Willem Anker: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Sobaka (besprekings | bydraes)
Lyn 34:
 
== Skryfwerk ==
As dramaturg is hy verantwoordelik vir die teks van die toekomsdrama “''Skroothonde''”, wat in 2004 die Beeld Plus Aartvark-prys op Aardklop verower en letterlik in 'n skrootwerf afspeel. Die aarde is verwoes deur die mens se obsessiewe drang om alles te verbruik wat die aarde het om te offer. Ironies genoeg is die mees beskikbare kommoditeit petrol, die ontginning waarvan die aarde se natuurlike hulpbronne vernietig het. Die groep mense wat in die skrootwerf woon het geen ander heenkome nie, maar droom tog van 'n beter bestaan. Saam met Tertius Kapp skryf hy ook die teks van “''Sielsiek''”<ref>Müller, Freddie “Spat” 29 September 2006</ref> wat in 2006 by Aardklop opgevoer word.<ref>LitNet: http://www.litnet.co.za/author/willem-anker/</ref> Dit is 'n ruimtelike teaterstuk wat binne 'n sielsiekegestig afspeel, met die probleme en kwessies waarmee die inwoners worstel wat 'n mikrokosmos van die kontemporêre samelewing voorstel. Een van die karakters dien as gids wat die gehoor van een lokaal en toneel na die volgende begelei. “''Slaghuis''”<ref>Bouwer, Anna-Retha “Beeld” 29 September 2006; Müller, Freddie “Spat” 29 September 2006</ref> is 'n drama wat die werke en karakters van Etienne Leroux as verwysingsraamwerk gebruik. Leroux probeer om sy laaste boek klaar te skryf, maar word kort-kort deur die karakters van sy vorige romans lastig geval. In 'n Walpurgisnag word Leroux deur sy eie karakters afgeslag. In 2006 word “''Slaghuis''” na geslaagde opvoering by die Aardklop Kunstefees met die Sanlamprys vir Afrikaanse Teater bekroon. “''Sakrament''” maak sy buiging in 2009 by die Klein Karoo Nasionale Kunstefees. Hierin gee Anker 'n apokaliptiese visie van die gewelddadige Suid-Afrika, met verwysings na die Griekse tragedies (onder andere “''Die Bacchant''” van [[Euripides]]). Die hoofkarakter is 'n oud-misdaadjoernalis wat geknak het onder die wreedheid waarmee hy daagliks gekonfronteer is en nou sy ou koerantstories oorvertel, elke keer meer gewelddadig. As laaste sakrament gee hy hom oor aan die ergste wreedheid denkbaar. Sy naam is ook Dionusos, die Griekse god van oorgawe aan chaos. “''Skrapnel''”<ref>Bouwer, Anna-Retha “Plus” 3 Oktober 2009</ref><ref>Krüger, Lida “Tydskrif vir Letterkunde”, Jaargang 49 no. 1, Herfs 2012</ref> is 'n opdragwerk vir die Aardklop Kunstefees. Hierin sterf die 22-jarige Suid-Afrikaner Christiaan Rudolph de Wet Botha (Chris), wat in 2005 op 'n werksvakansie in Londen is, tydens die bomaanvalle op Londen se bus- en moltreinstelsels. Die drama ondersoek die doelloosheid van die jongmense se lewens, met geen visie en standvastigheid nie. Hierdie posisie word op ironiese wyse gekontrasteer met die bomaanvaller se doelgerigtheid. Die skrapnel-motief hou nie net met die ontploffing tydens die aanval verband nie, maar belig ook die skrapnel van Chris se lewe as voorbeeld van die fragmente van die doellose lewe van 'n ontheemde generasie. Anker ontvang in 2009 by Aardklop die AngloGold Ashanti Aardklop-Smeltkroesprys vir die teks van “''Skrapnel''” en hierdie drama wen ook in 2010 die ATKV se prys vir dramatekste. By die Woordfees van 2010 kry hy die tweede prys vir 'n drama vir “''Skrapnel''”. Hierdie drama word later gepubliseer, nadat die dramaturg die teks grondig hersien het en byvoorbeeld die hoofkarakters vervang het met X en Y, wat die naamloosheid en gebrek aan identiteit van hulle lewens verder beklemtoon. “''Samsa-masjien''”<ref>Crous, Marius “Beeld” 22 Junie 2015</ref> wen in 2012 die ATKV-prys vir 'n dramateks. Dit is 'n drama oor die verlies aan taal, oudword, aftakeling en afskeid, wat met galgehumor aangebied word. Die drama tree in gesprek met Franz Kafka se “''Metamorphosis''”. In Kafka se verhaal ontdek Gregor Samsa een oggend dat hy in 'n insek verander het, vir wie almal gril en waarvan almal ontslae wil raak. Slegs sy suster Grete is simpatiek, maar sy draai ook teen hom wanneer hy haar vioolkonsert ontwrig. In Anker se verhaal woon Gregor Samsa en sy vrou Josefine by hulle dogter Grete, 'n kopieskrywer, en haar man Tjaart, 'n psigiater. Gregor is obsessief oor insekte en oor klank, veral die klank van insekte en van voertuie, wat hy op band opneem saam met gesprekke, ook van sy oorlede seun. Hy word stelselmatig al meer soos 'n insek, wat deur die sielkundiges en psigiaters toegeskryf word aan die ouditiewe en taktiele hallusinasies van dementia-lyers. Die karakters se familie-verhoudings in die verlede was disfunksioneel. Dit lei tot 'n gebrek aan kommunikasie en intimiteit tussen die karakters, wat gedurig by mekaar verbypraat en eindelik  bly slegs die klank van Gregor se deurmekaar band oor as simbool van wankommunikasie. Tesame met die verlies aan taal is daar ook die disintegrasie van verhoudings. Hierdie drama word in 2014 vir ses Kanna-toekennings<ref>Pople, Laetitia “Kanna-pryse vir jonges” “Beeld” 13 Mei 2014</ref> benoem (waarvan dit vier wen) na opvoering daarvan by die Klein Karoo Nasionale Kunstefees op Oudtshoorn. Dit word daarna ook benoem vir ses Fiësta-toekennings.
 
Anker vertaal die drama “''Crave''” van die Britse dramaturg Sarah Kane, wat as “''Smag''” op kunstefeeste opgevoer word. Manfred Karge se drama van 'n vrou wat haar man se rol na sy dood moet oorneem vertaal hy as “''As die broek pas''” en dit maak sy debuut by die Klein Karoo Nasionale Kunstefees in 2010. By die Woordfees van 2010 kry hy die eerste prys vir 'n drama vir “''As die broek pas''”, terwyl die tweede prys toegeken word aan “''Skrapnel''”. By dieselfde geleentheid kry hy ook die tweede prys as woordkunstenaar.