Verenigde Party: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
Morne (besprekings | bydraes) |
→Agtergrond: Skakel |
||
Lyn 190:
Die verandering in die aandeel blanke en nie-blanke kiesers, en veral die verwydering van die swart kiesers van die algemene kieserslys, het natuurlik die bruin mense bekommerd gemaak, maar genl. Hertzog het hulle deurentyd verseker dat ’n duidelik onderskeid getref moet word tussen hulle en die swart kiesers en dat hulle beskou moet word as heeltemal gelyk aan hul wit eweknieë. Hy het selfs aan die hand gedoen bruin mans in die ander provinsies moet ook stemreg gegee word en het sover gegaan as om in 1926 ’n wetsontwerp in dié verband in te dien. Sy houding jeens dié vraagstuk is ook ondersteun deur ’n regeringskommissie wat in 1937 verslag gedoen het. Toe die Verenigde Party-regering in 1936 besluit het om swart kiesers van die kieserslys te haal, het dit geen moeite ontsien nie om bruin kiesers te verseker dat, as hulle dié maatreël ondersteun het, hulle nooit sou hoef te vrees dat ’n soortgelyke soort verdrukking op hul stemreg toegepas sou word nie. Die latere eerste minister, dr. [[D.F. Malan]], het deurentyd die regte van die bruin kiesers ondersteun en op minstens een geleentheid selfs voorspraak gemaak dat die stemreg uitgebrei moes word na bruin vroue. Hy het prontuit gesê bruin kiesers moet, ten minste in Kaapland, dieselfde politieke regte as blankes geniet.<ref name="Hatch, John 1952">Hatch, John. 1952. The Dilemma of South Africa. London: Dennis Dobson Ltd.</ref>
Nog ’n vraag wat in verband met [[Kleurlingstemregvraagstuk|Kleurlingstemreg]] ter sprake gekom het, was óf die bepalinge van die [[Suid-Afrika-wet]] nog hoegenaamd gegeld het ná die [[Statuut van Westminster]] van 1931 en die Statuswet van 1934 alle Britse beheer oor die Unie se politiek verwyder het. Genl. Hertzog was oortuig daarvan dat dit wel nog gegeld het en dat “die beskerming van afdeling 152 nie weggeneem kan word nie”. Die latere minister van gesondheid, dr. [[Albert Jacobus Stals (minister)|A.J. Stals]], het hom ondersteun: “Ek dink nie enigeen in dié Huis, of in die Unie, twyfel aan die morele plig van die Parlement en die volk om die grondbeginsel in ons Grondwet te eerbiedig nie.” [[C.R. Swart]], later minister van Justisie en uiteindelik staatspresident, het genl. Hertzog gelyk gegee: “Ons voel die verskanste klousules is ’n saak van goedertrou en ek kan my nie voorstel dat enige regering hulle met ’n eenvoudige meerderheid sal verander nie.” Selfs die speaker, dr. [[E.G. Jansen]] wat minister van naturelleaangeleenthede geword het onder dr. Malan en later goewerneur-generaal, het in ’n goed oorwoë uitspraak gesê: “Nieteenstaande die bepalinge van die Statuut van Westminster is ek van mening dat as ons verlang om die verskanste klousules te verander of te herroep, dan moet ons eers die prosedure volg wat neergelê word in die [[Suid-Afrika-wet]].”
=== Malan verander sy standpunt ===
| |||