Graaf: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
My hipotese is pas verkeerd bewys, ek sal moet gaan uitvind waarom gravin en wolvin met 'n "v" gespel word...
No edit summary
Lyn 1:
:''Hierdie artikel handel oor die adellike titel. Sien [[Graaf (werktuig)]] vir die artikel oor die tuinimplement.''
 
'''Graaf''' ([[Duits]]: ''Graf'', [[Nederlands]]: ''Graaf''; vroulik '''gravin''') is 'n adellike titel wat in [[Frankiese Ryk|Frankiese]] gebiede ontleen is aan [[middeleeue|middeleeuse]] [[Latyn]] – ''grāvius'' wat beteken het “koninklike bestuursamptenaar, toesighouer”. Die Latynse woord is weer afgelei van die [[Grieks]] ''grapheús'' wat skrywer beteken.<ref name=etymologie>[http://www.etymologie.nl/ Etymologisch Woordenboek van het Nederlands], Besoekbesoek op 26 Desember 2007</ref><ref name=meyers>[http://lexikon.meyers.de/meyers/ Meyers Lexocon online2.0], [http://lexikon.meyers.de/meyers/Graf_(Adelstitel) Graf (Adelstitel)], Besoekbesoek op 26 Desember 2007</ref> Die titel is ekwivalent aan die [[Frankryk|Franse]] ''Compte'' en die [[Engeland|Engelse]] ''Count'' en ''Earl''. <ref name=Odegard>Mark Odegard, [http://www.heraldica.org/topics/odegard/titlefaq.htm A Glossary of European Noble, Princely, Royal, and Imperial Titles], [http://www.heraldica.org/ ], 23 September 1996, Besoekbesoek op 26 Desember 2007</ref> 'n Graaf het oor 'n gebied wat as 'n ''graafskap'' bekend gestaan het geheers.
 
'n Frankiese graaf was oorspronklik 'n beampte wat slegs uitvoerende gesag gehad het, maar wat sedert die [[6de eeu]] ook voorsitter van die ''mallus'' (volksvergadering, regsbank - Lex Salica) was. Aangesien 'n koninklike bestuursamptenaar 'n hoë posisie was en dikwels ook 'n titel gehad het, het die betekenis ontwikkel tot ‘edelman van sekere rang’.<ref name="etymologie" /> Die betekenis ‘toesighouer, bestuurder’ leef voort in die [[Nederlands]]e ''dijkgraaf'' en Duitse ''Deichgraf'' wat verwys na 'n persoon wat behels is met die bestuur van 'n waterskap.<ref name="etymologie" />
 
In die Germaanse noorde en ooste van die Frankiese Ryk is die term ''Grafio'' gebruik terwyl in die Gallo-Romaanse suide en weste die Latynse ''comes'' gebruik is. Dit het aanleiding gegee tot die Duitse ''Graf, Gräfin'' en Nederlandse ''Graaf, Gravin'' teenoor die Franse ''Comte, Comtesse'', Italiaanse ''Conte, Contessa'', Spaanse ''Conde, Condesa'' ens.<ref>[http://www.jstor.org/ JSTOR], [http://links.jstor.org/sici?sici=0038-7134%28198610%2961%3A4%3C787%3ATPOTGI%3E2.0.CO%3B2-A&size=LARGE&origin=JSTOR-enlargePage The Position of the Grafio in the Constitutional History of Merovingian Gaul, Alexander Callander Murray], Speculum, Vol. 61, No. 4 (Oct., 1986), pp. 787-805 doi:10.2307/2853968</ref>
 
== Lys van adellike titels wat die term graaf bevat ==
Daar het funksionele en institusionele verskeidenheid onder die graaflike ampte bestaan:
{| class="wikitable"
! [[Afrikaans]]
! [[Duits]]
! [[Engels]]
! [[Frans]]
! Kommentaar/ etimologie
|-
! [[Markgraaf]] en Markies
| Markgraf || ''Margrave'' (slegs kontinentale Europa) en<br /> (meer onlangs) ''Marquess'' of ''Marquis''|| marquise || Mark (grens provinsie) + Graaf
|-
! [[Landgraaf]]
Lyn 25:
| ''Reichsgraf'' || ''Count of the Empire'' || - || Ryk i.e., (die Heilige Romeinse Ryk) + Graaf
|-
!
|''Gefürsteter Graf''|| ''Princely Count'' || - || ''Gefürsteter Graf'' -- Duitse werkwoord "om 'n ''Reichsfürst" te maak+ Graf
|-
! [[Paltsgraaf]]
| ''Pfalzgraf'' || ''Count Palatine'' <br /> of ''Palsgrave'' (laasgenoemde is in Engelse argaïes)|| ''comte palatin'' ||Palts + Graaf
|-
! Ryngraaf
Lyn 37:
| ''Burggraf'' || ''Burgrave'' || ''burgrave'' ||Burg (kasteel, burg) + Graaf
|-
!
| ''Altgraf'' || ''Altgrave'' || - || ''Alt'' (oud) + Graf (baie raar)
|-
Lyn 53:
|}
 
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
 
== Eksterne skakels ==
* {{Wikt-inlyn|graaf}}
 
[[Kategorie:Adellike titels]]