Wysiging soos op 19:25, 15 Februarie 2018 wysig Sobaka (besprekings \| bydraes) 33 225 edits k →‎Die gevolge van marxisme ← Ouer wysiging		Wysiging soos op 19:28, 15 Februarie 2018 wysig maak ongedaan Sobaka (besprekings \| bydraes) 33 225 edits k →‎Teorie Nuwer wysiging →
Lyn 8: Volgens Marx se opvatting van die menslike geskiedenis verloop dit in stadia. Die stadia word in die eerste plek deur die gangbare ekonomiese stelsel (die ''onderbou'') gekenmerk, en in die tweede plek deur opvattings, ideë, kultuur en sulks (die ''bobou''). Verskillende samelewings deurloop die stadia in verskillende tempo's, maar wel in min of meer dieselfde volgorde. In elke stadium veroorsaak die ekonomiese stelsel spanninge tussen die verskillende maatskaplike klasse wat tot klassestryd en uiteindelik tot [[rewolusie]] lei. In die tyd van Marx, die 19de eeu, was die gangbare ekonomiese stelsel die industriële [[kapitalisme]] met die [[klassieke [[liberalisme]] as ideologie. Dit het na die [[Industriële Revolusie]] ('n ekonomiese verandering) en die [[Franse rewolusie]] ('n ideologiese verandering) ontstaan. Die industriële rewolusie het 'n nuwe klassemaatskap geskep, waar die heersende klasse nie meer die [[adel]] was nie, maar die burgery ([[bourgeoisie]]), die ou middelklasse, wat die produksiemiddele (fabrieke) in besit gehad het. Daarteenoor het die [[proletariaat]], die klasse van besitlose arbeiders, gestaan, wat (by gebrek aan produksiemiddele) gedwing was om hul arbeid te verkoop om aan die lewe te bly, en so deur die burgery uitgebuit is. (Die plek van die boer in hierdie stelsel was jarelang 'n strydpunt binne marxisme gewees, die sogenaamde [[Agrarfrage]].) Die teenstellings binne kapitalisme sou hierdie stelsel uiteindelik onvolhoubaar maak. Die uitgebuite arbeidersklasse moes volgens Marx in opstand gekom het teen die kapitaalbesitters. Hierdie opstand sou die einde van kapitalisme en liberale demokrasie inlui, wat plek sou maak vir 'n [[sosialisme\|sosialistiese]] samelewing. In die sosialistiese periode sou die staat tot 'n diktatuur van die proletariaat omgevorm word, waarin die (politieke) rolle van beide klasse omgedraai sou word. Uiteindelik sou dit tot nog 'n ander maatskaplike stadium gelei het, naamlik [[kommunisme]].

Marxisme: Verskil tussen weergawes