Hans Dons de Lange: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
Lyn 63:
== De Lange sluit aan by die Voortrekkers ==
Ongeveer middel 1837 verlaat De Lange met sy gesin hul plaas aan die Klaas Smitsrivier en sluit aan by die trekkers wat reeds noord daarvandaan was. Dit is hoogs waarskynlik dat hy noordwaarts deur die Penhoekpas getrek het, verby die plek waar [[Jamestown]] vandag staan en deur die Somersetdrif by Buffelsvlei (tans [[Aliwal-Noord]]). Die vroegste bevestigde vermelding van De Lange se naam noord van die Oranjerivier is in [[Erasmus Smit]] se dagboekinskrywing op 4 Oktober 1837, toe hy geskryf het dat De Lange se trek by Retief se laer vertoef het. Skynbaar was dit naby die [[Oliviershoekpas]] in die
De Lange het in Natal dikwels 'n belangrike rol gespeel. Hy was lid van Retief se span tydens sy eerste besoek aan Dingaan en het vermoedelik ook in 1838 in die kommando geveg by Italeni - hierdie groep het later die skelnaam "Vlugkommando" verwerf weens die nederlaag wat hulle gely het met die verlies van tien waardevolle manskappe, insluitend Piet Uys en Uys seun, Dirkie. De Lange was ook een van die ses afgevaardigdes wat namens die Voortrekkers oor die moontlike inlywing van Natal moes onderhandel. Hy het 'n leiersrol vervul tydens die drie dae lange Zoeloe-aanval op Veglaer van 13 tot 15 Augustus 1838. Hy was as meesterverkenner hoogs waarskynlik lid van die beplanners van die wenkommando, en dit was hy wat op 15 Desember 1838 aan hoofbevelvoerder AWJ Pretorius verslag gebring het dat die Zoeloe-hoofmag in aankoms en reeds sowat 12 myl (20 km) van die laer was. Die volgende dag het De Lange aan die oorwinning in die Slag van Bloedrivier deelgeneem. Hy is ook beskou as een van die helde van die geveg by die Wit Umfolozirivier waarin sowat 1000 Zoeloes en 11 Voortrekkers op 27 Desember 1838 gesneuwel het. Op Nuwejaarsdag 1839 en die dag daarna was De Lange in bevel van sowat 140 manskappe waartydens hulle sowat 4000 beeste en 1000 skape van die Zoeloes weggevoer het. In Oktober van dieselfde jaar dien hy onder regter Frans Roos as lid van die kommissie om Mpande se gesag en die opregtheid van sy vriendskap teenoor die Trekkers te ondersoek, waartydens Mpande aangewys is as die regerende prins van die emigrerende Zoeloes.
| |||