Jacob Zuma: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Morne (besprekings | bydraes)
No edit summary
Pres. Ramaphosa is verkose op 15/2/2018, nie meer waarnemend nie
Lyn 8:
| vise = [[Cyril Ramaphosa]]<br />[[Kgalema Motlanthe]]
| voorganger = [[Kgalema Motlanthe]]
| opvolger = [[Cyril Ramaphosa]] <small>(wnd.)</small>
| geboortejaar = 1942
| geboortemaand = 4
Lyn 43:
}}
 
'''Jacob Gedleyihlekisa Zuma''' (GCB<!--"Order of the Bath"-->) (gebore [[12 April]] [[1942]], [[Nkandla]], [[Natal (provinsie)|Natal]] ([[Suid-Afrika]])) was die vierde [[President van Suid-Afrika]], voormalige president van die land seen die regerende politieke party, die [[African National Congress]] sowel as die voormalige [[Adjunkpresident van Suid-Afrika]].
 
Hy is 'n gewilde figuur, selfs oor politieke grense heen, maar word as omstrede gesien sedert sy finansiële adviseur skuldig bevind en veroordeel is weens korrupsie en bedrog. Hierdie gebeure het in Junie 2005 tot Zuma se afdanking as Adjunkpresident van Suid-Afrika gelei.<ref name="SABC2006-09-20">{{cite web |url=http://www.sabcnews.com/south_africa/crime1justice/0,2172,135153,00.html |title=Zuma corruption trial struck off the roll |date=20 September 2006 |publisher=SABC news}}</ref> Nadat die leierskap van die [[African National Congress]] hom amptelik op 13 Februarie 2018 herroep het as president (dus gevra het om uiteindelik te bedank), het hy eers geweier, maar uiteindelik op 14 Februarie sy uittrede aangekondig.<ref>{{af}} {{cite news|url=https://maroelamedia.co.za/nuus/sa-nuus/pres-jacob-zuma-bedank/|title=Pres. Jacob Zuma bedank|work=[[Maroela Media]]|date=14 Februarie 2018|accessdate=14 Februarie 2018|}}</ref>
 
== Inleiding en agtergrond ==
Zuma is kort na sy afdanking as Adjunkpresidentadjunkpresident van Suid-Afrika formeel aangekla van korrupsie. Die saak is egter van die rol geskrap nadat die staatsaanklaer se aansoek om uitstel van die hand gewys is.<ref name="SABC2006-09-20" />
 
In Desember 2005 is Zuma ook in die Johannesburgse hooggeregshof van verkragting aangekla. Die beweerde slagoffer, die dogter van 'n ontslape vriend van Zuma uit die struggle-era, was [[MIV]]-positief, 'n feit wat aan Zuma bekend was. Op 8 Mei 2006 het die hof die aanklagte van die hand gewys in 'n beslissing waarin die regter met die verdediging saamgestem het dat die betrokke seksuele daad instemmend van aard was. Gedurende die verhoor het Zuma erken dat hy onbeskermde seks met sy aanklaer gehad het maar dat hy na die tyd gaan stort het, om die risiko om MIV op te doen te verminder. Die stelling is deur die regter, gesondheidskundiges en [[VIGS]]-aktiviste vooroordeel. Spotprenttekenaars soos [[Zapiro]] het ook in die dagblaaie daarmee die spot gedryf, deur permanent 'n stortkop bo-op Zuma se kop uit te beeld.
 
As moontlik die mees prominente [[Zoeloe]]-ANC-politikus, en 'n leier onder linksgesinde ondersteuningsgroepe binne die ANC, kon hy steeds staatmaak op aansienlike ondersteuning selfs na sy afdanking as adjunkpresident van die land. Sy ondersteuningsbasis bring mee dat hy daarin slaag om sy rol as adjunkpresident van die ANC te behou. Op [[18 Desember]] [[2007]] het hy by die ANC se 2007 nasionale kongres in [[Polokwane]] die President van Suid-Afrika en vorige leier van die ANC met 2&nbsp;329 teen 1&nbsp;505 stemme geklop om die nuwe president van die ANC te word.<ref>[[Die Burger]], [http://www.dieburger.com/Stories/News/16.0.3460069608.aspx Die Zuma-era breek aan], besoek op 19 Desember 2007</ref>
Lyn 59:
Zuma is op [[12 April]] [[1942]] in [[Nkandla]], wat in nou in die [[KwaZulu-Natal]]provinsie is, gebore. Zuma het sy kinderjare deur tussen Zoeloeland en die voorstede van [[Durban]] deurgebring. Sy vader was 'n polisieman, wat teen die einde van die [[Tweede Wêreldoorlog]] gesterf het toe Zuma nog 'n jong seun was. Hy het as jong seun [[bees]]te opgepas en het geen formele [[onderwys]] ontvang nie. Sy stamnaam is '''Msholozi''' wat ook deur sy ondersteuners gebruik word om na hom te verwys.<ref>{{cite news|first=Jeremy|last=Gordin|title=So what are Msholozi's options?|url=http://www.sundaytribune.co.za/index.php?fArticleId=4586569|work=Sunday Tribune|date=31 Augustus 2008|accessdate=14 September 2008}}</ref>
 
Hy het op 'n vroeë ouderdom by [[politiek]] betrokke geraak en in [[1959]] by die [[ANC]] aangesluit. Hy het in [[1962]], na die verbanning van die ANC in [[1960]], 'n aktiewe lid van [[Umkhonto we Sizwe]] geword.<ref>[[ANC]] [http://www.anc.org.za/people/zumaj.html Biografie van Jacob Zuma], besoek op 29 April 2006.</ref>
 
Zuma het ook sy eerste vrou, met wie hy steeds getroud is, Gertrude Sizakele Khumalo, in 1959 ontmoet. Hy het geen kinders by sy eerste vrou wat as "MaKhumalo" of "MaShobane" bekend staan en by Zuma se huis in Nkandla woon. Zuma het later nog twee vroue geneem terwyl hy in ballingskap in buurlande van Suid-Afrika was. Sy tweede vrou was Me. Kate Mantsho, ’n lugwaardin van die Mosambiekse lugdiens met wie hy vier kinders gehad het. Mantsho het in 2000 selfmoord gepleeg ná ’n huwelik van 24 jaar. In die 1980’s het hy sy volgende vrou, me. [[Nkosazana Dlamini-Zuma|Nkosazana Dlamini]], voormalige [[Minister van Buitelandse Sake]], in [[Swaziland]] ontmoet terwyl sy by die [[Mbabane]]-staatshospitaal gewerk het. Hulle het vier kinders saam gehad en is in 1998 geskei.<ref>[http://www.news24.com/ News24], [http://www.news24.com/Beeld/In-Diepte/0,,3-67_1934246,00.html Zuma-herinneringe], besoek op 19 Desember 2007</ref>
Lyn 65:
In 2002 is Zuma weer getroud met Mantuli Zuma saam met wie hy reeds twee kinders het. Sy jongste vrou, die vyfde, is Thobeka Stacy Mabhija, vir wie hy onlangs [[lobolo]] betaal het en by wie hy reeds twee kinders het. Verder het Zuma 'n kind by Minah Shongwe, suster van Regter Jeremiah Shongwe, wat hom van Zuma se verkragtingsaak onttrek het.<ref>[http://www.timesonline.co.uk/ TIMESONLINE], [http://www.timesonline.co.uk/tol/news/world/africa/article3070220.ece Profile: Zuma charmed wives and a nation], Besoek 19 Desember</ref>
 
== Deelname aan die Strydstryd teen Apartheid ==
=== Gevangenis en bannelingskap ===
[[Lêer:Robben island from table mountain.jpg|duimnael|[[Robbeneiland]] soos vanaf [[Tafelberg]] gesien]]
Lyn 143:
In 2004 toe Zuma nog Adjunkpresident was het hy hom uitgespreek ten gunste van tradisionele maagdelikheidstoetse wat in die Zoeloe en Swazi gemeenskappe uitgevoer word. Hy het jong meisies aangemoedig om maagdelikheidstoetse te ondergaan om die verspreiding van [[VIGS|MIV/VIGS]] en tienerswangerskap te bekamp. Menseregtegroepe het beswaar gemaak dat die gebruik van maagdelikheidstoetse 'n menseregteskending is.<ref>[http://news.bbc.co.uk/ BBC Nuus] [http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/3683210.stm SA leader urges virginity tests], besoek op 19 Desember 2007</ref>
 
=== HomoseksualiteitKritiek teen homoseksualiteit en selfdegeslaghuwelike ===
In September 2006 het Zuma na bewering tydens sy Erfenisdagtoespraak in KwaDukuza gesê dat 'n ''ungqingili'' (homoseksuele persoon) in sy jonger dae nooit voor hom gestaan het nie, want hy sou hom “platgeslaan het”. Hy het na bewering ook gesê dat huwelike tussen mense van dieselfde geslag ’n skande teen die nasie en teen God is. Zuma het later "onvoorwaardelik" verskoning gevra vir die "pyn en woede" wat sy uitlatings kon veroorsaak het.<ref>[[Beeld]], [http://www.news24.com/Beeld/Suid-Afrika/0,,3-975_2060526,00.html Gay-organisasie moet sê of klag teen Zuma staan], besoek op 19 Desember 2007</ref><ref>[http://www.newsfromafrica.org/ NewsfromAfrica], [http://www.newsfromafrica.org/newsfromafrica/articles/art_10792.html Zuma slammed for views on homosexuality, same-sex marriage], besoek op 19 Desember 2007</ref> Hy het terselfdertyd gesê dat hy "die verdienstelike bydrae wat baie gay en lesbiese landgenote gemaak het in die vryheidstryd en die rol wat hulle steeds speel in die bou van 'n suksesvolle nie-rassige, nie-diskriminêre Suid-Afrika, respekteer, erken en prys".<ref>[[Mail & Guardian]], [http://www.news24.com/News24/South_Africa/Zuma/0,,2-7-1840_2005231,00.html Zuma sorry for 'gay' remarks], besoek op 20 Desember 2007</ref>