Dier: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
→Deuterostomia en Protostomia: Skakel |
No edit summary |
||
Lyn 59:
Diere is heterotrofies, wat beteken hulle eet ander organismes, direk of indirek.<ref>{{cite book|last=Rastogi|first=V. B.|title=Modern Biology|year=1997|publisher=Pitambar Publishing|isbn=978-81-209-0496-5|page=3}}</ref> Hulle word gewoonlik ook verder verdeel in groepe soos [[Karnivoor|karnivore]], [[Herbivoor|herbivore]], [[Omnivoor|omnivore]] en [[parasiet]]e.<ref>{{cite book|last=Levy|first=Charles K.|title=Elements of Biology|year=1973|publisher=Appleton-Century-Crofts|isbn=978-0-390-55627-1|page=108}}</ref>
[[Predasie]] is ’n biologiese interaksie waar ’n roofdier (’n heteretroof wat jag) sy prooi (die organisme wat aangeval word) eet.<ref name="Ecology">Begon, M., Townsend, C., Harper, J. (1996). ''Ecology: Individuals, populations and communities'' (3de uitg.). Blackwell Science, Londen. ISBN 0-86542-845-X, ISBN 0-632-03801-2, ISBN 0-632-04393-8.</ref> ’n Roofdier het dalk of dalk nie sy prooi doodgemaak voordat hy dit eet, maar die daad van predasie lei gewoonlik daartoe dat die prooi doodgemaak word.<ref>[http://www.britannica.com/search?query=predation predation]. Britannica.com. Besoek op 2011-11-23.</ref> Die ander belangrike kosbron is dooie organiese materiaal.<ref>{{cite book |title=Geomorphology and environmental impact assessment |year=2001 |publisher=Taylor & Francis |isbn=978-90-5809-344-8 |last1=Marchetti |first1=Mauro |last2=Rivas |first2=Victoria |page=84}}</ref> Dit is soms moeilik om tussen dié twee voedingsvorme te onderskei – soos wanneer ’n parasiet ’n gas-organisme eet en dan sy eiers daarop lê sodat sy kleintjies die verrottende karkas kan eet. Druk wat hulle op mekaar uitoefen, lei dikwels tot ’n [[evolusie]]-resies tussen die jagter en prooi, en dit lei tot verskeie evolusie-aanpassings in albei.<ref>{{cite book |title=Ecology of marine fishes: California and adjacent waters |year=2006 |publisher=University of California Press |isbn=978-0-520-24653-9 |last1=Allen |first1=Larry Glen |last2=Pondella |first2=Daniel J. |last3=Horn |first3=Michael H. |page=428}}</ref>
Die meeste diere gebruik die [[energie]] van [[sonlig]] direk of indirek deur plante of plantvretende diere te eet. [[Fotosintese]] in plante omskep die energie van sonlig in chemiese energie in die vorm van eenvoudige suikers (byvoorbeeld [[glukose]]). Hierdie suikers word dan gebruik as die boustene vir plantgroei.<ref name=scienceperspectives10>{{cite book|title=Science Perspectives 10|year=2010|publisher=Nelson Education Ltd.|isbn=978-0-17-635528-9|last1=Adam-Carr|first1=Christine|last2=Hayhoe|first2=Christy|last3=Hayhoe|first3=Douglas|last4=Hayhoe|first4=Katharine}}</ref> Wanneer ’n dier die plante vreet, of diere vreet wat die plante gevreet het, verkry hulle hul energie daaruit. Die energie help die dier groei en gee hom die energie om te beweeg.<ref>{{cite book|last=Gupta|first=P.K.|title=Genetics Classical To Modern|publisher=Rastogi Publications|isbn=978-81-7133-896-2|page=26}}</ref><ref>{{cite book|last1=Garrett|first1=Reginald|last2=Grisham|first2=Charles M.|title=Biochemistry|year=2010|publisher=Cengage Learning|isbn=978-0-495-10935-8|page=535}}</ref>
Lyn 83:
== Groepe diere ==
Beide tradisionele morfologiese en moderne molekulêre [[Filogenie|filogenetiese]] ontledings dui op ’n groot [[Evolusie|evolusionêre]] oorgang van diere sonder ’n bilaterale simmetrie ([[Porifera]], [[Ctenophora]], [[Cnidaria]] en [[Placozoa]]) na dié wat wel bilateraal simmetries is ([[Bilateria]]). Laasgenoemde word verder geklassifiseer in óf [[Deuterostomia]] (waarby die eerste opening van die spysverteringstelsel die [[anus]] word en die tweede een die [[mond]]) óf [[Protostomia]] (waarby die mond eerste gevorm word). Die verwantskap tussen diere sonder ’n bilaterale simmetrie word betwis, maar alle diere met ’n bilaterale simmetrie vorm vermoedlik ’n [[monofileties]]e groep. Die huidige begrip van die verwantskap tussen die groot groepe diere word deur die volgende [[Klade|kladogram]] opgesom:<ref>{{Cite journal |last=Pisani |first=Davide|last2=Pett|first2=Walker|last3=Dohrmann|first3=Martin|last4=Feuda|first4=Roberto|last5=Rota-Stabelli|first5=Omar|last6=Philippe|first6=Hervé|last7=Lartillot|first7=Nicolas|last8=Wörheide|first8=Gert|date=2015-12-15|title=Genomic data do not support comb jellies as the sister group to all other animals|url=http://www.pnas.org/content/112/50/15402|journal=Proceedings of the National Academy of Sciences|language=en|volume=112|issue=50|pages=15402–15407|doi=10.1073/pnas.1518127112|issn=0027-8424|pmc=4687580|pmid=26621703|bibcode=2015PNAS..11215402P}}</ref>schistsoma117 de nemato:David_abdelmohsenmsr
{{Klade
| style = font-size:100%; line-height:100%
| |||