Basotho: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
→Basotho-oorloë: Skakel |
→Basotho-oorloë: Skakel |
||
Lyn 33:
Die Vrystaters het onder aanvoering van kmdt.-genl. Senekal oorwinnings oor die Basotho's by Vegkop, Korannaberg en Morija behaal. Hulle kon egter nie daarin slaag om Mosjesj se bergvesting, [[Thaba Bosigo]], in te neem nie en moes die aftog blaas. Op die wesgrens het die Korannas en Batlepins ook begin roof en plunder en die Vrytaat was genoodsaak om 'n wapenstilstand met Mosjesj aan te vra. Weer is op Grey 'n beroep gedoen om as bemiddelaar op te tree. Die Traktaat van Aliwal -Noord (Sept. 1858) was weereens 'n bevestiging van die 1848-lyn, met dié verskil dat die Basotho's 'n groot stuk grond tussen die Caledon en die Oranje bygekry het.
Op Grey se aandrang is daar aan albei kante besluit om nie op skadevergoeding aan te dring nie. Vir die Vrystaat was die grensreëling 'n teleurstelling, maar hulle was in geen posisie om die oorlog met Mosjesj te hervat nie. Net soos die Basothoopperhoof, het hulle Grey se reëling aanvaar. Mosjesj het hom nie vir lank aan die nuwe grense gesteur nie, en daar het geleidelik meer wrywing ontstaan. Toe [[Jan Brand]] in 1864 president van die Vrystaat word, was die Basothovraagstuk een van die eerste aangeleenthede wat hy wou aanspreek . Op sy versoek het die Volksraad ingestem dat [[Philip Wodehouse]], die nuwe Kaapse goewerneur, gevra word om die 1848-grens behoorlik te kom uitwys. Vir Brittanje was Basotholand as buffer tussen Zoeloeland en die Xhosas van groot strategiese waarde, en Wodehouse het slegs ingestem op voorwaarde dat hy wysigings kan aanbring soos hy goeddink. Sy uitspraak was egter ten gunste van die Vrystaat. Hy het Mosjesj aangeraai om die grond wat hy wederregtelik in besit geneem het, te ontruim. Mosjesj het nie by die reëling gehou nie, en Brand het oorlog verklaar. Nadat die destydse Transvaalse toggangers deur Basotho's vermoor is, het die ZAR ook by die oorlog betrokke geraak.
In Augustus 1865 is die Vrystaatse veldtog voor Thaba Bosigo tot stilstand gedwing. Etlike pogings om die bergvesting in te neem, het misluk. Dit was tydens een van hierdie skermutselings dat die bekende kmdt. Louw Wepener gesneuwel het. Brand het daarop besluit om die Basotho's se veestapel buit te maak, die gesaaides te verwoes en die Basotho's deur hongersnood tot oorgawe te dwing. Mosjesj se seun, Molapo, het sy grond noord en wes van die Caledon aan die Vrystaat afgestaan en onderneem om 'n Vrystaatse burger te word. In April 1866 het Mosjesj ook vrede gesluit (die Verdrag van Thaba Bosigo) en die Vrystaters toegelaat om die verowerde gebied te behou. 'n Paar ander onderkapteins het ook Vrystaatse burgers geword. Hulle is toegelaat om onder die toesig van 'n kommandant in die verowerde gebied te bly.
| |||