Iers-Gaelies: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Voyageur (besprekings | bydraes)
Etiket: 2017-bronwysiging
Voyageur (besprekings | bydraes)
Etiket: 2017-bronwysiging
Lyn 69:
Ulster-Iers word hoofsaaklik in Noord-Ierland aangeleer; historiese moedertaalgebiede, waar die variant oor die eeue heen gebesig is, is egter beperk tot Donegal, vandaar die alternatiewe benaming Donegal-Iers. Ulster-Iers toon invloede van Skots-Gaelies.
 
As moeder- of eerste taal word Iers slegs in dialekvorm gepraat, en daar bestaan geen gesproke Standaardiers wat natuurlik ontwikkel het nie. Die Ierse staat het egter die inisiatief geneem om 'n standaardvorm van Iers-Gaelies (''An Caighdeán Oifigiúil'') te skep wat sedert 1948 as eerste ampstaal dien. Dit is ook die variant wat deur leerders en ander persone aangeleer en gebesig word, dikwels vermeng met 'n dialek wat hulle daarnaas aangeleer het. Vir Standaardiers is 'n verskeidenheid [[neologisme]]s geskep wat nie in die historiese dialekte bestaan nie en waarna moedertaalsprekers dus as "Boek-Iers" verwys. Moedertaal-/dialeksprekers sal hulle dikwels liefs vermy en eerder die Engelse term gebruik. Talle tegniese, ekonomiese en ander vakterme is ontleen uit Engels, soos ''aerfhórsa'' (van ''air force'') "lugmag".
 
'n Ander uitdaging vir leerders is historiese spellings wat glad nie met die huidige uitspraak ooreenstem nie. In gevalle, waar uiteenlopende maniere van uitspraak in Ierse dialekte gevestig is, kon daar dikwels geen konsensus oor 'n gemeenskaplike spelling bereik word nie. Die spelling van ''leabhar'' (boek; vergelyk die Latynse ''liber'') dui daarop dat dit oorspronklik uitgespreek is soos ''*lewwer''. Die huidige uitspraak in Ierse dialekte verskil merkbaar hiervan: ''*l<sup>j</sup>aur'' in Munster en Connacht (en in Standaardiers), maar ''*l<sup>j</sup>oor'' in Ulster.