State van Amerika|Verenigde State]]<br />• Huidige grondwet
|onafhanklikheidsdatums = <br /><br /><br />ca. [[ 900900]] – ca. [[ 15211521]]<br />[[12 Junie]] [[1898]]<br />[[10 Desember]] [[1898]]<br />[[21 Januarie]] [[1899]]<br />[[4 Julie]] [[1902]]<br />[[24 Maart]] [[1934]]<br /><br />[[4 Julie]] [[1946]]<br />[[2 Februarie]] [[1987]]
|MOI = {{wins}} 0,668682<ref name="HDI">{{en}} {{cite web |url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr_2015_statistical_annex2016_human_development_report.pdf |format=PDF |title=20152016 Human Development Report Summary |dateyear=20152016 |accessdate=3013 JunieJanuarie 20162018 |publisher=United Nations Development Programme | page=13}}</ref>
|MOI_rang = 115116<sup>de</sup>
|MOI_jaar = 20132015
|MOI_kategorie = {{kleur|#fc0|medium}}
|Gini = 4643,0<ref name="wb-gini">{{en}} {{cite web |url=http://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI/ |title=Gini Index |publisher=[[Wêreldbank]] |accessdate=3013 JunieJanuarie 20162018}}</ref>
|Gini_rang = 44<sup>ste</sup>
|Gini_jaar = 2012
|Gini_kategorie = {{kleur|#fc0|medium}}
|geldeenheid = [[Filippynse peso|Peso]] (Filippyns: ''piso'')<br />(₱)
|geldeenheid_kode = PHP
|land_kode = PH
Line 68 ⟶ 69:
}}
 
Die '''Filippyne''' ([[Filippyns]]: ''Pilipinas'' [ˌpɪlɪˈpinɐs] of ''Filipinas'' [ˌfɪlɪˈpinɐs]; [[Engels]]: ''Philippines'', /[ˈfɪlɨpiːnz/], {{Audio|En-us-Philippines.ogg|luister}}), amptelik die '''Republiek van die Filippyne''' (Filippyns: ''Republika ng Pilipinas''; Engels: ''Republic of the Philippines''), is 'n [[eilandnasie]] wat bestaan uit sowat 7&nbsp;500 eilande enbestaan geleë isen in die [[Trope|tropiese]] westelike [[Stille Oseaan]] geleë is, ongeveer 100&nbsp;km suidoos vanafvan die vasteland van [[Asië]]. Die land is hoofsaaklik [[Rooms-Katolieke Kerk|Rooms-Katoliek]] en een van die mees verwesterse lande in Asië. [[Spanje]] en die [[Verenigde State van Amerika|Verenigde State]], wat beide vroeër die land gekoloniseer het, het die grootste invloed op die Filippynse kultuur gehad naamlik 'n mengsel van Oosterse en Westerse invloede. Die grootste eiland van die Filippyne is [[Luzon]] in die noorde, gevolg deur [[Mindanao]] in die suide, met die [[Visayas]] daartussen. Die [[hoofstad]] is [[Manila]] en die grootste stad is [[Quezon Stad]].
 
== Geskiedenis ==
Line 75 ⟶ 76:
[[Lêer:Ph Territorial Map.png|duimnael|links|Die eksklusiewe ekonomiese sone van die Filippyne]]
[[Lêer:Peoples of the Philippines en.svg|duimnael|links|Etniese groepe in die Filippyne volgens provinsies]]
Die Filippyne is in 1521 tydens [[Ferdinand Magellaan]] se omseilingwêreldomseiling vir Spanje in besit geneem, maar hy is deur inheemse inwoners gedood. Die Spaanse ontdekkingsreisiger Ruy López de Villalobos het die eilandgroep in 1542 na [[Filips II van Spanje]] genoem. In 1565 het die kolonisasie begin en [[Cebu Stad]] is as eerste Europese nedersetting gestig. In 1571 is [[Manila]] as hoofstad van Spaans-Oos-Indië gestig. Tussen 1565 en 1821 is die Filippyne as deel van die [[Nieu-Spanje|Vise-Koninkryk Nieu-Spanje]] bestuur en vanaf die [[Meksikaanse Onafhanklikheidsoorlog]] (1810–1821) direk deur [[Madrid]] beheer.
 
Bonifacio en [[Katipunan]] het in 1896 die [[Filippynse Rewolusie]] begin en in 1898 het die [[Spaans-Amerikaanse Oorlog]] vanaf [[Kuba]] die Filippyne bereik en op 12 Junie 1898 is die onafhanklikheid van Spanje verklaar. As gevolg van die Verdrag van Parys in 1898 het Spanje die Filippyne vir $20 miljoen aan die Verenigde State afgestaan. Tydens die [[Tweede Wêreldoorlog]] is die Filippyne deur [[Japan]] beset en het tientalle menseregskendings beleef. In 1945 is die Filippyne deur die [[Geallieerdes van die Tweede Wêreldoorlog|Geallieerdes]] herower en op 24 Oktober 1945 het dié land een van die [[Verenigde Nasies]] se stigtingslede geword. Op 4 Julie 1946 het die Verenigde State die Filippyne asse onafhanklikonafhanklikheid erken.
 
== Geografie ==
Die Filippyne is een van die grootste [[argipel]]e ter wêreld en beslaan sowat 7&nbsp;500 eilande. Dit is wes van die [[Filippynse See]], suid van [[Taiwan (eiland)|Taiwan]], oos van die [[Suid-Sjinese See]], noord van [[Indonesië]] en noordoos van [[Maleisië]] geleë. Die eiland [[Borneo]] is net suidwes, die [[Molukke]] en [[Sulawesi]] suid en die eilandnasie [[Palau]] is in die suidooste geleë.
 
Die argipel van die Filippyne bestaan uit die drie eilandgroepe Luzon in die noorde, [[die Visayas]] in die sentrum en Mindanao in die suide.
 
== Politiek ==
Line 90 ⟶ 91:
 
== Demografie ==
Die Filippyne het volgens die laaste sensus van 20152016 'n bevolking van 100102&nbsp;981635&nbsp;437000 gehad, waarvan sowat die helfdehelfte op Luzon. Dié land het in 2014 die 100-miljoen-mylpaal verbygesteek en daarmee die 12de land geword, wat dit kon bereik.
 
Die grootste stad is Quezon Stad (2&nbsp;936&nbsp;116), gevolg deur die hoofstad Manila (1&nbsp;780&nbsp;148), [[Davao Stad]] (1&nbsp;632&nbsp;991), [[Caloocan]] (1&nbsp;583&nbsp;978) en Cebu Stad (922&nbsp;611).
 
Volgens die sensus van 2000 is 28,1% van die Filippynse Tagalog, 13,1% Cebuano, 9% IlocanoIlokano, 7,6% Bisaya/Visayans, 7,5% Hiligaynon, 6% Bikol, 3,4% Waray en 25,3% behoort aan ander [[etniese groep]]e. Die belangrikste tale is [[Tagalog]] (25 miljoen), gevolg deur [[Cebuano]] (16 miljoen), [[Ilokano]] (10 miljoen), [[Hiligaynon]] (9 miljoen) en Bikol (5 miljoen). Die [[Amptelike taal|amptelike tale]] is Engels en Filippyns, 'n standaardvariant van Tagalog.
 
Die meeste Filippynse is aanhangers van die Rooms-Katolieke Kerk (82,9%), gevolg deur [[Islam]] (5%). Kleiner groepe sluit in [[Boeddhisme]], [[Hindoeïsme]], [[Judaïsme]] en [[Baha’i]].
Line 121 ⟶ 122:
 
== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie-inlyn|Philippines|Filippyne}}
* {{en}} {{Wikivoyage|Philippines|Filippyne}}
 
=== Amptelike webwerwe ===
* [http://www.gov.ph www.gov.ph] - Regering
* [http://www.op.gov.ph www.op.gov.ph] - Kantoor van die President
* [http://www.senate.gov.ph www.senate.gov.ph] - Senaat
* [http://www.congress.gov.ph www.congress.gov.ph] - Huis van Verteenwoordigers
* [http://www.supremecourt.gov.ph www.supremecourt.gov.ph] - Hooggeregshof
* [http://www.comelec.gov.ph www.comelec.gov.ph] - Komissie van Verkiesings
 
=== Nuus Webwerwe ===
Line 145 ⟶ 146:
 
=== Ander Webwerwe ===
* [http://www.yehey.com Yehey.com] - Gewildste Filippynse webwerf
* [http://www.filipinolinks.com Tanikalang Ginto] - Filippynse verwysingsgids
 
{{Lande van Asië}}