Vuurtoring: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
toevoeg geskiedenis |
No edit summary |
||
Lyn 1:
[[Lêer:Umhlanga lighthouse.jpg|
'n '''Vuurtoring''' (of '''ligtoring''') is 'n hoë struktuur, gewoonlik 'n toringgebou, wat [[lig]] uitstraal. Skepe ter see gebruik vuurtorings as 'n [[navigasie]]-hulpmiddel ter [[see]]. Hulle word gewoonlik by rotsagtige en gevaarlike gebiede langs die [[Kuslyn|kus]] gebou om te help dat skepe snags hierdie gebiede kan vermy, en veilig daar rondom kan navigeer.
Lyn 7:
Bykans alle vuurtorings is deesdae outomaties en onbeman.
== Vuurtoringtegnologie ==
=== Ligbron ===
Die ligbron in 'n vuurtoring staan bekend as die "lamp" (of elektries of aangevuur deur [[olie]] of [[brandstof|vloeibare brandstof]]) en die lig word gekonsentreer deur die "lens" of "optiese stelsel". Die oudste vorm van 'n ligbron vir vuurtorings was oop vure en later kerse. Die Argand holpitlamp en [[parabool|paraboliese]] weerkaatser is rondom [[1781]] in [[Europa]] ontwikkel. In die [[VSA]] is pitlampe en walvisolie as die ligbron gebruik totdat die Argand paraboliese weerkaatser in [[1810]] deur Winslow Lewis in die VSA bekendgestel is. Raapsaadolie (nou verwant aan canola-olie) het walvisolie vervang in die vroeë [[1850]]'s, maar [[Amerika]]anse boere se gebrek aan belangstelling om dit te produseer het veroorsaak dat daar oorgeskakel is na varkvetolie in die middel van die 1850's. In die [[1870]]’s het die gebruik van [[paraffien]] begin om varkvetolie te vervang en teen die laat [[1880]]’s was dit algemeen in vuurtorings ook gebruik. Teen die begin van die [[20ste eeu]], het elektrisiteit en karbied (asetileengas) begin om paraffien te vervang.<ref name="Crompton">Crompton, Samuel, W; Rhein, Michael, J. The Ultimate Book of Lighthouses. San Diego, CA: Thunder Bay Press, 2002. ISBN 1-59223-102-0.</ref> Die gebruik van karbiedlampe is bevorder deur die Dalénlamp met 'n sonklep wat die ligbron outomaties kon aangesteek teen sononder, en ook outomaties kon blus teen dagbreek. Die Dalénlamp was die vernaamste ligbron in vuurtorings vanaf die vroeë [[1900]]'s tot in die [[1960]]'s, toe elektriese beligting dominant geword het.<ref name="sonklep">[http://www.aga.com/web/web2000/com/WPPcom.nsf/pages/History_SunValve History of The Sun Valve],
== Vuurtoringterme ==
=== Dagmerk ===
'n Kenmerk of eienskap van 'n vuurtoring wat bedags gesien kan word.<ref name="nslps" />
=== Fokale vlak ===
[[Lêer:Fokale vlak.jpg|
Die fokale vlak van 'n vuurtoring is die afstand vanaf die oppervlak van die water by seevlak tot by die middelpunt van die lig in die optiese lens.<ref>
=== Galery ===
Die buitenste loopvlak om die lantern.<ref name="nslps">[http://www.nslps.com/ Nova Scotia Lighthouse Preservation Society (NSLPS)], [http://www.nslps.com/ResearchPres/glossary-of-terms.aspx Glossary Of Lighthouse Terms for the Maritime Region],
=== Kroonlys ===
'n Ornamentele oorhangsel wat dikwels onder die lantern of galery van vuurtorings as 'n dekoratiewe element aangetref word.<ref name="nslps" />
=== Lamp ===
Die verligtingsapparaat binne-in die lens. (d.w.s. olielamp, petroleum verdampingsbrander of elektriese gloeilamp).<ref name="nslps" />
=== Lantern ===
Die buitekantste omhulsel wat die lens en die
=== Lens ===
Die glas of deursigtige materiaal wat gevorm word om die lig te konsentreer en te fokus.<ref name="nslps" />
== Fotogalery ==
<gallery>
Lêer:AgulhasLighthouse.jpg|Die vuurtoring by [[Kaap Agulhas]].
Lyn 45:
Lêer:Port Shepstone Lighthouse.jpg|Die [[Port Shepstonevuurtoring]].
Lêer:A coruna torre de hercules sunset edit.jpg|Die Toring van Hercules (Torre de Hércules), die oudste [[Romeinse Ryk|Romeinse]] vuurtoring wat steeds in gebruik is.
Lêer:Kilaueavuurtoring.JPG|Die Kilaueavuurtoring op [[Kauai]], een van die [[Hawaii
Lêer:Lighthouse at Swakopmund.jpg|Die [[Swakopmundvuurtoring]] in [[Namibië]].
Lêer:Lt rubjerg knude.jpg|Die [[Rubjerg Knudevuurtoring]] (Rubjerg Knude Fyr) aan die kus van die [[Noordsee]] in Rubjerg, [[Denemarke]].
|Die
Lêer:Ile Vierge.jpg|Die Île Viergevuurtoring in [[Frankryk]] is in 1902 opgerig, en is die hoogste tradisionele vuurtoring in die wêreld.
Lêer:DoverCastle-lighthouse-2004-10-03.jpg|Die ''Roman lighthouse'' by Doverkasteel in [[Engeland]].
Lyn 55:
== Kodestelsel ==
Elke '''vuurtoring''' het sy eie 'kode' of 'taal' van flitse.Die ligflitse, donkerperiodes en [[
== Geskiedenis ==
Die eerste permanente vuurtoring waarvan ons weet, is vemoedelik omstreeks [[660 v.C.]] by [[Troje]] aan die kus van Klein-Asië opgerig. Maar die beroemdste vuurtoring van die [[Antiek|antieke tyd]] was die [[Pharos van Alexandrië]] wat in [[280 v.C.]] gebou is. Die [[Vuurtoring van Alexandrië]] in [[Egipte]] is een van die bekendste vuurtorings ter wêreld. Dit was tussen 120 en 137 meter hoog en baie eeue lank een van die hoogste strukture in die wêreld. Die vuurtoring word beskou as een van die [[Sewe wonders van die wêreld#Klassieke wonders|Sewe Wonders van die Antieke Wêreld]].
Dit het bly staan tot in die 14de eeu, toe dit tydens 'n [[aardbewing]] vernietig is. Die [[Romeinse Ryk|Romeine]] het baie vuurtorings in die [[Middellandse See|Middelandse Seegebied]] en selfs by [[Dover, Engeland|Dover]] in Engeland opgerig.
Die beroemde [[Middeleeue|
== Verwysings ==▼
▲==Verwysings==
{{Verwysings}}
== Sien ook ==
{{
{{Wikt|vuurtoring}}
* [[Vuurtorings van Suid-Afrika]]
* [[Vuurtorings van Namibië]]
Lyn 77:
== Bron ==
* KENNIS, 1980, vol 5, bl. 878-879, ISBN 0 7981 0827 4
[[Kategorie:Vuurtorings| ]]
|