Jan Carel Erasmus

Ds. Jan Carel Erasmus (30 Desember 1946 – 5 Maart [2013]]) was van 1972 tot sy emeritaat in 2010 predikant in vier gemeentes van die Gereformeerde Kerke in Suid-Afrika, waarvan een in die destydse Suidwes-Afrika, twee in Wes-Transvaal en een in die Noord-Kaap.

Ds. Jan Carel Erasmus
Ds. Jan Carel Erasmus
Naam	Landman Van der Merwe Vogel
Sterfte	5 Maart 2013 (op 66) KLerksdorp, Noordwes
Kerkverband	Gereformeerd
Gemeente(s)	Keetmanshoop 1972–1974 Delareyville 1974–1978 Vryburg 1978–1984 Zeerust 1984–2010
Jare aktief	1972–2010
Kweekskool	Potchefstroom

Universiteitsloopbaan

Ds. Dirk Laufs skryf in ds. Erasmus se lewensbeskrywing in die GKSA se Almanak van 2014 hy het op die middag in 1965 toe die eerstejaars pas daar aangekom het, op die voorstoep van Over-de-Voor-koshuis met Jan Carel Erasmus kennisgemaak toe dié hom met ’n stewige handdruk en ewe forse stem voorstel: "Ek is Jan Carel Erasmus van Magol." Ds. Laufs skryf die jong man van Ellisras se bosveld het spoedig begin swoeg met die voorstudie van Grieks, Hebreeus en Latyn, "maar hy het hom uit die staanspoor bewys as iemand wat nie sommer gou onder gekry word nie".

Erasmus se grootste uitdaging was die probleem met sy sig, waarvan dik brillense getuig het. Tog het dit algaande begin verbeter en later in sy lewe het hy danksy nuwe lasertegnologie glad nie langer ’n bril nodig gehad nie. "Dit was vir ons ou vriende nogal 'n proses om hom – ná al die jare met die bril – daarsonder gewoond te raak," skryf ds. Laufs.

Vanweë die aanvanklike verbetering in sy sig kon hy reeds op universiteit weldra die stoeiklub vir die tennisklub verruil, 'n sport wat hy lewenslank met oorgawe en groot genot beoefen het. "Menige sinodesitting was hy die dryfkrag om ons soggens om vyfuur op te kommandeer vir 'n vinnige paar stelle tennis," skryf ds. Laufs, "sodat ons weer met nuwe frisheid die dag se harde werk kon aanpak."

Gemeentebediening

Prop. Eramsus in 1972 bevestig in die kombinasie-gemeente Keetmanshoop/Karasburg in die destydse Suidwes-Afrika. Met sy blinknuwe Italiaanse motortjie en net die meubels van 'n enkellopende, het hy die pastorie op Keetmanshoop betrek. "Toe ek en my vrou hom in Juliemaand van daardie jaar op Keetmanshoop besoek," vertel ds. Laufs, "wys hy ons met trots sy 'gastekos' op die yskas: drie groot Tupperbakke boordens toe vol met biltong, duidelik gemerk: Koedoe, Gemsbok en Springbok.

"Gedurende hierdie kuiertjie het ek hom telkens gedruk in die rigting van die feit dat sy huis nog nie 'n pastoriemoeder het nie. Hy meld later van die aanvallige swartkop-onderwyseres in die koshuis op Karasburg en met aanmoediging bel hy haar die volgende aand uit die studeerkamer van Keetmanshoop."

Dit was ds. Erasmus se verbintenis met Magda, wat weldra sy eggenote sou word. Uit die huwelik is vier dogters gebore: Annamarie, Marina, Carla en Petra. Algaande het vier skoonseuns bygekom en mettertyd ook ses kleinkinders. Een van dié kleintjies het met kinderlike opregtheid agterop sy begrafnisbrief geskryf: "Ek mis oupa se vriendelikheid en goedhartigheid, maar bo alles mis ek die beste oupa ooit!"

Van 1974 tot 1978 was ds. Erasmus predikant van Delareyville en daarna van 1 Junie 1978 tot 30 Junie 1984 van Vryburg. Van sy dienstyd in Vryburg sou ds. Erasmus later vertel: "Toe ek daar bevestig is, het ek ses jaar en vier maande ondervinding gehad van predikant-wees in 'n gemeente. 'n Bietjie ervare al, ja, maar tog ook nog jonk, ietwat rou en naïef. Ek het die werk in Vryburg as 'n groot uitdaging beskou, bloot al net omdat dit 'n aansienlik groter gemeente is as die vorige waar ek gewerk het.

"Die sewende tot die dertiende bedieningsjaar in elke predikant se lewe behoort uit te staan in die geheel. Persoonlik het ek, in dié tyd veral, 'gevestig geraak' in die bediening – in benadering en aanpak, vir die feit dat 'n vorm van 'n eie stempel sterker sy beslag gekry het.

"Ek het gedurende die tyd baie geleer, natuurlik ook deur en uit foute wat gemaak is; asook ander gelowiges deur hul voorbeeld, raad en belangstelling. In die betrokke tyd het ons gesin ook gegroei. Die twee jongste kinders van ons vier is daar in Vryburg gebore. Wat ouerskap betref, was dit vir ons 'n tyd van besondere vormingsjare en sommer ook al 'n goeie kwota van praktiese ondervinding."

Van 1984 tot hy sy emeritaat in 2010 aanvaar het, was ds. Erasmus predikant van Zeerust. Daarna het hy en sy vrou hulle op Klerksdorp gevestig. Hier het hy dadelik in 'n plaaslike gemeente met Woordbediening en ander aksies begin help. Dit was ook nie lank nie, of hy het gehoor gegee aan die oproep en as hulpdienspredikant die twee kleiner gemeentes Stilfontein en Orkney bedien.

Ds. Laufs skryf: "Kort voor sy dood bel iemand wat aan ons beide bekend was, my en deel met oorgawe mee hoe hy ds. Jan Carel se dienswerk waardeer. Uit al die gemeentes het tydens sy begrafnis soortgelyke getuienis ingestroom van talle lidmate wat sy besondere wyse van predikant-wees in dankbare herinnering geroep het. Op sy kalm en rustige, maar tog indringende manier was hy herder vir elkeen en tegelykertyd ook leraar in Skrifonderrig en lewensvoorbeeld.

"Menige kindjie het vanaf sy hand die verbondsteken van die Doop ontvang, net soos die talle kere dat hy die Nagmaal kon bedien, kon preek en paartjies in die huwelik kon bevestig."

Waardering

Ds. Laufs skryf as boereseun wat self op die plaas grootgeword het, kon hy in al sy gemeentes hom ten volle met die boeregemeenskappe vereenselwig. Kleintyd reeds het hy die voorspoed en teëspoed van die landbou in fyn detail leer ken. Met professionele geskooldheid en volhardende geloof het hy egter ook op die ander terreine in die gemeenskappe leiding bly gee en rigting help hou.

In die kerkverband tydens meerdere vergaderings is hy by uitstek gebruik vir die hantering van die kerkregtelike sake. Ds. Laufs skryf: "Sy skerp analitiese denkvermoë, saam met 'n kalme beredeneerde insig en opmerklike wysheid, het in menige moeilike saak rigting gebring."

Met sy dood in 2013 was hy van ds. Laufs-hulle se klas van 10 finalejaars van 1971 reeds die vierde wat die ander vooruitgegaan het. "As dierbare vriend en lojale kollega sal ons hom bly mis. Net so ook gaan Magda en hulle kinders en kleinkinders asook sy broers en susters – in die vlees en in die Gees – sy leë plek elke dag bly opmerk en telkens die pyngedagte van hierdie tydelike skeiding moet ervaar."

Maar dan skryf hy: "Ons berus egter in die onwrikbare wete dat hy by sy Vader en Here is – Hom wat Jan Carel tot aan die einde van sy lewe op hierdie aarde met volhardende oorgawe as getroue dienskneg bly dien het."

• (af) Laufs, ds. Dirk in Vogels, ds. Willem (et al). 2013. Die Almanak van die Gereformeerde Kerke in Suid-Afrika vir die jaar 2014. Potcheftsroom: Administratiewe Buro.